Spis treści

Organizacyjne, finansowe i prawne problemy dróg wojewódzkichW wyniku analizy doświadczeń dotyczących ograniczeń i barier prawnych, finansowych i organizacyjnych przy realizacji zadań związanych z utrzymaniem modernizacją i budową dróg, Konwent Dyrektorów Zarządów Dróg Wojewódzkich na posiedzeniu w maju postanowił zwrócić uwagę na następujące problemy.

Organizacyjne

Brak rozwiązań systemowych związanych z rozprowadzaniem ruchu drogowego z węzłów autostradowych i dróg ekspresowych. Problem rozprowadzenia ruchu drogowego w tych miejscach spada na samorządy lokalne, które nie dysponują odpowiednimi środkami na rozwiązanie tego typu problemów.

Finansowe

Brak jest systemowego rozwiązania dotyczącego finansowania dróg publicznych ze środków budżetu państwa zwłaszcza w zakresie bieżącego ich utrzymania. W poprzednich latach funkcjonowała subwencja drogowa, z której środki w znaczący sposób wspomagały budżety poszczególnych szczebli samorządu terytorialnego na remonty i bieżące utrzymanie dróg publicznych. W chwili obecnej występują duże różnice w zakresie wielkości środków finansowych przeznaczanych na utrzymanie dróg publicznych przez poszczególne samorządy wszystkich szczebli. Budżet państwa powinien zapewnić równomierne finansowanie dróg przynajmniej w zakresie ich utrzymania. Odpis z akcyzy od paliw płynnych przeznaczany jest tylko na drogi krajowe.

System finansowania inwestycji drogowych ze środków Unii Europejskiej powoduje  bardzo duże dysproporcje w ilości środków rozdzielanych między drogi krajowe, a regionalne. Nieproporcjonalnie dużo większe środki finansowe przeznaczane są na drogi krajowe w porównaniu z drogami regionalnymi. Wykorzystanie środków finansowych z programów krajowych, z których współfinansowane są budowy autostrad i dróg krajowych, jest  znacznie opóźnione, natomiast podział środków finansowych z programów regionalnych  np. z MRPO został na dzień dzisiejszy praktycznie zakończony.

Prawne

*Ustawa o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych z dnia z dnia 7 maja 2010 r. (Dz.U. Nr 106, poz. 675) nakłada na zarządcę dróg publicznych obowiązek lokalizowania kanałów technologicznych do umieszczania linii telekomunikacyjnych i energetycznych niezwiązanych z zarządzaniem drogami przy budowie i przebudowie dróg publicznych. Jednocześnie wprowadzono zapisy do ustawy o drogach, że zarządca drogi musi umieścić na stronie internetowej informację o zamiarze budowy lub przebudowy drogi najpóźniej na 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej albo o pozwoleniu na budowę dróg. Zapisy takie dodatkowo wydłużają i tak bardzo długi proces przygotowania inwestycji o kolejne 6 miesięcy.

*Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji dróg publicznych z 10 kwietnia 2003 r. (Dz.U. z 2007 r. nr 23, poz.13 z późn. zm.) - tzw. „specustawa”, mimo wielu udogodnień stworzonych inwestorom i zarządcom dróg z uwagi na wiele niejednoznacznych zapisów  jest w sposób dowolny interpretowana przez organy opiniujące i wydające decyzje dla inwestycji drogowych.

Ponadto problemy w stosowaniu ustawy wywołuje art. 17 w zakresie pojęcia wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym. Postępowanie egzekucyjne organ egzekucyjny nie może wszcząć z urzędu, podstawą wszczęcia postępowania jest wniosek zarządcy drogi publicznej. W naszej ocenie zarządca drogi ma jedynie obowiązek złożenia wniosku do organu egzekucyjnego (np. Wojewody), natomiast stanowisko organów egzekucyjnych jest odmienne, przyjmujące, że wierzycielem uprawnionym do domagania się wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest właściwy zarządca drogi. Celowym byłoby doprecyzowanie przepisów w tym zakresie.

W ustawie użyto w wielu przypadkach sformułowania o obowiązku „przebudowy” istniejącej sieci uzbrojenia terenu, dróg innych kategorii itp. Takie sformułowanie powoduje, że roboty wykraczające poza pas drogowy nie mogą być objęte wnioskiem i decyzją ZRID i wymagają odrębnej decyzji na ten zakres robót. Problem uległby rozwiązaniu gdyby zamiast zapisu „przebudowa” użyć określenia „roboty budowlane”.

*Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity z 2008 r. Dz.U.  Nr 25 poz.150) w artykule 362 daje organom ochrony środowiska (w naszym przypadku starostom) możliwość nakładania na zarządców dróg w przypadku negatywnego oddziaływania  drogi na środowisko, obowiązku ograniczenia tego oddziaływania lub przywrócenia środowiska do stanu właściwego. Chodzi tutaj o ograniczenie hałasu, co w praktyce nakłada na zarządców dróg obowiązek wykonania ekranów akustycznych. Obecny zarządca drogi nie miał wpływu na sytuowanie w przeszłości zabudowy mieszkaniowej w bliskim sąsiedztwie drogi, odpowiada natomiast dzisiaj za natywne oddziaływanie hałasu na samopoczucie mieszkańców, chociaż sama droga nie jest jego źródłem, a przejeżdżające pojazdy. Obecnie rygorystyczne przyjęte normy dopuszczalnego hałasu powodują, że poziom hałasu praktycznie w każdym miejscu w bezpośredniej bliskości drogi jest przekroczony i wszędzie należałoby budować ekrany akustyczne. Brak środków finansowych powoduje, że prawo w tym zakresie nie jest realizowane. Sytuację zmieniłoby dostosowanie (podwyższenie) norm hałasu do wielkości obowiązujących w większości krajów europejskich i zróżnicowanie ich w zależności od tego czy droga jest budowana w nowym śladzie czy po istniejącym.

*Problemy przy przygotowaniu inwestycji drogowych wobec lokalizacji Obszarów Natura 2000:
a) Wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity z 2009 r. Dz.U.  Nr 151 poz. 1220) w zakresie trybu ustanawiania obszarów Natura 2000. Decyzja właściwego ministra o sporządzeniu listy Obszarów Natura 2000 powinna być poprzedzona inwentaryzacją terenu i stworzeniem wojewódzkich planów ochrony obszarów wskazujących miejsca ochrony ptaków i siedlisk. Plany takie powinny być przygotowane przez samorząd województwa przy współudziale samorządu szczebla właściwego dla danego obszaru. Samorządy powiatowe i gminne powinny występować w roli partnera, a nie jak do tej pory, kiedy ich wnioski nie są w żaden sposób wiążące.
b) Wzmocnienie roli planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego jako ostatecznych dokumentów planistycznych zawierających szczegółowe zasady ochrony Obszarów Natura 2000. Ocena oddziaływania na środowisko w obszarach Natura 2000 powinna sprowadzać się do sprawdzenia zgodności zamierzenia budowlanego z dokumentami planistycznymi.
c) Ograniczenie rozbudowanej procedury konsultacji społecznych do udziału społeczeństwa i organizacji ekologicznych przy pracach nad wojewódzkim planem ochrony obszaru i nad miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego.

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.