W praktyce planistycznej dąży się do ograniczenia uciążliwości hałasu poprzez eliminowanie źródeł hałasu. Najczęściej jest to zakaz lokalizacji lub dopuszczenie lokalizacji tylko określonej kategorii źródeł. Zakazy i nakazy dotyczą obszarów chronionych, najczęściej zabudowy mieszkaniowej jedno i wielorodzinnej. W obszarach tych dopuszcza się usługi i rodzaje działalności związane głównie z obsługą mieszkańców danego obszaru. W ramach osiedli tworzy się obszary koncentracji usług związane z projektowaną na poziomie Studium policentryczną strukturą przestrzenną miasta. Wykorzystuje się również konfigurację zabudowy, aby uzyskać w ten sposób efekt przesłaniania lub obniżenia uciążliwości hałasu.
Działania obniżające oddziaływanie hałasu u źródeł emisji
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. Nr 80, poz.717 ze zm.) stosuje się zasadę rozgraniczania terenów o różnym przeznaczeniu i sposobach zagospodarowania, co bardzo wyraźnie uwidocznione jest na rysunku Studium dla Szczecina, w którym określono obszary portu morskiego, obszary produkcji i składów oraz rozmieszczenie innych funkcji mogących być źródłem uciążliwego hałasu.
Ważnym elementem polityki ograniczania uciążliwości hałasu jest projektowanie obsługi komunikacyjnej terenów. Sieć ulic głównych i zbiorczych projektowana jest w sposób umożliwiający wyprowadzenie ze strefy śródmiejskiej ruchu tranzytowego i ruchu ciężkiego, co umożliwia wyłączenie wybranych ulic z ruchu kołowego (np. w Szczecinie ul. Bogusława). Projektuje się wybudowanie Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju, który w połączeniu z reorganizacją sieci autobusowej i systemem parkingów zaporowych (system Park&Ride) powinien przyczynić się do spadku obciążenia komunikacyjnego śródmieścia. W Studium nadaje się priorytet komunikacji zbiorowej, przewiduje się również centra przesiadkowe, a w całym mieście (we wszystkich planach miejscowych) wprowadza się system ścieżek rowerowych i ciągów pieszojezdnych.
Ważnym elementem polityki miasta w zakresie ograniczania uciążliwości hałasu jest wyznaczenie w studium stref parkowania i opracowanie tabeli wskaźników liczby miejsc postojowych w dostosowaniu do różnych rodzajów działalności. Nowoprojektowane obiekty muszą spełniać narzucone standardy, a dzięki temu możliwe jest poprawienie standardu zamieszkiwania - uwolnienia zabudowy mieszkaniowej od bezpośredniej uciążliwości hałasu komunikacyjnego.
Narzucanie w planie miejscowym stosowania najlepszej dostępnej techniki nie znajduje bezpośredniego zastosowania, ponieważ w ramach określonego przeznaczenia terenu, np. na cele produkcji i składów, może mieścić się wiele rodzajów działalności, w tym również takie rodzaje działalności, dla których nie określono jeszcze najlepszej dostępnej techniki (BAT). Wykorzystanie tego narzędzia jest możliwe tylko w przypadku analizy konkretnych wniosków do planów miejscowych.
Działania obniżające oddziaływanie hałasu w strefie propagacji fali
Obok działań mających na celu właściwą lokalizację źródeł hałasu oraz rozgraniczenie terenów od różnym przeznaczeniu i sposobie zagospodarowania stosuje się również działania ochronne w strefie propagacji fali dźwiękowej. Jednym z takich działali jest stosowanie barier ochronnych, najczęściej ekranów akustycznych mogących obniżyć natężenie dźwięku po drugiej stronie bariery o kilka do kilkunastu decybeli.
W Szczecinie stosuje się również nakazy wprowadzania zieleni izolacyjnej, należy przy tym pamiętać, że będzie ona pełniła prawidłowo swoje funkcje przy szerokości pasa zieleni od kilkunastu do dwudziestu metrów, przy zastosowaniu zieleni piętrowej. Każdorazowo należy zidentyfikować stopień przekroczenia i z katalogu dostępnych rozwiązań wybrać rozwiązanie najodpowiedniejsze pod względem estetyki, ładu przestrzennego, kosztów i funkcji, jaką ma ono spełniać.
Tam, gdzie pozwalają na to warunki przestrzenne i stan władania zachowuje się przestrzeń otwartą. Odsuwa się zabudowę od żródeł hałasu, co może być problematyczne w sytuacji braku planu, gdy źródło hałasu (np. kolej lub autostrada) nie leży w bezpośrednim sąsiedztwie projektowanej zabudowy (zarządzający źródłem nie zostaje przywołany, jako strona postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowę).
Stosuje się również odpowiednie ukształtowanie zabudowy, jak np. zabudowa pierzejowa chroniąca wnętrze kwartału przed uciążliwym hałasem lub oddzielanie źródeł hałasu (najczęściej infrastruktury liniowej) od obszarów chronionych obszarem o innym przeznaczeniu, jak np. terenu usług nieuciążliwych, pas garaży itp.
W Szczecinie występuje lokalnie duża różnica uksztaltowania terenów, co sprzyja rozgraniczeniu terenów uciążliwych i chronionych (np. na północy Szczecina taras dolny - produkcja i składy oraz taras górny zabudowa mieszkaniowa, rozgraniczone pasem zieleni izolacyjnej).
Działania obniżające oddziaływanie hałasu w miejscu dotarcia fali (odbioru fali)
Ten rodzaj działań (ustaleń planistycznych) znajduje zastosowanie we wszystkich planach miejscowych, jednak w szczególności dotyczy obszarów intensywnej zabudowy śródmiejskiej, w których niemożliwe jest wprowadzenie ekranów, a pomimo wprowadzania zieleni ulicznej nie jest możliwe dotrzymanie standardów jakości zamieszkiwania. Generalnym nakazem w tych obszarach jest stosowanie odpowiedniej konstrukcji obiektów oraz materiałów izolacyjnych, które mają zapewnić odpowiedni (wymagany) poziom natężenia dźwięku w mieszkaniach. Odpowiedniemu ustaleniu stosowanemu w planach miejscowych nadano brzmienie: „…W zabudowie mieszkaniowej, lokalizowanej wzdłuż dróg publicznych, nakazuje się stosowanie rozwiązań architektonicznych i konstrukcyjnych łagodzących lub eliminujących negatywne skutki sąsiedztwa tras komunikacyjnych…”
Innym przykładem nakazów służących ochronie przed hałasem jest np. wymóg lokalizacji garaży w parterach budynków i obudowanie ich usługami, lokalizowanie mieszkań dopuszcza się dopiero powyżej drugiej kondygnacji. Tego rodzaju wymóg odnosi się również do modnych w centrach dużych miast budynków biurowo-apartamentowych.
- poprz.
- nast. »»