Komunikacja rowerowa w polskich miastach boryka się nadal z wieloma barierami. Udział ruchu rowerowego w ogólnej liczbie podróży miejskich nie przekracza 1 – 2%. Dopiero w ostatnich kilku latach postanowiono stan rzeczy zmieniać. Rozbudowywane są trasy rowerowe, tworzy się standardy techniczne, buduje parkingi rowerowe, zatrudnia oficerów rowerowych. Gdańsk i Wrocław to polscy liderzy zmian w tym zakresie. Instytucja roweru miejskiego tworzy nową jakość: żeby poruszać się po mieście rowerem, nie trzeba go już kupować lub przywozić do miasta. Wystarczy go po prostu wypożyczyć. Przykładem tego jest „Wrocławski Rower Miejski” - przyjazny system udostępniania rowerów, będący alternatywą dla tradycyjnych form komunikacji miejskiej.
8 czerwca 2011 roku prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz otworzył oficjalnie wypożyczalnię rowerów miejskich. Tak ruszył system Wrocławskich Rowerów Miejskich. Operatora systemu miasto wyłoniło w przetargu rozstrzygniętym klika miesięcy wcześniej. Jest nim firma Nextbike Polska, która zajmuje się pełną obsługą Wrocławskiego Roweru Miejskiego: jego utrzymaniem oraz serwisowaniem. System bezobsługowych wypożyczalni rowerów miejskich Nextbike działa w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Nowej Zelandii i na Łotwie. We Wrocławiu z założenia będzie czynny przez 9 miesięcy w roku - od marca do listopada. Natomiast w praktyce rowery będą jeździły po mieście tak długo (lub tak szybko) jak pozwolą na to warunki atmosferyczne.
W systemie dostępnych jest obecnie 125 rowerów w 17 stacjach. Miasto zakupiło 140 rowery, pozostałe są rezerwą na wypadek uszkodzenia lub kradzieży. Wrocławski Rower Miejski waży 14 kg, ma trzy przerzutki, hamulec ręczny i nożny, oświetlenie, dzwonek i koszyk. Jest wytrzymały, idealny na miejskie warunki, o grubszych kołach, mocnej damskiej ramie, wygodny w obsłudze. Żeby go wypożyczyć, trzeba się uprzednio zarejestrować w systemie i zapłacić symboliczną opłatę:1 zł (słownie: złotówkę). Zapłatę można uiścić internetowym przelewem, kartą kredytową bezpośrednio na stacji, a także (w drodze wyjątku) osobiście w Centrum Obsługi Klienta we wtorki między godziną 16 a 18. Przy wnoszeniu opłaty podaje się swoje dane adresowe. Umożliwi to ewentualne zidentyfikowanie osób, które niszczą lub zechcą przywłaszczyć sobie miejski rower. Operator udostępnił na swojej stronie internetowej www.nextbike.pl regulamin i proste zasady działania wypożyczalni.
Rowerem miejskim można przemieszczać się tylko na terenie miasta. Maksymalny czas wypożyczenia to 12 godzin. Rowery można wypożyczyć i zwrócić w dowolnej stacji WRM (co ciekawe, nawet jeśli nie ma wolnego stojaka na rower, zaprojektowano specjalne stalowe uchwyty do przypięcia dodatkowych rowerów). Na sygnalizowane potrzeby i występujące problemy ma także reagować serwisant.
Pierwsze 20 minut przy każdorazowym wypożyczeniu jest bezpłatne, następnie do godziny użytkowania cena wynosi 2 zł, a każda następna godzina to koszt 4 zł. W praktyce wpłacając 1 zł opłaty inicjalnej można jeździć na rowerach każdorazowo do 20 minut za darmo. Jednoślady można wypożyczyć m.in. na pl. Uniwersyteckim, przy Hali Targowej, Galerii Dominikańskiej, akademikach wrocławskich uczelni - Dwudziestolatce i tzw. tekach Politechniki. Stacje są rozmieszczone w takiej odległości, że między jedną a drugą można bez trudności przejechać w ciągu pierwszych bezpłatnych 20 minut.
System kosztował 1 mln 98 tys. zł. Środki wyłożyło miasto z własnego budżetu. Umowa z operatorem została podpisana do końca 2013 r. Po trzech latach miasto zdecyduje, czy przedłuży współpracę, czy też znajdzie nowego operatora. System stwarza możliwości rozbudowy o kolejne stacje i nowe rowery. Miasto traktuje umowę jako pilotażową. Eksploatacja systemu nie obciąża budżetu miasta, jest on finansowany z opłat użytkowników i z reklam umieszczonych na stacjach i rowerach. Całość przychodów wpływa do kasy miasta, a następnie przekazywana jest do operatora.
***
Wrocławski Rower Miejski cieszy się bardzo dużą popularnością wśród mieszkańców i turystów. W systemie zarejestrowało się dotychczas ponad 15000 osób. Jeden rower jest wypożyczany nawet kilkanaście razy dziennie. Przyczyną tak dużego sukcesu jest otwartość systemu i jego cena, nie bez znaczenia są też dobrze wybrane lokalizacje stacji. Odległość między nimi nie przekracza 20 minut jazdy rowerem, czyli czasu na jaki można go wypożyczyć bezpłatnie.
Efektem uruchomienia systemu jest na pewno likwidacja bariery, jaką dla wielu mieszkańców jest zakup jednośladu. Można go po prostu wypożyczyć i to właściwie za 1 zł, jeżeli nie wyjedziemy poza obręb w jakim są usytuowane stacje. Popularyzacja poruszania się po mieście rowerem na pewno przełoży się na zdrowie jego mieszkańców i w dalszej perspektywie na zmniejszenie uciążliwych korków. Oczywiście do tego potrzebna będzie rozbudowa systemu.
Źródło: System Analiz Samorządowych/Baza dobrych praktyk www.dobrepraktyki.pl