W trybie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych dyrektor RZGW wydaje opinię tylko w odniesieniu do tych dwóch wymienionych zagadnień i w związku z tym wniosek winien zawierać informacje umożliwiające wydanie takiej opinii. Bardzo często zawiera wyłącznie mapę sytuacyjną z wycinkiem terenu. Projektant powinien ustalić położenie inwestycji względem obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, a zwłaszcza dokonać analizy inwestycji w odniesieniu do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (międzywale jest stosunkowo łatwo identyfikowalne) oraz przedłożyć informacje dotyczące projektowanych urządzeń wodnych (mostów, przepustów, wylotów, budowli regulacyjnych), w szczególności: obliczenia hydrologiczno-hydrauliczne projektowanych mostów i przepustów, przekroje dolinowe w przekroju mostowym (z obiektem mostowym), powyżej i ponizej mostu, z naniesionymi zwierciadłami wód charakterystycznych oraz rysunki techniczne projektowanych urządzeń. Bez takich danych wydanie opinii jest niemożliwe. RZGW zwraca się do wnioskodawcy o uzupełnienie materiałów do wniosku, co wydłuża czas opiniowania, ponieważ termin wydania takiej opinii (ustawowo 30 dni) liczy się od otrzymania uzupełnionych dokumentów.

Jest zrozumiałe, że z powodu swej złożoności oraz krótkich terminów realizacji inwestycja drogowa jest często wykonywana przez kilka zespołów projektowych. Bardzo ważna staje się wtedy koordynacja całości projektu. Przykład z praktyki RZGW: inny zespół projektował przepusty i przełożenia cieków a inny kanalizację opadową i odprowadzenie z tej kanalizacji. Wyloty kanalizacji zostały wyprowadzone do cieków istniejących, które według odrębnego projektu zostały przełożone. Albo: kanalizacja opadowa obejmuje długi odcinek drogi (21 km), ale z wyłączeniem 13 mostów na tej drodze, ponieważ mosty projektuje inne biuro projektowe, jednak w operatach dotyczących tych mostów brak jest projektu kanalizacji opadowej.

Warunki, jakie powinny obiekty mostowe i przepusty spełniać oraz zasady obliczeń hydraulicznych zostały szczegółowo określone w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U.00.63.735 z dnia 3 sierpnia 2000 r.). Zgodnie z tym rozporządzeniem usytuowanie mostu nie powinno spowodować istotnych zmian koryta cieku oraz warunków przepływu wód, światło mostu powinno zapewniać swobodny przepływ wód miarodajnych (podobnie światło przepustu), bez spowodowania nadmiernego spiętrzenia wody w cieku powyżej budowli oraz bez spowodowania nadmiernych rozmyć koryta cieku. Nie powinno także ograniczać żeglugi. Przepływ miarodajny dla mostu usytuowanego na rzece obwałowanej musi uwzględniać warunki ochrony przeciwpowodziowej dla danego odcinka rzeki. To tylko niektóre z warunków określonych w tych przepisach.

Przedmiotem najczęstszych zastrzeżeń RZGW do dokumentacji projektowej dotyczącej obiektów mostowych i przepustów są:

I.    Określanie lokalizacji mostu w odniesieniu do drogi a nie do km cieku, co utrudnia lokalizację przedsięwzięcia w odniesieniu do cieku. Ostatnia nowelizacja Prawa wodnego rozszerzyła zakres operatu dodając w art. 132 pkt 2a), w którym określono, że część opisowa powinna zawierać opis urządzenia wodnego, w tym położenie za pomocą współrzędnych geograficznych oraz podstawowe parametry charakteryzujące to urządzenie i warunki jego wykonania.

II.    Nieaktualna hydrologia - dotyczy to w szczególności rzek obserwowanych. Powinna się ona opierać na udokumentowanych, aktualnych danych wodowskazowych. W praktyce zdarza się posługiwanie się na danymi historycznymi, publikowanymi w literaturze.

III.    Brak właściwych przekrojów dolinowych rzeki. W art. 132 ust. 3. Pkt 2) Prawa wodnego określono, że część graficzna operatu ma zawierać zasadnicze przekroje podłużne i poprzeczne urządzeń wodnych oraz koryt wody płynącej w zasięgu oddziaływania tych urządzeń. Jest to bardzo istotne dla właściwej oceny przedsięwzięcia, ponieważ obrazuje sytuację w rzece. Niezbędne jest przedstawienie rzeczywistego, zabudowywanego mostem przekroju dolinowego oraz przekrojów powyżej i poniżej obiektu w zasięgu oddziaływania koniecznie z naniesionymi zwierciadłami wód charakterystycznych. Często w dokumentacjach przekrój ograniczony jest do koryta rzeki, a nawet przyjmowany jest hipotetyczny schemat trapezowy.

Marta Kot
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie

Tweet