Drogowe stacje meteorologiczne dokonują pomiarów dotyczących parametrów nawierzchni jezdni oraz otoczenia, takich jak:
- temperatura i wilgotność względna powietrza,
- prędkość i kierunek wiatru,
- rodzaj (klasyfikacja) oraz intensywność opadu atmosferycznego,
- temperatura nawierzchni, podłoża na głębokości 6 i 30 cm,
- stan nawierzchni,
- ilości i stężenia chemicznych substancji odladzających pokrywających nawierzchnię,
- widoczność.
Stacje pomiaru ruchu drogowego są przystosowane do pomiaru i rejestracji parametrów ruchu w czasie rzeczywistym. Parametry mogą być rejestrowane w trybie „pojazd za pojazdem” (dla każdego pojazdu) oraz w formie zagregowanej (np. w interwałach 5 minutowych). Stacje pomiaru ruchu drogowego umożliwiają pomiar następujących jego parametrów:
- prędkość pojazdu,
- długość pojazdu,
- kategoria ruchu (swobodny, nieswobodny),
- kategoria pojazdu,
- czas i data przejazdu przez detektor,
- pas ruchu, po którym porusza się pojazd,
- czas przejazdu od poprzedniego pojazdu,
- odległość od poprzedniego pojazdu.
Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego „EKKOM” Sp. z o.o. podjęło się przygotowania procedur dla skutecznego zarządzania wskazanym odcinkiem autostrady A4 w zakresie podniesienia bezpieczeństwa ruchu drogowego wszystkich jego uczestników. Na podstawie dostępnych materiałów, danych jakie dostarczano za pośrednictwem urządzeń wchodzących w skład systemu zarządzania ruchem oraz aktualnego stanu wiedzy, określono główne zadania systemu oraz zdefiniowano grupy zdarzeń wraz z nakreśleniem szczegółowych procedur. Dodatkowo wskazano uprawienia poszczególnych ośrodków w zakresie sterowania ruchem, jak również określono system wzajemnego powiadamia i podejmowania decyzji w zakresie wyświetlania treści i znaków na ZZT należących do administracji systemu.
System sterowania ruchem na autostradzie może pełnić różne funkcje. W zależności od liczby znaków zmiennej treści i detektorów (ruchu i pogodowych) możliwe są różne formy sterowania. Przy dużej odległości między znakami zmiennej treści system będzie spełniał raczej funkcje informacyjne i ostrzegające. Przy relatywnie małym (rzędu 2 km) rozstawie znaków na całym ciągu (lub dogęszczeniu ich przed miejscami, gdzie z reguły występują zatory, niekorzystne warunki pogodowe lub inne zdarzenia) można efektywniej zarządzać prędkością pojazdów w potoku, stopniować ograniczenia prędkości (co ma bezpośredni wpływ na obniżenie prędkości przy dojeździe do końca kolejki) czy zarządzać ruchem na pasach (zamykanie lub otwieranie pasów w odpowiednich miejscach).
Główne zadania jakie mogą być realizowane przy pomocy ITS poprzez wykorzystanie znaków zmiennej treści na autostradzie A4 objętej systemem zarządzania to:
- sterowanie i zarządzanie prędkością, które może być realizowane poprzez wyrównywanie prędkości w potoku ruchu, ograniczanie prędkości (wyrażone znakami B-33 lub w formie prędkości zalecanej), zmniejszanie prędkości na końcach kolejek (przez ostrzeżenie o możliwości wystąpienia lub występowaniu zatoru), zmniejszanie prędkości ze względu na niski poziom swobody ruchu (PSR) lub złe warunki atmosferyczne,
- sterowanie i zarządzanie ruchem na pasach, które może być realizowane poprzez wyłączenia pasa ruchu lub całej jezdni w sytuacjach incydentalnych (wypadki, kolizje) oraz w przypadku prowadzenia robót drogowych, nakazanie jazdy tylko prawym pasem ruchu dla pojazdów ciężarowych,
- kierowanie na trasy alternatywne realizowane poprzez informowanie za pomocą znaków zmiennej treści o możliwości objazdu w sytuacji, gdy miało miejsce zdarzenie drogowe (wypadek, kolizja), wyczerpana została przepustowość odcinka autostrady lub z innych przyczyn odcinek autostrady jest nieprzejezdny (bardzo niekorzystne warunki atmosferyczne, przejazdy ponadnormatywne),
- informowanie o aktualnych warunkach ruchowych realizowane poprzez wyświetlanie na znakach odległości i czasu przejazdu do głównych punktów węzłowych, ostrzeganie o przekroczeniu dopuszczalnej prędkości lub zbyt małym odstępie od pojazdu poprzedzającego oraz o możliwości wystąpienia zatoru,
- przekazywanie ostrzeżeń o warunkach atmosferycznych, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo ruchu poprzez ograniczenie widoczności (mgła, intensywny opad), obniżenie współczynnika przyczepności kół do nawierzchni (nawierzchnia mokra, pokryta śniegiem lub gołoledzią) lub warunków, które mogą stworzyć problemy z utrzymaniem toru jazdy (silny boczny wiatr).
Aby sterowanie i zarządzanie ruchem za pomocą znaków zmiennej treści przyniosło oczekiwane efekty, należy poświęcić sporo uwagi formie informacji przekazywanej odbiorcy – użytkownikowi systemu, który bezpośrednio odczuwa skutki występującego na drodze zdarzenia. Jest nim przede wszystkim kierowca. Stąd przekazywane mu komunikaty, informujące o tym co i gdzie się stało oraz jak należy się zachować, powinny być zauważalne, możliwe do przeczytania oraz zrozumiałe. Jednym z założeń jakie zostały przyjęte przed tworzeniem sekwencji komunikatów wyświetlanych na znakach zmiennej treści były możliwości percepcji kierowców. Z uwagi na brak badań polskich skorzystano z literatury amerykańskiej [7].
