Klauzule społeczne to narzędzie, dzięki któremu można łączyć zamówienia publiczne ze wspieraniem osób pozostających w trudnej sytuacji na rynku pracy. Raport przygotowany przez Najwyższą Izbę Kontroli pokazał, że klauzule wciąż są wykorzystywane w znikomym stopniu.
Wprowadzone w 2009 roku rozwiązania umożliwiają stosowanie w zamówieniach publicznych klauzul społecznych. Miało to przyczynić się do: aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem zawodowym i społecznym, wyrównywania szans na rynku pracy,
podniesienia umiejętności pracowników, a w rezultacie ich sytuacji na rynku pracy, wsparcia idei rozwoju przedsiębiorczości społecznej, budowy wizerunku zamawiającego jako podmiotu społecznie wrażliwego.
Choć skala stosowania klauzul społecznych pozostaje niewielka, to według ekspertów widać zmiany na lepsze. Przede wszystkim klauzule spełniają swoją rolę wszędzie tam, gdzie są stosowane świadomie. Poprawiono też przepisy.
Izba zbadała, jak często w latach 2013-2016 klauzule społeczne były wykorzystywane w zamówieniach publicznych. Kontrolą objęto 29 jednostek, w tym: KPRM, UZP, GUS, MF, MRPiPS, MEN, MŚ, a także osiem samorządów i 14 przedsiębiorców, którzy zobowiązali się do zastosowania klauzuli społecznej w pozyskanym zamówieniu publicznych. W informacji wykorzystano również dane i opinie z 1 687 gmin, 215 starostw powiatowych oraz 12 urzędów marszałkowskich, które odpowiedziały na przesłany przez NIK kwestionariusz dotyczący stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych.
Stwierdzone przez NIK nieprawidłowości dotyczyły: nierzetelnego przygotowania zamówień, braku należytego nadzoru nad realizacją umów w części dotyczącej klauzul społecznych oraz nieprzeprowadzania analiz racjonalności stosowania tychże klauzul ani ocen społecznych skutków, kosztów i korzyści wynikających z ich zastosowania.
Szczegółowe wyniki kontroli stosowania klauzul społecznych
Źródło: NIK
