Według danych Światowej Organizacji Zdrowia odnoszących się do państw tzw. starej piętnastki około 40 procent populacji miast żyje pod presją nadmiernego hałasu. W Polsce te dane potwierdzają analizy, jakie wykonano dla Krakowa. W stolicy Małopolski dokuczliwy hałas odczuwa znaczna część (około 40%) mieszkańców miasta: w ciągu doby na hałas powyżej 55 dB narażonych jest ponad 300 tys. osób, a na hałas powyżej 65 dB ponad 100 tys. osób.
Podobna sytuacja panuje w osadach położonych wzdłuż dróg zamiejskich. Dane z map hałasu wykonanych w 2007 roku dla odcinków dróg krajowych o łącznej długości 1,5 tys. km wskazują, że około 120 tys. osób mieszkających w ich sąsiedztwie jest narażona na emisję hałasu powyżej 65 dB, natomiast 300 tys. na emisję powyżej 55 dB.
Przepisy Unii Europejskiej oraz implementowane regulacje w polskim prawodawstwie nakładają szereg obowiązków, jakie należy spełnić w dotrzymaniu standardów hałasowych. Jednak jak uzyskać komfort akustyczny w otoczeniu dróg jeśli przyjęto w naszym prawie wartości dopuszczalnego hałasu na poziomie niemal nie do spełnienia? Czy ekrany akustyczne są jedynym rozwiązaniem w tej sytuacji? Czy stać nas finansowo na ekranowanie wszystkich, bez wyjątku, szlaków komunikacyjnych? Te problemy stały się jednymi z zasadniczych zagadnień Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej „Ochrona Środowiska i Estetyka a Rozwój Infrastruktury Drogowej” (Kazimierz Dolny, 7-9 października 2009 r; patrz.: Ochrona środowiska w drogownictwie ). Wprowadzeniem do tej problematyki w zakresie uwarunkowań prawnych i ekonomicznych był wykład inauguracyjny prof. Mariana Tracza, przewodniczącego Komitetu Naukowego Konferencji. Stronę analiz związanych z oddziaływaniem hałasu i praktykę wdrażania programów ochrony przed hałasem przedstawił dr Janusz Bohatkiewicz, sekretarz Komitetu Naukowego.
Mapy akustyczne
Problem hałasu komunikacyjnego już dawno został dostrzeżony przez Unię Europejską jako jeden z istotnych, którego rozwiązanie warunkuje jakość życia oraz zdrowia ludzi. W dokumencie Green Paper z 1996 roku zapisano, że nie wolno dopuścić do emisji hałasu wielkości 85 dB, należy powstrzymać przed powiększaniem się obszarów o hałasie w przedziale 55-65 dB, a poziom hałasu nie powinien przekraczać 65 dB. Te zapisy stały się podstawą uregulowań wprowadzonych dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 25 czerwca 2002 r. w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. L 189 z 18 lipca 2002 r.).
Polskie przepisy ochrony przed hałasem
Europejska dyrektywa z 2002 roku w sprawie ocen i zarządzania poziomem hałasu w środowisku, tzw. dyrektywa hałasowa, zobowiązuje do wykonywania map akustycznych i programów (planów) ochrony przed hałasem zawierających działania naprawcze, które ograniczą hałas komunikacyjny i umożliwią dotrzymanie jego wartości dopuszczalnych. Chodzi o to, by mieszkańcy miast czy osiedli mieli odpowiedni komfort akustyczny. Przy tym unijna dyrektywa zakłada, że polityka walki z hałasem jest procesem długoterminowym, związanym z wypełnieniem szeregu działań i sporządzeniem wielu dokumentów.
Opracowanie map akustycznych jest właśnie jednym z tych obowiązków. W 2007 roku została udostępniona ich pierwsza edycja, wykonana dla dróg krajowych przez Katedrę Budowy Dróg i Inżynierii Politechniki Krakowskiej.
Mapy stanowią rzetelną bazę informacji na temat warunków akustycznych w otoczeniu najbardziej obciążonych ruchem odcinków dróg krajowych. Są one również podstawą tworzenia programów ochrony przed hałasem oraz punktem odniesienia do wykonania w przyszłości kolejnych analiz w tym zakresie. – Czy potrafimy wykorzystać tak bogatą bazę informacji w projektowaniu dróg i we właściwym doborze rozwiązań służących ochronie przed hałasem? Czy zdobyte doświadczenia z wykonania pierwszej edycji map akustycznych zostaną odpowiednio przełożone na założenia do pomiarów hałasu w drugiej edycji tego zadania? – prof. Marian Tracz pytał podczas inauguracyjnego wystąpienia na konferencji w Kazimierzu.
Kolejna edycja pomiarów hałasu i wykonania map akustycznych (edycja lat 2012-2013) nastąpi już wkrótce. Obejmie ona w większym niż dotychczas zakresie trasy komunikacyjne. W nowej edycji analizom poddane zostaną odcinki o łącznej długości dziesięciokrotnie dłuższej, czyli badaniem zostanie ojętych prawie 15 tys. km dróg krajowych.
Obowiązek wykonania map akustycznych dotyczy również miast. W pierwszej edycji pomiarów (lata 2007-2008) musiały dokonać tego miasta o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys. W nowej edycji obowiązek ten obejmie również miasta powyżej 100 tys. mieszkańców.
Dla dróg zamiejskich z reguły pomiary dotyczą wyłącznie hałasu drogowego, natomiast pomiary w przypadku miast są dużo bardziej skomplikowane. W miastach jest bowiem więcej źródeł hałasu. Na hałas drogowy nakładają się tramwajowy, kolejowy, lotniczy oraz przemysłowy.
- poprz.
- nast. »»
