2014 rok był kolejnym, w którym zanotowano poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Było mniej wypadków i ofiar śmiertelnych, awansowaliśmy też o trzy pozycje w europejskim rankingu biorącego pod uwagę liczbę zgonów na 100 tys. mieszkańców. I byłoby dobrze, gdyby nie fakt, że mimo awansu Polska wciąż jest w grupie państw, które charakteryzuje wyższy od średniego poziom zagrożenia (8,3 ofiar śmiertelnych na 100 tys. mieszkańców w Polsce, podczas gdy w UE jest to średnio 5,1 ofiar na 100 tys. mieszkańców). Zaobserwowano również niewielki, ale jednak wzrost liczby osób ciężko rannych w wypadkach.
BRD w Polsce poprawia się też wolniej niż w UE: w latach 2001-2013 średni roczny spadek ofiar wyniósł w Polsce 4,3 proc., podczas gdy w UE średnio 6,2 proc. Okazuje się, że cele wyznaczone w Narodowym Programie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na lata 2013-2020, dotyczące zwłaszcza liczby osób ciężko rannych, będą trudne do osiągnięcia i konieczna jest intensyfikacja działań i dodatkowe zaangażowanie administracji rządowej i samorządowej.
Statystyka
Porównując lata 2013 i 2014, nic nie zmieniło się w statystyce dotyczącej wypadków z udziałem pieszych i spowodowanych przez młodych kierowców. Nieznacznie wzrosła liczba wypadków z udziałem rowerzystów i motocyklistów (+1%) i równie niewiele zmniejszyła się liczba wypadków spowodowanych nadmierną prędkością (-2%) czy przez nietrzeźwych kierowców (-1%).
Porównując z kolei rok 2014 ze średnią z lat 2009-2014 okazuje się, że choć zmniejszyła się liczba wypadków z pieszymi o około 2%, to liczba ofiar śmiertelnych tych wypadków jest większa (również o 2%). To w zasadzie jedyny rodzaj wypadku, którego ciężkość rośnie.
Sprawcami wypadków, ale również ofiarami śmiertelnymi i rannymi, są najczęściej mężczyźni, kierowcy, w wieku 20-24 lata. Wśród pieszych, sprawcami wypadków najczęściej również są mężczyźni, ale przede wszystkim w grupie wiekowej: 55-59, 5-9 i 20-24 lata.
Wśród wypadków spowodowanych przez kierowców niezmiennie na podium są: nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu i niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Natomiast piesi najczęściej nieostrożnie wchodzą na jezdnię przed jadącym pojazdem.
Wypadki w zdecydowanej większości mają miejsce w dzień, przy odpowiednim oświetleniu, dobrych warunkach atmosferycznych i suchej nawierzchni, na prostych odcinkach dróg. Na obszarze zabudowanym ginie najwięcej pieszych, a na obszarze niezabudowanym nieznacznie więcej w wyniku zderzenia czołowego pojazdów (następnie: najechanie na pieszego i na drzewo).
Najwięcej wypadków w 2014 roku odnotowano na drogach powiatowych, ale ludzie giną najczęściej na drogach krajowych.
Niezmiennie najwięcej wypadków odnotowuje się w miesiącach letnich: lipiec, sierpień i wrzesień i w piątki, w godzinach między 12.00 a 19.00, natomiast najwięcej ofiar śmiertelnych: we wrześniu, październiku i grudniu oraz w soboty, między godziną 16.00 a 21.00.
Województwa
W ubiegłym roku najwięcej wypadków w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców wydarzyło się w województwie łódzkim (159), pomorskim (118) i małopolskim (117) i warmińsko-mazurskim (114), a najmniej w kujawsko-pomorskim (50) i podlaskim (58). Ten sam wskaźnik dotyczący ofiar śmiertelnych wskazuje na województwo warmińsko-mazurskie (20), świętokrzyskie i podlaskie (18), lubuskie, łódzkie i mazowieckie (17) oraz kujawsko-pomorskie (16). Najbezpieczniejsze pod tym względem są Śląsk (5) oraz Małopolska i Podkarpacie (7). Regiony wypadają też różnie pod względem ciężkości wypadków (liczby ofiar śmiertelnych na 100 wypadków). Najgorsza sytuacja występuje w województwie podlaskim (18), kujawsko-pomorskim (17), lubelskim i opolskim (14), a najlepsza w łódzkim, małopolskim i śląskim (6).
19 grudnia 2014 roku doszło do największej liczby wypadków w całym kraju – 248,
28 grudnia wypadków było najmniej – 33,
23 grudnia 2014 zginęło najwięcej osób na terenie kraju – 26 ofiar śmiertelnych,
21 lutego i 20 kwietnia zginęła tylko jedna osoba.
Koszt wypadków
W 2013 roku koszt wszystkich zdarzeń drogowych w Polsce oszacowano na poziomie 49 mld zł, w tym koszty wypadków to 34,2 mld zł, tj. około 2% PKB. Największy udział w strukturze kosztów miały koszty rannych (55%), zaraz za tym straty materialne z tytułu kolizji (30%) i koszty ofiar śmiertelnych (14%). Najmniejszą część stanowiły straty materialne wypadków drogowych (1%).
Koszty jednostkowe wypadków i kolizji drogowych w 2013 roku wyniosły: ofiary śmiertelnej - 1,97 mln zł, ofiary ciężko rannej – 2,21 mln zł, ofiary lekko rannej – 19,4 tys. zł, wypadku drogowego – 953 tys. zł, kolizji drogowej – 41,8 tys. zł.
***
KRBRD corocznie przygotowuje sprawozdanie dotyczące stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2014 r."
IH
