Park samochodowy i jego wpływ na prognozy hałasu

Po polskich drogach jeździ obecnie około 16,5 mln samochodów osobowych, co daje szóste miejsce w Europie [4,6]. Polska plasuje się w tych statystykach za Niemcami, Francją, Wielka Brytanią i Hiszpanią. Dzięki dużemu importowi samochodów używanych, w 2008 roku na 1000 mieszkańców Polski przypadały 422 samochody osobowe. Rok wcześniej były to 383 samochody.

Sytuacja na rynku nowych samochodów jest w Polsce coraz lepsza, ale nadal ich sprzedaż jest niewielka, bo konkurencją dla nowych samochodów są sprowadzane w dużej liczbie o wiele tańsze samochody używane. W jednym z ważniejszych wskaźników mających wpływ m.in. na jakość (w tym środowiskową) parku samochodowego Polska wypada dużo gorzej od czołówki krajów UE. W Unii Europejskiej współczynnik sprzedaży nowych samochodów na 1000 mieszkańców wynosi 30 sztuk, w Polsce jest to 7 sztuk. Z raportu [6] wynika, że w Polsce chętniej korzysta się z możliwości sprowadzania używanych samochodów, niż z zakupu nowego. W 2008 roku w Polsce sprzedano 319 900 nowych samochodów osobowych, natomiast import aut używanych wyniósł 1 103 900. W roku 2007 zarejestrowano 24 573 samochody ciężarowe, co dało Polsce szóste miejsce w Europie. W tym zestawieniu prowadzą Niemcy z wynikiem 106 876 samochodów ciężarowych.

Ponieważ w prywatnym imporcie przeważają samochody mające ponad 10 lat, park samochodowy w Polce znacznie się starzeje. W 2003 roku przed wstąpieniem do UE, gdy obowiązywały ograniczenia w przywozie starszych modeli, samochodów najnowszych, liczących do pięciu lat było ponad 18%. Niemal połowa zarejestrowanych w Polsce samochodów osobowych miała od sześciu do piętnastu lat (47,5%). Natomiast 40,5% parku samochodowego liczyło od szesnastu do trzydziestu lat. Samochodów mających powyżej trzydziestu jeden lat było w 2008 roku w Polsce więcej niż aut liczących do dwóch lat. Konsekwencje braku praktycznych barier po wejściu Polski do UE w sprowadzaniu mocno zużytych samochodów i utrzymywaniu starego parku samochodowego są i będą nadal ponoszone nie tylko przez właścicieli samochodów, ale i przez całe społeczeństwo. Stare samochody to pojazdy w większości o złym i bardzo złym stanie technicznym, co rzutuje na aspekty bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz emisji hałasu i inne problemy środowiskowe (w tym zwiększone zanieczyszczenie powietrza). Starzejący się park samochodowy w Polsce będzie coraz bardziej wpływał na poważny problem wypadkowości na drogach oraz coraz bardziej zwiększający się problem ochrony środowiska.

Analizując dane o parku samochodowym w Polsce można zauważyć bardzo poważny problem, jakim jest zwiększająca się gwałtownie liczba samochodów osobowych w wieku powyżej dziesięciu lat – rys. 1 [5].

Nowe i kilkuletnie samochody, czyli pojazdy do lat 5, to grupa, która z roku na roku coraz bardziej zmniejsza swoją liczebność, co będzie w efekcie miało większy negatywny skutek ekologiczny. Brak w Polsce polityki zachęty do zakupu samochodów nowych i o alternatywnych źródłach zasilania, jak ma to miejsce w krajach zachodnich i USA, przy obecnym stanie zasobności społeczeństwa będzie pogłębiał przepaść w jakości parku samochodowego w Polsce w stosunku do innych krajów. Efekt ten będzie miał na pewno wpływ na emisję hałasu od pojazdów (zwłaszcza starszych, w wieku powyżej 10 lat), które trudno porównywać do nowych konstrukcji. Stąd niezwykle istotne jest śledzenie trendów zmian w zakresie wymiany parku samochodowego w Polsce z uwagi na konieczne prognozy ruchu i hałasu w opracowaniach środowiskowych dla planowanych inwestycji drogowych. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że należy mieć ograniczone zaufanie do pakietów obliczeniowych, w których emisja hałasu (w wielu przypadkach) przyjmowana jest jak dla potoku o przeciętnym stanie zużycia w krajach o jakościowo lepszym parku samochodowym. Możliwym sposobem na prowadzenie analiz poprawności obliczeń mogą być pomiary weryfikujące obliczenia i stosowanie poprawek weryfikujących/kalibrujących stosowane pakiety obliczeniowe.

dr inż. Janusz Bohatkiewicz
EKKOM Sp. z o.o.

Literatura:

1. Bohatkiewicz J.: Wpływ geometrii, warunków i organizacji ruchu na klimat akustyczny w otoczeniu skrzyżowań. Praca doktorska. Politechnika Krakowska. Kraków, 1999.
2. Bohatkiewicz J., Dudek M.: Wpływ prognozowania ruchu na analizy środowiskowe w drogownictwie. II Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna „Modelowanie podróży i prognozowanie ruchu”. Kraków, 18-19 listopada 2010 r.
3. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Rady 2009/33/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego (L 120/5).
4. Główny Urząd Statystyczny: Transport – wyniki działalności w 2009 r.
5. Habrat B., Jasiński T. Badanie zmian emisji hałasu drogowego w sieci drogowej. Praca dyplomowa magisterska (promotor: J. Bohatkiewicz). Politechnika Krakowska, 2011.
6. Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego: Raport Branży Motoryzacyjnej 2010.
7. Radosz S.: Analiza wybranych parametrów ruchu i drogi w aspekcie ochrony akustycznej środowiska. Praca doktorska. Politechnika Krakowska. Kraków, 1984.
8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192. poz. 1392) – badania realizowano przed wprowadzeniem nowej wersji tego rozporządzenia w lipcu 2011 r.

Zobacz również na edroga.tv:

• Laboratorium badawcze EKKOM

Tweet