Spis treści

Skarpy nasypów i wykopów, rowy

Szacuje się, że około w połowie wypadków przyczyną śmierci lub obrażeń osób poruszających się w pojeździe jest przyjęta geometria elementów drogi takich jak np. skarpy i rowy. Ponadto powyższe elementy są najczęściej główną przyczyną wywrócenia się pojazdu, który opuścił drogę. Świadomi przyczyn możemy w dość prosty sposób ograniczyć skutki zdarzeń drogowych już na etapie projektowania przekroju poprzecznego drogi. Zamiast stosować typową w Polsce skarpę 1:1,5 zaprojektować łagodniejsze pochylenie np. 1:3. W przypadku braku możliwości zwiększenia zajętości terenu należy niebezpieczne miejsca zabezpieczyć barierami ochronnymi.

W Europie wytyczne co do uznania skarpy za niebezpieczną są niejednolite. Skarpy wykopu uznaje się za niebezpieczne jeśli ich pochylenie jest większe niż 2:3 (Francja) lub 1:3 (Holandia, Niemcy), wysokość jest większa niż 0,50 m (Francja) lub u podstawy zlokalizowany jest rów lub inne niebezpieczeństwo. Skarpy nasypu mogą stwarzać zagrożenie jeśli ich wysokość jest większa niż 2,0 m (Finlandia), 4,0 m (Francja) lub 6,0 m (Wielka Brytania), skarpa posiada pochylenie większe niż 1:1 (Francja, Wielka Brytania) lub 1:3 (Holandia, Niemcy), u podnóża skarpy jest głęboki rów lub skarpa jest bliżej niż 4,5 m od krawędzi pasa ruchu na drogach o prędkości dopuszczalnej większej niż 80 km/h.

Skarpy drogi można podzielić na skarpy, na których możliwe jest wyhamowanie pojazdu i powrót na właściwy tor jazdy (>1:4), skarpy, na których pojazd utrzymuje się na kołach (1:3-1:4) i na skarpy, na których dojdzie najprawdopodobniej do wywrócenia pojazdu (<1:3). Dość istotne jest wykończenie skarp, ponieważ źle dobrany grunt lub błędnie wykonane humusowanie może być przyczyną utknięcia koła pojazdu i w konsekwencji dachowania pojazdu.

Według wytycznych programu „Acronym” skarpy dróg należy kształtować według następujących zasad:
1. Dla głównych dróg o niezbyt dużym natężeniu ruchu i Vp≤70 km/h:

  • nasyp o wysokości <3,0 m – 1:3 lub łagodniejsza;
  • nasyp o wysokości ≥3,0 m – skarpy o pochyleniu większym niż 1:3 powinny być zabezpieczone barierą

2. Dla głównych dróg o dużym znaczeniu:

  • nasyp o wysokości <3,0 m – 1:4 lub łagodniejsza (rowy opływowe o głębokości < 1,0 m);
  • nasyp o wysokości ≥3,0 m - skarpy o pochyleniu większym niż 1:3 powinny być zabezpieczone barierą.

Rowy uznawane są za niebezpieczne przy głębokości większej niż 0,50 m (Francja, Finlandia). W Wielkiej Brytanii za niebezpieczne uznaje się rowy o głębokości większej niż 1,0 m i pochyleniu skarp wynoszącym 1:1. We Francji, Szwecji i Holandii rowy powinny mieć skarpy łagodniejsze od pochylenia 1:4 lub 1:3, aby uznać że spełniają warunki bezpieczeństwa. We Francji zwraca się również uwagę na istniejące umocnienia i progi w dnie rowu.

Rowy powinno się więc generalnie kształtować przy głównych drogach jako opływowe o szerokości dna min. 1,0 m i pochyleniu przeciwskarpy co najmniej 1:2. Dla dróg o mniejszym znaczeniu, gdzie Vp?70 km/h również powinno się stosować rowy opływowe. Należy równocześnie pamiętać, że doświadczenia skandynawskie wskazują, że pojazd jest w stanie przejechać przez rów o głębokości nie większej niż 1,0 m.

W Polsce można powiedzieć że §130 warunków technicznych określa polską strefę bezpieczeństwa. Za elementy niebezpieczne uznano skarpy o pochyleniu większym niż 1:3 dopiero przy wysokości 2,0 (drogi klasy A, S) lub 3,5 m, ściany oporowe o wysokości ponad 1,5 m podtrzymujące nasyp (!), obiekty które znajdują się w odległości od krawędzi pasa awaryjnego lub pobocza utwardzonego mniejszej niż 1,25 lub od krawędzi pasa ruchu mniejszej niż 3,5m (drogi klasy A,S) lub 2,0 m oraz w odległości 15,0 lub 10,0 znajduje się tor kolejowy, tramwajowy, zalew, urwisko itd. Co jest najbardziej kontrowersyjne dla dróg klasy G i niższych słupy oświetleniowe są wyłączone z obiektów niebezpiecznych! Równocześnie nie ma wymagań dotyczących konieczności spełnienia przez takie obiekty normy EN 12767. Tak więc strefa bezpieczeństwa w polskich przepisach jest po pierwsze niedookreślona a przede wszystkim obowiązujące przepisy mogą dać złudną pewność bezpieczeństwa jakie gwarantują.

Paweł Mieszkowski
Pracownia Inżynierska KLOTOIDA Mirosław Bajor, Andrzej Zygmunt Sp.j.

Zagadnienia te były przedstawiane podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo Technicznej „Projektowanie i zarządzanie drogami - zasady, dobre praktyki, efektywność”, SITK O/Kraków, 23-25 września 2009 r., Zakopane.

Numeracja tablic i fotografii jest kontynuacją części poprzednich.

Wykaz literatury do materiału „Rozwiązania w strefach i na ciągach ruchu uspokojonego” zawiera część czwarta, publikowana z datą 26.10.2009 r.

 

Komentarze  
Guest
0 #1 Guest 2018-05-07 14:27
Odcinek P i K bariery dlaczego jest zagięty. Zagina się odcinek L2. Coś nie tak (dotyczy rys. 1)
Cytować | Zgłoś administratorowi
Andrzej
0 #2 Andrzej 2018-05-13 15:09
Moim zdaniem 'wizja 0"jest duzym naduzyciem. Mam zbyt wiele szacunku dla orginalu (Nollvisjion) zeby darzyc szacunkiem te nieudolne kopie. Polska nie ma "Wizji Zero". Polska ma zera, ktore nie maja wizji. Tak samo jak pisanie o "polskich normatywach"jest tez duzym naduzyciem. To jest jedna Wielka Improwizacja, a nie Normatyw. Kiedy np pokazuje jak wyglada Normatyw z..- przemilcze zeby nie bylo kryptoreklamy - to polscy koledzy chca go od razu kopiowac. W Polsce nie ma Normatywu z prawdziwego zdarzenia. Jest gniot, na podstawie ktorego mozna tworzyc b. dobre rozwiazania, ale tez dowolna glupote. A tzw urzedole trzymajace sie literanie prawa zatwierdza i jedno i drugie. W zaleznosci od humoru badz stanu braku wiedzy.
Cytować | Zgłoś administratorowi
Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.