Artykuły

W niektórych miastach europejskich udział podróży na rowerze przekracza nawet 30%, jak we włoskim mieście Ferrara (31%). Wśród „rowerowych” liderów jest Kopenhaga (30% udziału podróży rowerem),  Cambridge (27%), Amsterdam (25%), Bazylea (23%), a także Fryburg (20%) i Berno (15%). To efekt prawidłowych polityk transportowych, jakie przyjęły i realizowały te miasta. Zasady tych polityk wyznacza szereg europejskich dokumentów. W nich właśnie istotną rolę przypisano ruchowi rowerowemu.

Transport rowerowy został uwzględniony w zapisach międzynarodowych dokumentów strategicznych. Między innymi wpisano go w politykę zrównoważonego rozwoju przyjętą na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku. Wypracowana wówczas AGENDA 21 postanawia, że wszystkie sektory ludzkiej aktywności powinny się odbywać zgodnie ze zrównoważonym rozwojem, a co za tym idzie postuluje rozwijanie i popieranie tańszych, mniej szkodliwych i bezpieczniejszych dla środowiska systemów transportu.

Rower: ekologiczna alternatywa transportu

W 1994 roku w Amsterdamie podczas konferencji „car free city” (miasto uwolnione od samochodu) uchwalono „Kartę Europejskich Miast Bez Samochodu” stawiającą następujące wyzwanie: „Musimy popierać ograniczanie użytkowania samochodów i promocję środowiskowo przyjaznych środków transportu, w tym roweru. Musimy przekonywać i wskazywać motywacje do zmiany przyzwyczajeń w zakresie sposobu podróżowania”.

Również dokumenty międzynarodowych organizacji, takich jak OECD, ECMT, WHO, stawiają wobec władz różnych szczebli następujące wymagania:

• zintegrować zagospodarowanie terenu i planowanie transportu w taki sposób, aby zmniejszyć zapotrzebowanie na transport i umożliwić rozwój alternatywnych wobec samochodów form transportu;
• zachęcać do korzystania z niesilnikowych środków transportu poprzez tworzenie sieci dróg dla rowerów i dla pieszych;
• tak kształtować przestrzeń, aby ułatwić dostępność infrastrukturą dla rowerzystów obszarów mieszkalnych, miejsc pracy, obszarów handlu i wypoczynku;
• kreować dogodne warunki środowiskowe, sposoby osadnictwa oraz infrastrukturę transportu zbiorowego o dobrych standardach obsługi, które dopuszczą i będą stymulować istotny wzrost liczby krótkich podróży realizowanych pieszo lub rowerem;
• szeroko promować codzienne (regularne ćwiczenia fizyczne) i bezpieczne używanie roweru (fizycznie aktywny rodzaj transportu) dla poprawy zdrowia społeczeństwa, szczególnie w zakresie chorób układu krążenia i chorób serca;
• zachęcać do rozwoju intermodalności transportu publicznego z rowerowym;
• promować proekologiczne postawy w dziedzinie transportu, takie jak: ograniczenie użytkowania samochodów, zmiana zachowań komunikacyjnych wymuszana nowymi przepisami ruchu drogowego, ograniczenia prędkości.

Zwiększenie wykorzystania roweru jako sposobu poprawy zdrowia społeczeństwa zapisane jest w „Karcie Transportu Środowiska i Zdrowia” WHO. Takie podejście ma spowodować równocześnie korzystne zmiany w podziale zadań przewozowych, które przyczynią się do ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza i gazów cieplarnianych, oraz zahamowania zmian klimatycznych na kuli ziemskiej. Przy tym oddzielenie ruchu rowerowego i pieszego od ciągów ruchu samochodowego stwarza warunki do podniesienia jakości przestrzeni publicznej, w której prowadzone są drogi rowerowe.

Zapisy w europejskich Księgach

Rozwojowi ruchu rowerowego sprzyjają dokumenty Komisji Europejskiej. W tzw. Zielonej i Białej Księdze, określających wspólną politykę transportową na rzecz zrównoważonej mobilności założono usprawnienie procesu planowania przestrzennego (zwłaszcza użytkowania terenu) tak, aby ograniczyć zapotrzebowanie na przewozy (potrzebę ruchliwości) i umożliwić rozwój alternatywnych wobec samochodów form transportu. Postawiono też na rozwój i podnoszenie konkurencyjności mniej uciążliwych dla środowiska rodzajów transportu, takich jak: kolej, transport kombinowany, transport zbiorowy, transport niesilnikowy.

„Biała Księga”( White Paper: European Transport Policy for 2010: time to decide - 2001) zawiera następujące zadania: adaptacja transportu publicznego do przewożenia rowerów, poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, szczególnie pieszych i rowerzystów, nacisk w badaniach i technologii na czysty i sprawny transport. Zwraca też uwagę, że władze centralne i lokalne powinny jak najszybciej rozwiązać problem samochodu w obszarach zurbanizowanych. W tym przypadku alternatywą jest promocja czystych pojazdów i dobrego jakościowo transportu publicznego. Powinno się tworzyć alternatywy dla samochodu, zarówno w zakresie infrastruktury (linie tramwajowe, ścieżki rowerowe, pasy ruchu z priorytetem dla komunikacji zbiorowej), jak i parametrów usługi (jakość, informacja). Komisja Europejska promuje wzrost użytkowania czystych pojazdów i form transportu publicznego oraz wspiera (poprzez unijne fundusze) gminy podejmujące pionierskie działania i inicjatywy, realizujące przy tym narodowe plany rozwoju.

Zielona Księga „W kierunku nowej kultury mobilności w mieście” (KOM(2007)551. Bruksela 25.9.2007) z kolei jako główny problem podejmuje komunikacyjne zatłoczenie miast. Zwraca więc uwagę na to, że należy podjąć działania mające na celu uatrakcyjnienie i uczynienie bardziej bezpiecznymi alternatywnych w stosunku do prywatnego samochodu sposobów poruszania się, takich jak chodzenie pieszo, jazda na rowerze, transport zbiorowy. W celu uatrakcyjnienia i uczynienia bardziej bezpiecznymi chodzenie pieszo i jazdę na rowerze władze lokalne i regionalne powinny:

• zapewnić pełną integrację tych sposobów poruszania się w ramach opracowywania i monitorowania polityki w zakresie mobilności w mieście,
• zwrócić większą uwagę na rozwój odpowiedniej infrastruktury,
• w pełni zaangażować rodziny, dzieci i młodzież w opracowanie nowej polityki.

Inicjatywy w miastach, firmach i szkołach mogą promować jazdę na rowerze i chodzenie pieszo, na przykład poprzez: gry związane z ruchem ulicznym, ocenę bezpieczeństwa drogowego, pakiety edukacyjne. Większe miasta powinny rozważyć możliwość mianowania urzędnika wyłącznie odpowiedzialnego za propagowanie chodzenia pieszo i jazdy na rowerze.

Tweet