- Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie pełni trzy funkcje - wyjaśnił Łukasz Gryga z ZIKiTu. - Zarządcy dróg, ruchu oraz organizatora i nadzorcy transportu publicznego. Z tego względu jednostka wykorzystuje różne systemy, które zostały zgromadzone w jednym Centrum Sterowania Ruchem.
W Krakowie działają 32 tablice zmiennej treści, które były montowane na przestrzeni wielu lat, dlatego mają różny wygląd i różne możliwości. Ponadto, w mieście zainstalowano już 330 kamer, z czego 147 obrotowych. W ramach wielu modernizacji, zbudowano także ponad 200 km sieci światłowodowej.
Centrum Sterowania Ruchem (CSR) funkcjonuje od grudnia 2008 roku, czyli ponad 7 lat. Już w 2014 roku udało się podpisać kontrakt, który pozwolił na jego modernizację.
- W Centrum znajdują się systemy sterowania ruchem, do nadzoru komunikacji zbiorowej, a także do obsługi zgłoszeń, kamer na skrzyżowaniach, tablic drogowych czy systemy bezpieczeństwa w tunelach – poinformował Łukasz Gryga. – Najważniejszym elementem wizualizacji jest ściana wizyjna, składająca się z dwóch części po dwóch stronach pomieszczenia, o przekątnej 132 cali. Rozdzielczość jest porównywalna z 10 ekranami full HD. Pełni ona funkcję zbiorczej informacji ze wszystkich systemów i poszczególnych stanowisk.
Centrum obsługuje nie tylko dane z systemów, ale także zgłoszenia od mieszkańców i służb. Umożliwia szybką reakcję poprzez sterowanie sygnalizacjami, tablicami zmiennej treści, pozwala na lepszą koordynację i nadzór nad wszystkimi pracami. Pomagają w tym trzy niezależne stanowiska dyspozytorskie, działające 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Stanowisko składa się z dwóch komputerów, z których jeden służy do obsługi komunikacyjnej, a drugi do obsługi zgłoszeń. System komunikacyjny integruje wiele systemów łączności: analogową, cyfrową, komórkową, radiową. Wszystkie zgłoszenia od mieszkańców są rejestrowane, a dyspozytorzy mają cały spis połączeń przychodzących i wychodzących oraz tematycznie podzieloną książkę najważniejszych kontaktów. Mogą też zapisywać najważniejsze bieżące informacje, aby nie przekazywać wszystkiego osobiście zmiennikowi.
- W momencie rejestracji zgłoszenia system podpowiada nawet dyspozytorowi, z którą firmą utrzymaniową należy się w tej sprawie skontaktować . Nie trzeba więc wszystkiego pamiętać - dodał Łukasz Gryga. - Natomiast inspektorzy terenowi są wyposażeni w tablety i mogą od razu, bez rozmowy telefonicznej, informować o problemach. System przyjmuje i automatycznie konwertuje również wiadomości e-mail i MMS.
System generuje wiele statystyk dotyczących realizowanych działań, co pozwala sprawdzić np. usterkowość sygnalizacji czy oświetlenia ulicznego. Dyspozytornia wyposażona jest też w system kontroli dostępu, zasilanie awaryjne i cały system klimatyzacji, którego wymaga tak duża ilość sprzętu elektronicznego.
***
Dlaczego w miastach tak duży nacisk kładzie się na komunikację zbiorową i systemy sterowania ruchem? Sieć drogowa nie jest z gumy i nie można wcisnąć w nią dowolnej liczby samochodów. Nie można jej też w nieskończoność rozbudowywać, gdyż jest to kosztowne, ograniczone istniejącą zabudową i w dłuższej perspektywie nieefektywne (samochody i tak zajmą każdą wolną przestrzeń). Część mieszkańców musi więc jeździć komunikacją zbiorową, a przykład Krakowa pokazuje, że może ich być coraz więcej. Ważne jest, aby czas i komfort podróżowania tramwajem aż tak bardzo nie różnił się od przejazdu samochodem. I na tym przede wszystkim skupiają się miasta: na sterowaniu ruchem, unowocześnianiu taboru i modernizacji torowisk.
Ilona Hałucha
(na podstawie informacji z konferencji „ITS Kraków 2015”, która odbyła się w dniach 3-4 grudnia ub.r.)
