Zmiany klimatyczne stanowią wyzwanie dla wielu krajów na świecie i w coraz większym stopniu dotykają małe kraje. Prawdopodobnie w latach 2030-2050 zmiany klimatu spowodują około 250 tysięcy dodatkowych zgonów rocznie! Szacuje się, że do 2030 r. bezpośrednie koszty szkód zdrowotnych wyniosą 2-4 mld USD rocznie.
Małe kraje muszą radzić sobie ze skutkami zmian klimatu, takimi jak podnoszenie się poziomu mórz, częstsze i intensywne ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak fale upałów, obfite opady, powodzie i susze, rosnący niedobór wody i inne. Zasoby wodne mogą stać się mniej dostępne, w związku z tym powstawać muszą usługi wodociągowe i sanitarne odporne na zmiany klimatu.
- Zmiany klimatyczne zagrażają życiu na naszej planecie. Wiele małych krajów jest szczególnie zagrożonych. Na szczęście małe państwa mają wewnętrzną sprawność strategiczną, często oferują innowacyjne rozwiązania, pełniąc rolę katalizatora globalnych zmian. Liczymy na ich doświadczenie w stawianiu czoła wyzwaniom środowiskowym i wyciągamy z niego wnioski - mówi dr Zsuzsanna Jakab, dyrektor regionalny WHO na Europę.
Przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatu jest priorytetem na skalę światową, ale mimo to nadal brakuje inwestycji i potrzebne są działania, aby osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju ONZ.
O inicjatywie
W 2013 r. WHO w Europie uruchomiła Inicjatywę na rzecz Małych Krajów. Skupia ona państwa członkowskie europejskiego regionu WHO liczącego mniej niż milion mieszkańców i służy jako platforma wymiany wiedzy i doświadczeń w zakresie wdrażania strategii np. "Zdrowie 2020". Inicjatywa składa się z 8 członków: Andora, Cypr, Islandia, Luksemburg, Malta, Monako, Czarnogóra i San Marino. Członkowie organizują doroczne spotkania na wysokim szczeblu na zasadzie rotacji.
Inicjatywa obejmuje dwie podsieci: Sieć Informacyjną na temat Zdrowia w Małych Krajach (SCHIN), która zajmuje się konkretnymi wyzwaniami w systemach informacji zdrowotnej i sprawozdawczości zdrowotnej oraz sieć specjalistów ds. komunikacji/dziennikarzy, która koncentruje się na informowaniu o Agendzie Zrównoważonego Rozwoju do 2030 r. i doniesieniach medialnych na temat zdrowia.
Fakty dotyczące wpływu zmian klimatycznych na zdrowie:
- według ekspertów ds. środowiska przewiduje się, że poziom mórz wzrośnie o 0,26-0,98 m do 2100 r. z powodu topnienia lodowców;
- zmiany klimatu powodują częstsze i intensywniejsze ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak obfite opady, powodzie i susze. W latach 1991-2015 w regionie europejskim WHO zginęło ponad 2000 osób, a powodzie dotknęły ponad 9 milionów osób.
- przewiduje się, że każdy 1°C wzrostu temperatury spowodowanego globalnym ociepleniem spowoduje zmniejszenie o 20% odnawialnych zasobów wodnych. W regionie europejskim pogłębiający się niedobór wody dotknie Europę Środkową i Południową oraz Azję Środkową. Oczekuje się również, że kraje Unii Europejskiej staną w obliczu znacznego niedoboru wody, który według szacunków wzrośnie z 19% w 2007 r. do 35% w latach 2070, co dotknie dodatkowe 16-44 mln osób;
- zakłócenia suszy i niedobór wody mogą mieć wpływ na dostarczanie bezpiecznej wody pitnej i narażać na szwank higienę, a tym samym zwiększać ryzyko wystąpienia biegunki i innych chorób związanych z warunkami sanitarnym;
- chociaż ponad 51 mln osób w krajach regionu europejskiego uzyskało dostęp do podstawowych usług wody pitnej w latach 2000-2015, prawie 21 mln osób nadal nie ma takiego dostępu, a około 57 mln osób nie ma dostępu do wody za pomocą wodociągów. Około 75% osób pozbawionych podstawowych usług wody pitnej mieszka na obszarach wiejskich;
- w krajach regionu europejskiego w 2015 r. ponad 36 mln osób nie miało dostępu do podstawowych urządzeń sanitarnych, co oznacza, że stosowało niebezpieczne, niezrównoważone lub wspólne rozwiązania sanitarne.
Źródło: WHO
