Poprawa jakości powietrza w Polsce wymaga działań systemowych. W Ministerstwie Środowiska działa Komitet Sterujący ds. „Krajowego Programu Ochrony Powietrza”. W jego ramach współpracuje m.in. z ministrem energii nad standardami dla paliw stosowanych w domowych piecach oraz ministrem rozwoju nad standardami dla tych pieców.
Minister Środowiska zaznaczył, że hasło, które przyświeca działaniom resortu środowiska na rzecz poprawy jakości powietrza to „Dobre paliwo w dobrym kotle”. - Zabiegamy o to, żeby rozporządzenia Ministra Rozwoju i Ministra Energii zostały wprowadzone jeszcze w połowie tego roku, tak, aby nowy sezon grzewczy rozpocząć z nowymi normami jakości - powiedział Jan Szyszko. Minister dodał także, że Polski węgiel jest dobrej jakości, a prace trwają nad rozwiązaniami i technologiami, aby mógł być on spalany w sposób jak najbardziej przyjazny dla środowiska.
Odnawialne źródła energii
- Jednym ze sposobów na poprawę jakości powietrza w Polsce jest także rozwój geotermii. To czysta, bezemisyjna energia, która sprawdzi się w aglomeracjach. Również Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wspiera rozwój geotermii w Polsce poprzez odpowiednie programy - dodał minister Jan Szyszko.
Minister zaznaczył, że na terenach wiejskich odnawialnym źródłem energii może być z kolei biomasa. - Wprowadzamy program pilotażowy w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym. Zależy nam, aby tereny wiejskie mogły być samowystarczalne energetycznie - stwierdził Szyszko.
Komitet Sterujący ds. Krajowego Programu Ochrony Powietrza
W Ministerstwie Środowiska działa Komitet Sterujący ds. Krajowego Programu Ochrony Powietrza. Koordynuje on prace międzyresortowe dotyczące działań na rzecz poprawy jakości powietrza, które zostały zawarte w Programie. W skład Komitetu wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Energii, Ministerstwa Rozwoju, Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa oraz samorządy. Pracami Komitetu kieruje przedstawiciel Ministerstwa Środowiska.
Działania NFOŚiGW
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył 10 mld zł na programy ochrony powietrza. Prezes Funduszu Kazimierz Kujda zaznaczył, że na dziś połowa tych środków jest już w trakcie rozdysponowania.
- W Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej funkcjonują dwa obszary, z których finansujemy działania na rzecz poprawy jakości powietrza. Jednym dużym źródłem jest Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, drugim - środki krajowe. Obecnie mamy podpisane 180 umów w ramach POIiŚ na kwotę ok. 7 mld zł. Finansujemy m.in. rozwój odnawialnych źródeł energii, takich jak: geotermia, biomasa, energia słoneczna. Wspieramy także poprawę efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej. Rozwijamy ponadto sieci ciepłownicze - mówił Kazimierz Kujda.
- Ze środków krajowych prowadzimy obecnie nabory na kwotę około 5 mld zł. Finansujemy m.in. prace badawczo-rozwojowe nad czystymi paliwami w ramach programu Gekon. Oferujemy także program wdrożeniowy dla nowych technologii - Sokół. Ze środków tych finansujemy także inne działania poprawiające jakość powietrza - dodał prezes Kujda.
Prezes Kujda zaznaczył także, że Narodowy Fundusz finansuje rozbudowę i modernizację sieci ciepłowniczych w miastach. Takie działanie przyczynia się m.in. do likwidacji starych kotłów domowych, co jest dużo skuteczniejsze niż dofinansowanie do wymiany indywidualnych kotłów.
Prezes Kujda przypomniał także o programie Gazela BIS, który jest skierowany do sektora zrównoważonego transportu.
Minister Jan Szyszko zaznaczył także, że w Ministerstwie Środowiska rozważana jest obecnie możliwość obniżenia progów, przy których są ogłaszane alarmy smogowe. - Najpierw musimy jednak wyjaśnić przyczyny, dla których progi te zostały podniesione przez mojego poprzednika ministra Marcina Korolca. Trwają w tej chwili prace, aby ustalić powody takiego stanu rzeczy - dodał minister Szyszko.
Smog w Polsce
Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest spalanie słabej jakości paliw oraz śmieci w domowych, często przestarzałych piecach. Problem wzrasta, gdy występują niesprzyjające warunki atmosferyczne. - Smogowi sprzyja także niewłaściwa gospodarka przestrzenna, w tym zabudowywanie klinów i korytarzy napowietrzających. Z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. w Warszawie - wyjaśnił Jan Szyszko.
Przyczyną smogu są także naturalne zanieczyszczenia glebowe. Pyły te mają średnicę taką samą jak pyły PM2,5 oraz PM10. W krajach skandynawskich, Wielkiej Brytanii, Szkocji, Irlandii i innych, które są w otoczeniu dużych zbiorników wodnych jest dużo mniejsze zapylenie niż w krajach kontynentalnych.
Źródło: MOŚ
