Ochrona środowiska

System monitoringu wartości akustycznych i pozaakustycznychZ roku na rok na polskich drogach obserwujemy wzrost ilości pojazdów samochodowych. Wiąże się to z niekorzystnymi zmianami środowiska. Wraz ze wzrostem zanieczyszczenia powietrza następuje również degradacja środowiska akustycznego.

Po wejściu do Unii Europejskiej podlegamy prawu unijnemu, między innymi przepisom ochrony środowiska (dyrektywa Unii Europejskiej 2002/49/WE [5]). Istnieje też szereg regulacji prawnych nie tylko unijnych (ustawa Prawo ochrony środowiska [4]), których zadaniem jest przeciwdziałać zagrożeniom akustycznym. Prawo unijne nakazuje stworzenie cyfrowych map akustycznych, które przedstawiają rozkład poziomu ciśnienia akustycznego na przestrzeni całego roku. Cyfrowa mapa akustyczna ma stanowić warstwę GIS i wspomagać w podejmowaniu decyzji administracyjnych w zakresie ochrony środowiska. Rozwiązanie to wydaje się być niewystarczające. Wynika to z tego, iż hałas komunikacyjny jest zjawiskiem niestacjonarnym, a na jakość takich map ma wpływ dokładność i ilość zgromadzonych informacji oraz możliwość identyfikacji źródeł hałasu. Ponadto realizacja mapy akustycznej nie uwzględni nam dynamicznych zmian na badanym obszarze.

Badania stateczności nasypu komunikacyjnego stabilizowanego ścianą gabionowąŚciany skonstruowane z gabionów, bazujące na atrakcyjnej technologii konstrukcji segmentowych, stanowią życzliwy naturalnemu środowisku sposób zabezpieczenia komunikacyjnych budowli ziemnych (np. nasypów) przed utratą stateczności. Rozwiązania te są w literaturze (np. [6, 13, 14]) zaliczane do innowacyjnych. Charakteryzują się racjonalnym ukształtowaniem i są perfekcyjnie wkomponowane w otoczenie.

A20 - niemieckie doświadczenia w budowie przejść dla zwierzątProjektując mosty zielone i krajobrazowe przeznaczone dla zwierząt powinno się także przeanalizować, jakie zwierzęta będą z tego przejścia korzystały. Dokładna analiza gatunków zwierząt pozwoli odpowiednio dobrać zieleń przewidzianą do posadzenia w pasie nasadzeń. [1, 3]

Naprowadzenia: rodzaje, kształt i zieleń

Z doświadczeń uzyskanych na przejściach nad autostradą A20 wynika, że przydatne jest sadzenie drzew owocowych. Najczęściej sadzono tam specjalny rodzaj niskopiennej jabłonki, owocującej drobnymi owocami, które zwisały nisko nad ziemią. W najbliższym otoczeniu przyczółków sadzono różne gatunki m.in. borówki amerykańskiej czarnej i czerwonej oraz szereg drzew owocujących drobnymi owocami, które stanowią pożywienie dla okolicznej zwierzyny. Krajobrazowe zagajniki owocowe utworzono m.in. na otwartej przestrzeni przy dojściu do mostu w Golm. Na dojściu do mostu w otwartej przestrzeni w trakcie wizji lokalnej natrafiono w ciągu dnia na okoliczną zwierzynę.

A20 - niemieckie doświadczenia w budowie przejść dla zwierzątPotrzeba coraz szybszego, wygodniejszego i bezpieczniejszego przemieszczania się ludzi i przewożenia towarów prowadzi do rozbudowy sieci dróg szybkiego ruchu. Na całym świecie powstają nowe autostrady, drogi szybkiego ruchu i szybkobieżne linie kolejowe. Nowobudowane ciągi komunikacyjne dzielą w sposób trwały naturalne układy przyrodnicze na wiele mniejszych, wyizolowanych obszarów, stając się samoistną barierą nie do przebycia dla zwierząt. [1, 2, 5, 6]

W tych obszarach znajduje swoje siedliska okoliczna zwierzyna, a użytki zielone są miejscem gniazdowania ptaków związanych z danym typem siedlisk. Duże gatunki zwierząt, np. sarny, jelenie i dziki, podejmują w ciągu roku sezonowe wędrówki związane przede wszystkim ze zdobywaniem pokarmu i okresem rozrodczym. W trakcie trwania sezonowych wędrówek, jak również w trakcie okresu polowań na te zwierzęta, przemieszczają się one na znaczne odległości, wynoszące nierzadko nawet kilkanaście lub kilkadziesiąt kilometrów. Z reguły na obszarze budowanej drogi o długości kilkuset kilometrów może bytować do kilku tysięcy egzemplarzy zwierzyny łownej. Dla tej właśnie zwierzyny budowana droga może stanowić barierę ekologiczną i będzie oddziaływała na ich bytowanie, prowadząc do fragmentacji siedlisk.

Problem hałasu od robót drogowychHałas od robót drogowych, pomimo krótkotrwałego i lokalnego charakteru, narusza „życie” w środowisku i ujemnie wpływa zarówno na ludzi, jak i zwierzęta oraz ptaki. Ocena poziomu hałasu w otoczeniu budowanych  i modernizowanych dróg jest zadaniem trudnym i złożonym, gdyż każdy plac budowy ma swoją specyfikę.

W literaturze fachowej brakuje szczegółowych informacji, a w opracowaniach dotyczących tego problemu są podawane jedynie orientacyjne wartości poziomu emitowanych dźwięków. Pilotażowe badania poziomu hałasu w otoczeniu robót przeprowadzono przy budowie drogi krajowej nr 8, przy pracach na przebudowie skrzyżowania ulic w Białymstoku oraz w pobliżu budowanych i modernizowanych ulic w Białymstoku i w Suwałkach. Określone wartości równoważnego poziomu dźwięku od robót drogowych porównano z wartościami dopuszczalnego i progowego równoważnego poziomu hałasu dla dróg i linii kolejowych oraz z poziomem hałasu od ruchu samochodowego w otoczeniu wybranych ulic.

Problemy budowy przejść dla zwierząt w ciągach dróg cz. IIAby dobrze i skutecznie chronić przyrodę poprzez budowę przejść ekologicznych należy wystrzegać się licznych nieprawidłowości w projektowaniu i budowie tych konstrukcji. Nawet najmniejsze przejścia dla płazów powinny być odpowiednio skonstruowane i dobrze zagospodarowane.