Prawo

Groźna specustawaUstawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tzw. „specustawa”) spełnia ważną rolę w branży drogowej. Określa zasady, zgodnie z którymi wydawane są decyzje lokalizacyjne, pozwolenia na budowę oraz nabywane są grunty pod drogi. Ta ostatnia procedura, związana z wywłaszczaniem nieruchomości, budzi największe kontrowersje.

Jak to się zaczyna?

Każdy kto posiada nieruchomość powinien śledzić plany dotyczące budowy dróg. Wojewoda lub starosta, w momencie gdy rozpoczyna się (na wniosek właściwego zarządcy drogi) postępowanie o wydanie decyzji lokalizacyjnej, mają obowiązek zamieścić stosowne ogłoszenie w urzędach gmin oraz w prasie lokalnej. Nie muszą natomiast zawiadamiać bezpośrednio właścicieli gruntów, że istnieje możliwość poprowadzenia drogi przez ich działki.

Spec zmianyO tym, że budowa dróg w Polsce musi zostać znacznie przyspieszona wiedzą wszyscy. Niedawno rząd podjął decyzje, które mają poprawić sytuację i zaradzić opóźnieniom.

Projekt nowelizacji specustawy

21 maja podczas konferencji prasowej premier Donald Tusk ogłosił, że rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tzw. specustawy). Rada Ministrów zdecydowała się na zmiany przyspieszające wydawanie decyzji koniecznych do rozpoczęcia budowy oraz na zmiany dotyczące odszkodowań za wywłaszczenia.

Specustawa wprowadziła nowatorskie rozwiązaniaUstawa z 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (specustawa) podlegała wielu zmianom, w tym dwukrotnie dość zasadniczym.

Pierwsza zasadnicza zmiana specustawy polegała m.in. na rozszerzeniu jej przepisów, stosowanych wyłącznie do dróg krajowych, na wszystkie drogi publiczne, a więc również na wojewódzkie, powiatowe i gminne. Ponadto wprowadziła ona procedury służące przyspieszeniu przygotowań inwestycji. Druga zmiana jest kontynuacją wówczas zapoczątkowanej „rewolucji” w tych przepisach. Obowiązuje ona od 10 września br. Obecna specustawa wprowadza całkowicie nowe regulacje i pojęcia w procesie przygotowania inwestycji, w tym nowatorską decyzję - o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

specustawa nie jest doskonałaDotychczasowe zmiany prawne skróciły okres przygotowania inwestycji drogowych z 8 do 6 lat. To zbyt mało. Istnieje jeszcze szereg innych rozwiązań, których wprowadzenie, przede wszystkim do specustawy,  przyniosłoby skrócenie tego czasu o kolejne 2, 3 lata. 

Przygotowania inwestycji drogowych trwają co najmniej dwa  razy dłużej niż sama budowa drogi – jej realizacja to dwa, trzy lata. Czy można zrównać czas przygotowywania inwestycji z  budową? W prezentacji podczas seminarium szkoleniowego Polskiego Kongresu Drogowego (Warszawa, styczeń 2009 r.; patrz: www.pkd.org.pl) Bogdan Grzechnik z AGP „Grunt”, wskazał na te przepisy, których zmiany znacznie uprościłyby i przyspieszyły proces inwestycyjny w drogownictwie.

Zadania publiczne ustawowo usprawnione

20 lutego weszła w życie ustawa o koncesjach na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. nr 19, poz. 101). Określa ona zasady i tryb zawierania umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz odpowiednio do tego wyznacza środki ochrony prawnej. W tej nowej regulacji wdrożono dyrektywę 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz. Urz. L 134 z 30.04.2004, str. 114).

Ustawę stosuje się do zawierania umowy koncesji przez organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, a także państwowe jednostki budżetowe, państwowe zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze państwowych jednostek budżetowych.

Nowe PPP27 lutego br. weszła w życie nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym. Przepisy tej regulacji wprowadzają rozwiązania prawne, które służą realizacji przedsięwzięć z wykorzystaniem partnerstwa instytucji publicznych i podmiotów prywatnych. Ustawa między innymi daje swobodę kształtowania partnerstwa z równoczesnym zapewnieniem ochrony najważniejszych interesów publicznych oraz uzasadnionych interesów przedsiębiorstw prywatnych. Obowiązująca ustawa z 2005 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym w praktyce nie była stosowana. Okazało się, że dotychczasowa regulacja nie tworzyła przejrzystych ram prawnych do współpracy sektora publicznego i prywatnego. Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) jest formułą współpracy doskonale sprawdzoną w innych państwach świata. Dlatego Ministerstwo Gospodarki podjęło się przygotowania takich zmian w regulacji, które uruchomią realizację przedsięwzięć z wykorzystaniem tej formuły.