W lutym Rada Unii Europejskiej przyjęła nowe dyrektywy w zakresie zamówień publicznych w sprawach: zamówień publicznych (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE uchylająca dyrektywę 2004/18/WE w sprawie procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi), udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE uchylająca dyrektywę 2004/17/WE), udzielania koncesji (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE).
Dyrektywy będą opublikowane dzisiaj, 28 marca br., w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, seria L. Po 20 dniach od ich ogłoszenia wejdą w życie. Termin implementacji nowych dyrektyw do przepisów prawa krajowego musi nastąpić w ciągu 24 miesięcy od daty ich wejścia w życie. Szczegóły nowych przepisów prezentuje pierwsza część publikowanej poniżej informacji przygotowanej przez Ogólnopolską Izbę Gospodarczą Drogownictwa i udostępnionej na stronach tej organizacji. Drugą część opublikujemy 31 marca.
Nowa Dyrektywa klasyczna (2014/24/UE) w sprawie zamówień publicznych wprowadziła szereg zmian w dotychczasowych przepisach, między innymi:
* Zamawiający winien udzielać zamówień publicznych wybierając ofertę najkorzystniejszą ekonomicznie z jego punktu widzenia, którą określa się na podstawie ceny lub kosztu, z wykorzystaniem podejścia opartego na efektywności kosztowej. Może ona obejmować najlepszą relację jakości do ceny, którą szacuje się na podstawie kryteriów obejmujących aspekty jakościowe, środowiskowe lub społeczne związane z przedmiotem danego zamówienia publicznego (co zawsze powinno zawierać element cenowy lub kosztowy) - artykuł 67 dyrektywy. Jednocześnie nowa dyrektywa upoważnia państwa członkowskie do ograniczenia możliwości stosowania najniższej ceny, jako jedynego kryterium udzielania zamówienia.
* Zgodnie z artykułem 68 dyrektywy klasycznej zamawiający jest obowiązany wymagać od wykonawców wyjaśnień dotyczących ceny lub kosztów zaproponowanych w ofercie, jeżeli wydaje się ona rażąco niska w stosunku do porównywalnych robót budowlanych, dostaw lub usług. Wyjaśnienia mogą w szczególności dotyczyć:
- ekonomiczności procesu produkcyjnego, świadczonych usług lub konkretnej metody budowy,
- wybranych rozwiązań technicznych lub dostępnych dla oferenta wyjątkowo korzystnych warunków dostawy produktów lub usług, bądź realizacji obiektu budowlanego,
- oryginalności obiektu budowlanego, dostaw lub usług proponowanych przez oferenta,
- zgodności z obowiązkami, o których mowa w artykule 18 ust. 2 dyrektywy (dotyczą: przestrzegania prawa ochrony środowiska, prawa pracy, prawa socjalnego) ustanowionych np. w przepisach unijnych, krajowych, układach zbiorowych,
- zgodności z obowiązkami o których mowa w artykule 71 dyrektywy (dotyczą uprawnień zamawiające do żądania od oferenta, aby wskazał on w swojej ofercie ewentualną część zamówienia, której wykonanie zamierza zlecić osobom trzecim w ramach podwykonawstwa, a także aby podał ewentualnych, proponowanych podwykonawców),
- możliwości uzyskania przez oferenta pomocy państwa.
W tym miejscu zaznaczyć należy, iż w artykule 2 dyrektywy pt. Definicje – ustawodawca unijny nadal nie określa, co należy rozumieć przez użyte wyrażenie „rażąco niska oferta”, pojęcia tego nie precyzuje również artykuł 69 dyrektywy. Dalej więc interpretacja sformułowania „rażąco niska oferta” pozostawiona jest przez ustawodawcę unijnego zamawiającemu i zgodnie z ust. 3 artykułu 69 ocenia on dostarczone informacje wyjaśniające w drodze konsultacji z oferentem.
* Zgodnie z artykułem 58 dyrektywy zmniejszono wymagania stawiane wykonawcom ubiegającym się o zamówienia publiczne w zakresie dokumentacji. Dla każdej procedury przetargowej będzie bowiem obowiązywał „jednolity europejski dokument zamówienia”, obejmujący zaktualizowane oświadczenie własne jako dowód wstępny zastępujący zaświadczenia wydawane przez organy publiczne lub osoby trzecie na potwierdzenie, że dany wykonawca spełnia wymogi, o którym mowa w artykule 59 ust. 1 litera a-c. Ograniczony został też maksymalny poziom wymagań w odniesieniu do zdolności ekonomicznej i finansowej wykonawców, niezbędnej do realizacji zamówienia. I tak minimalny roczny obrót, który muszą wykazać wykonawcy, nie może przekraczać maksymalnie dwukrotności szacunkowej wartości zamówienia, z wyjątkiem przypadków odnoszących się np. do szczególnych ryzyk związanych z charakterem robót budowlanych, dostaw lub usług - artykuł 58 ust. 3.
* W nowych przepisach ograniczono możliwości powoływania się przez wykonawców na zdolności innych podmiotów w przypadku realizacji kluczowych zadań. Zamawiający może wymagać, aby określone zadania kluczowe były wykonywane bezpośrednio przez samego oferenta lub w przypadku oferty złożonej przez grupę wykonawców, o której mowa w artykule 19 ust. 2, przez uczestnika tej grupy (artykuł 63 dyrektywy). Przy czym podmiot, na którego doświadczenie i wiedzę powołuje się wykonawca składający ofertę, musi brać udział w wykonaniu tego zamówienia. Jeżeli wykonawca powołuje się na zdolność innych podmiotów w odniesieniu do kryteriów dotyczących sytuacji ekonomicznej i finansowej, zamawiający może wymagać od wykonawcy i tych podmiotów przyjęcia solidarnej odpowiedzialności za realizację zamówienia.
Źródło: OIGD
