W grudniu ubiegłego roku Komisja Europejska podjęła decyzje w sprawie wniosków Bułgarii, Polski i Wielkiej Brytanii o wydłużenie czasu potrzebnego na dostosowanie się do unijnych przepisów dotyczących jakości powietrza. Wnioski dotyczyły czasowego zwolnienia w 97 strefach i aglomeracjach z unijnych norm jakości zanieczyszczenia powietrza niebezpiecznymi cząstkami pyłu, tzw. PM10. Decyzje KE dotyczyły także przesunięcia terminu osiągnięcia dopuszczalnych wartości dwutlenku azotu (NO2).
Komisja zaakceptowała czasowe zwolnienie Polski z przestrzegania norm zanieczyszczenia powietrza PM10 w 5 strefach, ale odrzuciła pozostałe wnioski.
- Zanieczyszczenie powietrza ma poważny wpływ na ludzkie zdrowie i dostosowanie się do standardów powinno być priorytetem. Unijna dyrektywa z 2008 roku przewidziała problemy niektórych państw członkowskich w spełnianiu standardów dla PM10 do 2005 roku i wprowadziła możliwość przedłużenia tego terminu. Jednak Komisja oczekuje dowodów, że podjęto wszelkie możliwe działania, aby spełnić te standardy w możliwie najkrótszym czasie – powiedział Stavros Dimas, unijny komisarz ds. środowiska.
Istnieją dwie obowiązujące wartości dopuszczalne dla PM10 oparte na dziennym i rocznym stężeniu, które weszły w życie 1 stycznia 2005 roku. Dwie dopuszczalne wartości dla dwutlenku azotu oparte na godzinnym i rocznym stężeniu weszły w życie 1 stycznia 2010 roku. Dyrektywa dotycząca jakości powietrza z 2008 roku dopuszcza, pod określonymi warunkami, przedłużenie terminu spełnienia norm dla PM10 do 11 czerwca 2011 roku oraz dla dwutlenku azotu i benzenu - najpóźniej do 2015 roku.
Komisja Europejska zdecydowała (EC/2009-12-11), że dla 5 stref jakości powietrza w Polsce warunki przesunięcia terminu zostały spełnione. Dla pozostałych stref w Polsce, Bułgarii i Wielkiej Brytanii warunki wymagane w dyrektywie nie zostały spełnione. W wielu przypadkach przyczyną odmowy było dostarczenie niewystarczających danych lub brak dowodów na to, że standardy zostaną osiągnięte, jeśli termin obowiązywania standardów zostanie przesunięty.
Przemysł, transport drogowy i ogrzewanie są głównymi źródłami emisji cząstek pyłu PM10. Dwutlenek azotu emitowany jest głównie przez samochody, wytwarzany jest też w wielu innych procesach spalania paliw. NO2 wywołuje choroby układu oddechowego i niszczy tkankę płuc. Przyczynia się do zachorowań na astmę, wywołuje choroby układu krążenia i raka płuc.
Ilona Hałucha
