* Przejścia dolne zespolone z drogą dla zwierząt dużych i średnich (fot. 8, fot. 10) – przeznaczone głównie dla przemieszczania się dużych i średnich ssaków
Zalecenia:
- droga zlokalizowana na powierzchni przejścia musi posiadać minimalne natężenie ruchu i służyć co najwyżej do obsługi dojazdów do pojedynczych zabudowań lub przysiółków wiejskich,
- nawierzchnia drogi nie może być utwardzana asfaltem i betonem, dopuszcza się umacnianie nawierzchni kruszywami naturalnymi – w razie potrzeby,
- minimalne wymiary (strefy przeznaczonej dla zwierząt): wysokość ≥ 3,5 m – dla zwierząt dużych, ≥ 3.0 m – dla zwierząt średnich; szerokość ≥ 8,0 m.
- w przypadku dróg dwujezdniowych zaleca się stosowanie doświetlenia powierzchni przejścia przez stosowanie otworów lub szczelin doświetleniowych w pasie rozdziału – jeśli pozwalają na to cechy konstrukcyjne obiektu.
* Przejścia (przepusty) zespolone z ciekami wodnymi dla zwierząt małych (fot. 9) – przeznaczone głównie dla przemieszczania się małych ssaków i płazów
Zalecenia:
- ciek wodny (strumień, kanał, rów) powinien być zlokalizowany w centralnej części przekroju przepustu,
- wymiary minimalne (światło): wysokość ≥ 1,0 m (zalecana ≥ 1,5 m), szerokość równa potrójnej szerokości cieku wodnego.
Wytyczne i zalecenia w zakresie zagospodarowania i utrzymania powierzchni przejść oraz ich otoczenia
Wszystkie przejścia dla zwierząt wymagają odpowiednich działań prowadzących do ich harmonizacji z przestrzenią krajobrazową - muszą spełniać zasadę możliwie najlepszego wkomponowania w otaczający krajobraz w celu zapewnienia:
a) minimalizacji efektu „obcego elementu” w strukturze krajobrazu – istotny warunek dla wykorzystywania przejścia przez duże ssaki;
b) zapewnienia dogodnych miejsc ukrycia i żerowania – istotne warunki dla wykorzystywania przejścia przez małe ssaki, ptaki, bezkręgowce.
Optymalne wkomponowanie przejścia w otoczenie i harmonizacja z krajobrazem obejmuje:
a) dobór parametrów geometrycznych przejścia:
- w przypadku przejść górnych nachylenie powierzchni (na przejściu i najściach) nie powinno przekraczać 15%, a kształt (w rzucie pionowym) powinien być lejkowaty, płynnie rozszerzający się od środka w kierunku najść;
- przejścia górne powinny być lokowane w wykopach dla ograniczenia długości obiektów i płynnego połączenia z otaczającym terenem;
b) zagospodarowanie powierzchni przejść, w tym kształtowania roślinności (fot. 11, fot. 12):
- utworzenie na powierzchni przejść górnych warstwy gruntu o miąższości minimalnej 80 cm, w tym minimum 50 cm gleby urodzajnej;
- dno przepustów dla małych zwierząt i płazów powinno być pokryte warstwą ziemi mineralnej i posiadać wyrównaną powierzchnię;
- kształtowanie trawiastej pokrywy roślinnej na powierzchni przejść górnych i pod powierzchnią przejść;
- dolnych przez wysiew gatunków traw o średnim i wysokim pokroju (w zasięgu strefy usłonecznionej);
- wprowadzanie nasadzeń krzewów i bylin na powierzchni przejść oraz wzdłuż ogrodzeń ochronnych;
- roślinność należy wprowadzić wzdłuż ogrodzeń ochronnych na długości co najmniej 100 m od przyczółków przejść dolnych i krawędzi zewnętrznych przejść górnych;
- powierzchnie osłon (ekranów) antyolśnieniowych oraz ogrodzeń ochronnych w sąsiedztwie przejść górnych i dolnych powinny być, w miarę możliwości, obsadzane pnączami w zwartej więźbie;
- dopuszczenie i wspieranie spontanicznej ekspansji roślinności;
- rozmieszczenie na powierzchni przejścia oraz na nasypach najść karp korzeniowych – kilka-kilkanaście sztuk;
- rozmieszczenie na powierzchni przejść górnych oraz przy wylotach przejść dolnych większych głazów – kilka-, kilkanaście sztuk;
- budowa osłon (ekranów) antyolśnieniowych na powierzchni przejść górnych (osłony należy poprowadzić do podstawy nasypów najść) oraz powyżej wylotów przejść dolnych (na odcinku po 50 m od osi obiektu w każdą stronę); osłony powinny mieć postać drewnianych parkanów;