Jesienią 2012 roku słoweńska gmina Nova Gorica rozpoczęła proces tworzenia zrównoważonego planu mobilności, obejmującego łącznie siedem gmin. Zatem poza nią, inicjującą przedsięwzięcie, planem objęto pięć okolicznych gmin oraz leżącą po sąsiedzku włoską gminę Gorizia (siostrzaną gminę słoweńskiej gminy Nova Gorica).

Mimo że Słowenia nie posiadała wcześniejszego doświadczenia w zintegrowanym planowaniu transportu, Nova Gorica dzięki zastosowaniu wytycznych Opracowania i Wdrożenia Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej* potrafiła w jego tworzenie skutecznie zaangażować lokalne podmioty i miejscowe społeczności. Od rozpoczęcia procesu minęły dwa lata i w tej chwili SUMP jest gotowy, aby przejść proces podejmowania decyzji o jego wdrożeniu przez uczestniczące w tym projekcie samorządy.

Nova Gorica ma 32 000 mieszkańców i położona jest na granicy słoweńsko-włoskiej. Słoweńskich pięć mniejszych gmin z nią sąsiadujących to: Renče – Vogrsko, Šempeter – Vrtojba, Kanal, Brda i Miren - Kostanjevica. Obszar tych pięciu gmin zamieszkuje łącznie 26 900 osób. Natomiast włoską gminę Gorizia, położoną po drugiej stronie granicy, zamieszkuje 36 000 osób. Pomiędzy Nova Gorica i Gorizia od grudnia 2007 roku, kiedy Słowenia podpisała Układ z Schengen, funkcjonuje swobodny przepływ osób.

Wiele włoskich miast, w tym Gorizia, już posiadają zintegrowany plan mobilności miejskiej. To zainspirowało do podjęcia podobnego wysiłku siostrzaną słoweńską gminę. Transgraniczny regionalny SUMP stał się częścią projektu PUMAS - Planowanie Zrównoważonego Okręgu Mobilności Miejskiej w Przestrzeni Alpejskiej.

Od pomysłu do gotowego dokumentu

Zainicjowany i koordynowany przez gminę Nova Gorica proces tworzenia SUMP rozpoczął się jesienią 2012 roku od spotkania z burmistrzami z wszystkich zainteresowanych gmin oraz z przedstawicielami wydziałów komunalnych odpowiedzialnych w lokalnych urzędach za  rozwój przestrzenny i infrastrukturę. Podobne spotkania odbywały w trakcie przygotowania zasadniczego projektu.

Na pierwszym spotkaniu zebrano informacje o stanie mobilności w gminach oraz o ich problemach i planach. Pierwszy natomiast raport ze zbiorową analizą stanu mobilności miejskiej powstał jesienią 2013 roku. Kilka miesięcy później stworzono wizję SUMP zawierającą cele i możliwe do wdrożenia środki  z zakresu planowania transportu, uaktywniania ruchu pieszego i rowerowego, rozwoju transportu publicznego i ograniczania ruchu samochodowego.

W procesie konsultowania wizji i celów SUMP udział brali lokalni operatorzy transportu, architekci, miejscowe placówki usługowe i handlowe oraz oświatowe. Nova Gorica postawiła również na konsultacje ze zwykłymi mieszkańcami. W 2013 roku w ankiecie internetowej zapytano ich o opinię na temat lokalnych problemów transportu i mobilności. Jednak ich reakcja była niewielka: uzyskano tylko 100 odpowiedzi. Podczas Europejskiego Tygodnia Mobilności`2013 Nova Gorica zorganizowała publiczną prezentację dla obywateli i przeprowadziła dyskusję na temat wyników analizy stanu mobilności. Z kolei oficjalna publiczna prezentacja projektu SUMP miała miejsce w 2014 roku. Projekt został upubliczniony na stronie internetowej gminy.

W okresie od października 2012 r. do czerwca 2014 r. zarówno Nova Gorica i Gorizia przeprowadziły spotkania z głównymi zainteresowanymi stronami, podczas których omawiano raporty z analizy stanu mobilności, wizje i cele oraz środki ich wdrożenia, a także gotowy projekt SUMP. SUMP kosztował w sumie 80 000 euro. Proces jego tworzenia ukończono wiosną 2014 roku. Obecnie czeka na uchwalenie przez lokalne władze.

Nova Gorica pierwszy SUMP próbowała stworzyć już w 2007 roku. Ale wówczas administracja i lokalni decydenci ten dokument rozumieli w sposób zawężony, a więc jako pewien plan, który zajmuje się trybami podróży zrównoważonych. -  Nie był więc poważnie brany pod uwagę - mówi Luka Mladenović z Instytutu Planowania Miast Republiki Słowenii. - Ale dzięki wytycznym Komisji Europejskiej, które zostały przetłumaczone i przyjęte do ustawodawstwa słoweńskiego, nowy SUMP stał się bardziej integralnym dokumentem, który będzie miał moc wpływania na rozwój przestrzenny oraz na rozwój innych strategicznych obszarów – dodaje Luka Mladenović.

Wnioski z transgranicznego projektu

Współpraca pomiędzy Nova Gorica i Gorizia, mimo położenia obu miast w różnych krajach, układała się dobrze. Stworzony SUMP ma charakter regionalny, a więc nie ogranicza się do środków specyficznych wyłącznie dla jednej gminy. Środki zastosowane w planie biorą pod uwagę lokalne uwarunkowania gmin oraz te oddziaływujące na większym obszarze, jak też mające charakter uniwersalny dla wszystkich uczestników projektu. Oczywiście, istnieją też pewne różnice zależne od obowiązujących w krajach oraz lokalnie przepisów prawnych i proceduralnych.

W praktyce tworzenia tego swoistego transgranicznego SUMP okazało się, że nie internetowe konsultowanie, lecz bezpośredni kontakt z mieszkańcami gmin umożliwia zebranie opinii i poglądów. SUMP jest bowiem strategicznym planem o długoterminowej perspektywie, a więc dość abstrakcyjnym dokumentem wybiegającym w nieokreśloną przyszłość. Wymaga zatem dobrej prezentacji i bezpośredniego wytłumaczenia społecznościom gmin jego istoty.

Bezpośrednie spotkania z udziałem zainteresowanych stron okazały się więc bardziej wartościowe. - Te spotkania stworzyły okazję do przedstawienia niezbędnych informacji na temat treści projektu, nawiązania dialogu z interesariuszami i otrzymania informacji zwrotnych. Jakość informacji zwrotnych otrzymanych na posiedzeniach była większa i bardziej zgodna z rzeczywistym założeniem SUMP – mówi Luka Mladenović.

W przypadku tworzenia i konsultowania transgranicznego SUMP istotny jest też język w którym prowadzone są debaty. W tym przypadku wymagany jest tłumacz, a to z kolei oznacza potrzebę zapewnienia więcej czasu na spotkaniach i dyskusje stron.

AS

Źródło: ELTIS

Zdjęcie profilowe: Zdjęcie profilowe: http://en.wikipedia.org/wiki/Nova_Gorica, http://en.wikipedia.org/wiki/Nova_Gorica#mediaviewer/File:Nova_Gorica_0720069_71.jpg, licencja: [CC BY-SA 3.0] (link do:http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.)

 

 

*Wytyczne do Opracowania i Wdrożenia Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej powstały w wyniku konsultacji eksperckich, prowadzonych w latach 2010-2013 na zlecenie Komisji Europejskiej. Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (nag. Sustainable Urban Mobility Plans, w skrócie SUMP) na celu zaspokojenie potrzeb mobilnościowych ludzi i przedsiębiorstw w miastach i w ich otoczeniu, a tym samym uzyskanie lepszej jakości życia. SUMP charakteryzuje zintegrowane podejście nastawione na pobudzanie rozwoju wszystkich środków transportu publicznego, a przede wszystkim na te najbardziej przyjazne środowisku i zdrowiu ludzi.

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.