Siedlisko
Siedlisko definiuje się jako odpowiednią kombinację zasobów i warunków środowiskowych pozwalającą na stałe przebywanie osobników i ich rozród [13]. Dla gatunków, które mają małe zdolności do dyspersji, jedynie takie struktury krajobrazowe, które są siedliskiem, pozwalają na przemieszczanie. Tempo zasiedlania jest funkcją odległości na jaką osobniki mogą się przemieszczać (w przypadku roślin jest to granica obsiewu) i długości cyklu życiowego. Struktura korytarza ekologicznego dla takich gatunków musi być ciągła i nawet wąska bariera może skutecznie zablokować dyspersję. Wspomniane wyżej owady: pachnica dębowa, zagłębek bruzdkowany, a także mchy, określić można jako mieszkańców korytarzy. Doliny rzeczne stanowią dla ryb (np. minogów: rzecznego Lamperta fluviatilis, strumieniowego L. planeri, ukraińskiego Eudontomyzon mariae) czy bezkręgowców wodnych takich jak skójka gruboskorupowa Unio crassus i trzepla zielona Ophiogomphus cecilia jednocześnie siedlisko i drogę przemieszczania się.
W niektórych przypadkach struktura korytarza ekologicznego nie jest ciągła a „mieszkańcy” zasiedlają izolowane płaty siedlisk w obrębie tej samej jednostki krajobrazowej. Takimi gatunkami są zwierzęta i rośliny związane z małymi zbiornikami wodnymi, np. starorzeczami czy torfiankami: zatoczek łamliwy Anisus vorticulus, zalotka większa Leucorhinia pectoralis, różanka Rhodeus sericeus, strzebla błotna Eupallasella perenurus i aldrowanda pęcherzykowata Aldrovanda vesiculosa [1, 33]. Przemieszczanie się w krajobrazie tych gatunków wymaga występowania innych sposobów dyspersji: abiotycznych (np. wylewy rzek) czy biotycznych (inne zwierzęta, człowiek).
Oddziaływanie inwestycji liniowych na tę funkcję korytarzy jest zwykle duże. Dla gatunków o małych zdolnościach dyspersyjnych i wymagających specyficznych siedlisk, nawet wąska struktura antropogeniczna może stanowić barierę nie do przebycia. Taką barierą może być zarówno inwestycja liniowa (drogi, linia kolejowa, napowietrzna sieć przesyłowa), jak i zmiana siedliska (wycinka starodrzewu, nasadzenia innych gatunków).
Filtr i bariera
Funkcjonowanie struktury liniowej w krajobrazie jako filtru i bariery wiąże się z rozdzielaniem i różnicowaniem obszarów położonych po obydwu stronach tej struktury [5]. W ekologii krajobrazu najczęściej odnosi się do stref buforowych na obrzeżach zbiorników wodnych, miejskich pasów zieleni czy zadrzewień śródpolnych. Funkcje filtru i bariery odnosi się tu do ograniczania lub blokowania przepływu biogenów, zanieczyszczeń, wiatru itp. [31].
Ze zjawiskiem selektywnego przemieszczania się lub braku przemieszczania się organizmów przez korytarz ekologiczny mamy do czynienia w przypadku krzyżowania się korytarzy. W zróżnicowanym i heterogenicznym krajobrazie sąsiadują ze sobą siedliska często o diametralnie różnych cechach i genezie, np.: wydmy, bory sosnowe o różnym uwilgotnieniu, torfowiska i zbiorniki wodne oraz drogi, uprawy, zadrzewienia, kopalnie itp. Pełnią one funkcje siedliska dla zróżnicowanych zespołów gatunków i przez to mogą stanowić barierę dla przemieszczania się dla niektórych z nich.
W literaturze często omawia się inwestycje drogowe jako barierę dla zwierząt, a projektowane przejścia są środkiem na zmniejszenie tego efektu [15, 21]. W praktyce, duże inwestycje liniowe pełnią rolę filtru różnicując części krajobrazów, przez które biegną. Należy też pamiętać, że inwestycje tego typu, niezależnie od skali, stają się korytarzami ekologicznymi dla innych gatunków wykorzystujących specyficzne siedliska, np. nasłonecznione stoki nasypów, zieleń przydrożną, powierzchnie zadarnione czy urządzenia odwodnieniowe. Gatunki takie jak gąsiorek Lanius collurio i srokosz L. excubitor wykorzystują zadrzewienia, linie napowietrzne, słupy jako miejsca wypatrywania zdobyczy, a krzewy przydrożnej zieleni stanowią miejsce przechowywania ofiar. Przestrzeń nad drogami penetrują także ptaki szponiaste.
