Na początku października weszła w życie nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym, która ma wzbogacić ofertę studiów, znosi odpłatność za drugi kierunek, wprowadza trzymiesięczne praktyki zawodowe i zacieśnia współpracę uczelni z przedsiębiorstwami. Tego samego dnia w swoim exposé Premier Ewa Kopacz obiecywała studentom program staży w administracji publicznej, a także sfinansowanie nauki na zagranicznych uczelniach dla najzdolniejszych żaków.
Część z tych zmian ma na celu wsparcie absolwentów na rynku pracy. Nikt nie ma już chyba złudzeń, że dyplom szkoły wyższej to gwarancja zawodowego sukcesu. W kraju szybko powiększa się też grupa tzw. pracujących ubogich, czyli osób, których zarobki nie wystarczają na pokrycie kosztów utrzymania. Wśród nich coraz więcej jest niestety absolwentów szkół wyższych, dlatego tak ważne jest, aby zdobyty zawód dawał szansę na godne życie. Uczelnie od dwóch lat mają obowiązek badania losów swoich absolwentów. Nie wszystkie wyniki tych badań są jednak publikowane i łatwo dostępne. Na szczęście dla maturzystów i studentów są wyjątki: bez większych trudności można zapoznać się z wynikami tych badań prowadzonych przez Politechnikę Krakowską, Wrocławską, Warszawską i Gdańską oraz Akademię Górniczo-Hutniczą.
Politechnika Krakowska
Spośród absolwentów studiów II stopnia (magisterskich) Politechniki Krakowskiej z rocznika 2012, 88 proc. tych, którzy wzięli udział w przeprowadzonym w 2013 roku badaniu, wykazało zatrudnienie. 76 proc. zatrudnionych pracuje w swoim zawodzie, większość – 91,1 proc. jest zatrudniona, zaś 6 proc. prowadzi własną działalność gospodarczą. Ponad połowa otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2500-3000 zł brutto miesięcznie. Blisko 2/3 badanych stwierdziło, że ponownie wybrałoby ten sam kierunek studiów na Politechnice Krakowskiej, zaś niecałe 15 proc. absolwentów wybrałoby ten sam kierunek kształcenia, lecz na innej uczelni. Politechnika Krakowska zbadała też losy absolwentów studiów I stopnia (inżynierów), którzy odebrali dyplomy w 2013 roku. Okazało się, że ponad 80 proc. kontynuuje naukę na studiach magisterskich, jednak co roku wzrasta odsetek inżynierów, którzy na studiach I stopnia kończą swoją edukację. Większość z tych, którzy nie kontynuują nauki, pracowała już podczas studiów. Prawie 78 proc. absolwentów po roku od ukończenia studiów I stopnia pracuje, w tym 45 proc. w wyuczonym zawodzie. 58 proc. pracujących absolwentów znalazło pracę jeszcze podczas studiów (34 proc.) lub w ciągu 3 miesięcy od obrony (24 proc.) Kolejne 20 proc. było zatrudnionych wcześniej u innego pracodawcy, a 22 proc. szukało pierwszej pracy dłużej niż 3 miesiące. Większość zatrudnionych jest na podstawie umowy o pracę, w tym 32 proc. na czas nieokreślony. Prawie połowa w dużych przedsiębiorstwach .Własną firmę ma 5 proc. absolwentów. Mediana zarobków waha się w przedziale 2,5-3 tys. zł miesięcznie. 67 proc. absolwentów jest zadowolonych z wyboru kierunku studiów, prawie połowa wybrałaby go ponownie.
Akademia Górniczo-Hutnicza
Druga krakowska uczelnia techniczna, Akademia Górniczo-Hutnicza, również zbadała losy absolwentów studiów II stopnia z roku 2012. W ciągu pół roku od zakończenia edukacji, ponad 76 proc. badanych absolwentów pracowało, a prawie 8 proc. kontynuowało naukę. Spośród pracujących absolwentów umowę o pracę zawarło 73 proc. respondentów, ponad 20 proc. zostało zatrudnionych w ramach umów cywilno-prawnych, 5,4 proc. prowadziło własną działalność gospodarczą. Większość ankietowanych absolwentów poszukiwała pracy jeszcze w trakcie nauki, dlatego 37,4 proc. respondentów pracowało już przed ukończeniem studiów, a 25,6 proc. nie poszukiwała pracy, ponieważ zostali zatrudnieni z inicjatywy pracodawców. 80 proc. absolwentów wykonuje pracę zgodną ze swoim wykształceniem. Ponad połowa absolwentów otrzymała więcej niż jedną ofertę pracy. Spośród czynników, które w ich ocenie decydowały o przyjęciu do pracy, wymieniali przede wszystkim: ukończony kierunek studiów, umiejętności komputerowe oraz motywację i wiedzę uzyskaną na studiach.
Politechnika Wrocławska
W ubiegłym 2013 roku badanie pilotażowe losów absolwentów z roku 2012 przeprowadziła też Politechnika Wrocławska. Na jego podstawie stwierdzono, że zdecydowana większość studentów (78,2 proc.) pracowała jeszcze w trakcie nauki: 54 proc. respondentów wykonywało pracę dorywczą, blisko 30 proc. miało umowę o pracę, a 4,35 proc. prowadziło własną działalność gospodarczą. Po około roku po obronie pracy magisterskiej pracowało ponad 83 proc. absolwentów: 76,4 proc. badanych było zatrudnionych, natomiast 7,14 proc. prowadziło własną działalność gospodarczą. Wyniki badania wykazują, że ponad 55 proc. badanych poszukiwało pracy krócej niż 3 miesiące, prawie 12 proc. zajęło to od 3 do 6 miesięcy, 7 proc. otrzymało zatrudnienie pomiędzy 6 a 12 miesiącami, zaś tylko ponad 1 proc. badanych musiało szukać pracy dłużej niż rok. Ponad 82 proc. ankietowanych odpowiedziało, że wykonuje pracę zgodną z wykształceniem uzyskanym w toku studiów. Prawie połowa absolwentów zaznaczyła, że jest zadowolona z wykonywanej pracy. Uzyskane od respondentów dane dotyczące ich zarobków wskazują na to, iż ponad 41,5 proc. z nich otrzymuje wynagrodzenie netto nie przekraczające 2500 zł, ponad 25,5 proc. zarabia od 2500 do 4000 zł netto, ponad 9 proc. pomiędzy 4000 a 6000 zł netto i nieco ponad 6 proc. powyżej 6000 zł netto. Ponad 49 proc. badanych wyraziła zadowolenie ze studiów. Ten sam kierunek studiów w Politechnice Wrocławskiej wybrałoby prawie 56 proc. badanych, a 34 proc. nie zrobiłoby tego ponownie.
Politechnika Warszawska
Politechnika Warszawska również zbadała losy absolwentów studiów I i II stopnia rocznika 2012. Około ¾ ankietowanych absolwentów deklaruje, że ponownie wybrałoby studia na Politechnice Warszawskiej. Blisko 60 proc. badanych stwierdziło, że ponownie wybrałoby ten sam wydział, a prawie 18 proc. podjęłoby zdecydowanie inną decyzję. Zadowolenie z ukończenia studiów jest dość wysokie – 35 proc. respondentów oceniła je na 9-10 w 10-punktowej skali. Oceny 5 i poniżej wystawiło łącznie 15 proc. badanych. Ponad połowa absolwentów (58 proc.) uważa, że fakt bycia absolwentem Politechniki Warszawskiej w bardzo dużym lub dużym stopniu pozytywnie wpływa na szanse na rynku pracy. 44 proc. badanych absolwentów Politechniki Warszawskiej pracuje w oparciu o umowę o pracę, na umowach cywilno-prawnych pracuje w sumie 22 proc. 7 proc. prowadzi działalność gospodarczą lub jest wspólnikiem w spółce. Co piąty absolwent zadeklarował, że w chwili obecnej nie pracuje. Absolwenci Politechniki Warszawskiej bardzo szybko znajdowali zatrudnienie. Połowa przebadanych absolwentów szukała pracy krócej niż miesiąc, blisko co trzeci poszukiwał pracy dłużej niż 1 miesiąc, ale krócej niż 3 miesiące. Jedynie 18% poszukiwało pracy dłużej niż 3 miesiące. Większość firm, w których pracują ankietowani absolwenci miało zasięg międzynarodowy (53 proc.), krajowy (35 proc.), lokalny lub wojewódzki (12 proc.) Większość absolwentów pracuje na stanowiskach asystenckich lub specjalistycznych (87 proc.), nieznaczna część na kierowniczych lub jest właścicielami firm (7 proc.). Jedynie 14,5 proc. badanych pracowników zarabia miesięcznie brutto poniżej 2000 zł. Kolejne przedziały (2-5 tys. brutto) reprezentowane są przez co piątego lub co szóstego absolwenta. Jeden na dziewięciu absolwentów zarabia miesięcznie od 5 000 zł do 7 000 zł brutto. Kolejne przedziały (od 7 000 wzwyż) są już reprezentowane przez nieliczne osoby. Ponad połowa pracujących respondentów jest bardzo zadowolonych z pracy. Najczęściej wskazywaną przyczyną nieposiadania pracy jest kontynuacja edukacji (61 proc.) Drugą w kolejności przyczyną jest brak wystarczającego doświadczenia wymaganego przez firmy (41 proc.), a trzecią - brak ofert zgodnych z wykształceniem absolwenta (26 proc.). Niezależnie od aktualnej formy zatrudnienia, respondenci, którzy pracowali podczas studiów, posiadają pracę częściej niż osoby, które podczas studiów nie pracowały.
Politechnika Gdańska
Badanie pilotażowe absolwentów I i II stopnia z roczników 2007-2008 przeprowadziła w 2010 roku Politechnika Gdańska. Ponad 92 proc. badanych absolwentów było zadowolonych lub bardzo zadowolonych z ukończenia studiów na PG, a ponad 84 proc. z ukończenia macierzystego wydziału. 87,5 proc. stwierdziło, że ponownie wybrałoby tę samą uczelnię, a 71 proc. ten sam wydział. Tylko 22,6 proc. badanych absolwentów uznało, że studia dobrze przygotowały ich do pracy zawodowej, natomiast większość (64,5 proc.) stwierdziło, że przygotowały ich częściowo. Jednak aż 67,4 proc. z nich przyznało, że często lub bardzo często wykorzystuje umiejętności nabyte w trakcie nauki w swojej pracy zawodowej. Prawie 90 proc. ankietowanych potwierdziło, że pracuje. Pracę podejmowali najczęściej jeszcze podczas studiów lub zaraz po ich zakończeniu (47,2 proc.), 1-3 miesiące po obronie (30 proc.), 4-6 miesięcy (10 proc.), 7 miesięcy-1 rok (5,5 proc.) i powyżej 1 roku (2,4 proc.). Ponad 81 proc. badanych absolwentów podjęło pracę zgodną z kierunkiem wykształcenia, najczęściej w dużych, zagranicznych firmach (26,2 proc.) oraz średnich i dużych polskich firmach prywatnych (25,4 proc.), a także małych polskich firmach (16,7 proc.). 4 proc. podało, że prowadzi własną działalność gospodarczą. Zdecydowana większość (prawie 72 proc.) zbadanych absolwentów Politechniki Gdańskiej jest zadowolona z zarobków. Najwięcej jest osób raczej zadowolonych (56 proc.). Osoby niezadowolone to 20 proc. Prawie 80 proc. badanych absolwentów było zadowolonych z wykonywanej pracy zawodowej.
Większość absolwentów każdej z wymienionych wyżej uczelni jako minusy programów nauczania wymieniła niedostateczny poziom praktycznej nauki zawodu, brak lub niską jakość prowadzonych przez uczelnię praktyk, a także niewystarczającą znajomość języka obcego, którą uważają za jedną z najważniejszych kompetencji na rynku pracy. Należy pamiętać też o dużych różnicach wewnątrz uczelni – absolwenci jednego wydziału są szybko zatrudniani, a absolwenci innego, w ramach tej samej szkoły, już niekoniecznie. Jedną z ważniejszych informacji jest liczba absolwentów pracujących w wyuczonym zawodzie.
Źródło:
1. Biuro Karier Politechniki Krakowskiej „Badanie Losów Absolwentów PK”.
2. Wyniki badań losów zawodowych absolwentów studiów stacjonarnych II stopnia Akademii Górniczo- Hutniczej w Krakowie, rocznik 2012.
3. Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej „Raport: Losy Zawodowe Absolwentów Politechniki Wrocławskiej”.
4. Biuro Karier Politechniki Warszawskiej „Monitoring Karier Zawodowych Absolwentów Politechniki Warszawskiej”.
5. Raport z projektu badawczego losów absolwentów Politechniki Gdańskiej (badania pilotażowe) Katedry Nauk Społecznych i Filozoficznych Wydziału Zarządzania i Ekonomii PG.
IH
