Spis treści

Projekt zmian w PZPNa posiedzeniu 17 marca br. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych. Nowe przepisy mają dostosować system zamówień publicznych do wyzwań wynikających z obecnej sytuacji gospodarczej kraju oraz znacznie przyspieszyć postępowania przetargowe.

Nowe uregulowania między innymi mają poprawić płynność finansową wykonawców dzięki wcześniejszemu zwalnianiu wadiów, ponadto znoszą konieczność zabezpieczania należytego wykonania umowy w okresie gwarancji i zapewniają zaliczkowanie przez zamawiających realizacji robót budowlanych. Projektowane przepisy również mają stanowić wsparcie dla wykonawców znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej. W tym przypadku projektowane przepisy zakładają zrezygnowanie niektórych dotychczasowych ustawowych przesłanek wykluczenia na rzecz fakultatywnych, m.in. z powodu zalegania z podatkami lub składkami ubezpieczeniowymi. Nowelizacja dopuszcza też możliwość uwzględnienia w opisie przedmiotu zamówienia kryteriów społecznych, odnoszących się do zatrudnienia osób bezrobotnych i niepełnosprawnych.

Rozdzielenie przesłanek

W nowelizacji proponuje się oddzielić warunki udziału w postępowaniu, tj. posiadanie uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, wiedzy i doświadczenia, dysponowania odpowiednim potencjałem, osobami zdolnymi do wykonywania zamówienia, znajdowania się w odpowiedniej sytuacji ekonomicznej i finansowej, od przesłanek wykluczenia wykonawców z postępowania.

W projekcie proponuje się też wdrożenie przepisu dyrektywy 2004118/WE, który umożliwia wykonawcom alternatywne do zakładanego przez zamawiającego potwierdzenie znajdowania się w odpowiedniej sytuacji ekonomicznej lub finansowej poprzez przedstawienie innych dokumentów (jeżeli wykonawca z uzasadnionej przyczyny nie może przedstawić dokumentów wymaganych przez zamawiającego), które w wystarczający sposób potwierdzają spełnianie opisanego przez zamawiającego warunku.

Stymulowanie rynku pracy

W celu umożliwienia zamawiającym uwzględnienia tzw. kryteriów społecznych wprowadza się przepis, na podstawie którego zamawiający będzie mógł określić w opisie przedmiotu zamówienia wymagania związane z zatrudnieniem osób bezrobotnych, ale również osób niepełnosprawnych. Będą to mogły być również inne wymagania, np. aby osoby zaangażowane do wykonywania zamówień publicznych były zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Zaproponowany przepis przyczyni się do ograniczenia negatywnych zjawisk na rynku pracy.

Ograniczenie w pytaniach

Projekt nowelizacji zakłada wprowadzenie zmian w art. 38 ustawy. Obecnie przepis ten zezwala na zadawanie przez wykonawców pytań dotyczących specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie później niż na 6 dni przed upływem terminu składania ofert lub w przypadku istnienia pilnej potrzeby udzielenia zamówienia w przetargu ograniczonym, negocjacjach z ogłoszeniem - nie później niż na 4 dni przed upływem terminu. Zadawanie pytań pozwala zamawiającym poprawić ewentualne błędy w dokumentacji postępowania, natomiast wykonawcy daje pewność co do zasad, na jakich będzie realizowane zamówienie. Jednak w dotychczasowej praktyce pytania do zamawiającego wpływają tuż przed upływem terminu, co przedłuża postępowanie. Zatem w zmianie art. 38 proponuje się szczegółowe określenie zasad zwracania się przez wykonawców z wnioskami o udzielenie wyjaśnień oraz zasad udzielania wyjaśnień przez zamawiających. Zasadnicza zmiana dotyczy określenia terminu. Proponuje się, aby wykonawcy mogli składać wnioski o wyjaśnienia do końca dnia, w którym upływa połowa wyznaczonego terminu składania ofert. Zamawiający będzie zobowiązany do niezwłocznego udzielania wyjaśnień, nie później jednak niż w terminach określonych w tym przepisie, tak by wykonawcy mieli odpowiedni czas na uwzględnienie wyjaśnień w treści oferty, tj. zasadniczo nie później niż na 6 dni, ewentualnie na 4 dni dla przetargu ograniczonego oraz w negocjacjach bez ogłoszenia, albo 2 dni, jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza od tzw. „progów unijnych” - przed upływem terminu składania ofert.

Zwrot wadiów

Obecnie znaczącym obciążeniem finansowym jest przetrzymywanie do chwili zawarcia umowy wadiów wykonawców, których oferty nie zostały uznane za najkorzystniejsze. W projekcie proponuje się, aby zwracać wadium wszystkim wykonawcom niezwłocznie po wyborze oferty najkorzystniejszej lub unieważnieniu postępowania, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Zaproponowane rozwiązanie umożliwi wykonawcom odzyskanie środków pieniężnych albo zwrot dokumentów gwarancji lub poręczenia do ich wystawców, a tym samym wpłynie pozytywnie na sytuację finansową oraz możliwość ubiegania się o inne zamówienia.


Dopuszczalne zmiany umowy

Obecnie art. 144 ust. 1 ustawy  Prawo zamówień publicznych zakazuje wprowadzenia do umowy w sprawie zamówienia zmian w stosunku do treści oferty, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. W celu uelastycznienia i usprawnienia procesu udzielania zamówień publicznych, a zarazem uwzględniając orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (tj. w sprawie C-496/99 Succhi di Frutta, oraz w sprawie C-454/06 Pressetext Nachrichtenagentur), proponuje się, aby zakaz zmiany umowy o zamówienie publiczne dotyczył wyłącznie istotnych postanowień umowy. Dopuszczalne będą zatem zmiany nieistotne, rozumiane w ten sposób, że wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie czy też na wynik postępowania.

Zmiana trybu zabezpieczeń

W nowelizacji proponuje się uchylenie przepisów art. 147 ust. 3 i ust. 4 dotyczących obligatoryjnego zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zmiana ta jest podyktowana aktualną sytuacją gospodarczą, dążeniem do ograniczania obciążeń wykonawców związanych z realizacją zamówień publicznych oraz przyznaniem zamawiającym większej swobody w formułowaniu warunków wykonywania zamówień w zakresie zabezpieczenia należytego ich wykonania. Tak więc, przewiduje się zniesienie ustawowego nakazu żądania zabezpieczenia należytego wykonania umowy przez zamawiającego. Ponadto, proponuje się, aby okres zabezpieczenia nie obejmował okresu gwarancji jakości. Obecnie zabezpieczanie należytego wykonania umowy może służyć pokryciu roszczeń zamawiającego z tytułu rękojmi za wady oraz gwarancji jakości. Ze względu na często długi okres trwania gwarancji oraz w celu uwolnienia środków finansowych, które mogą być wykorzystane przez wykonawców na cele związane bezpośrednio z prowadzeniem przez nich działalności gospodarczej, zrezygnowano z pozostawiania zabezpieczenie należytego wykonania umowy na pokrycie roszczeń z tytułu gwarancji jakości.

Zaliczkowanie robót

W projekcie nowelizacji wprowadza się możliwość udzielania zaliczek na poczet wynagrodzenia wykonawcy zamówienia publicznego. Jest to istotne wobec obecnych ograniczeń w pozyskiwaniu przez wykonawców finansowania realizowanych przez nich zamówień. Zaliczkowanie dopuszcza się wyłącznie w przypadku zamówień na roboty budowlane, udzielanych w trybie wszczynanym publikacją ogłoszenia. Zamawiający będzie mógł udzielić zaliczki na poczet robót budowlanych do wysokości 20% ich ceny, pod warunkiem, że ją przewidzi w ogłoszeniu o zamówieniu albo w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Zamawiający będzie mógł też udzielać kolejnych zaliczek pod warunkiem, iż wykonawca wykaże, że wykonał zamówienie w zakresie wartości poprzednio udzielanych zaliczek. W celu ochrony prawidłowego wykorzystania środków finansowych przekazanych wykonawcom w formie zaliczki proponuje się, aby jej wypłacenie było poprzedzone ustanowieniem i wniesieniem przez wykonawcę odpowiedniego zabezpieczenia, w formach analogicznych do zastosowanych przy zabezpieczaniu należytego wykonania umowy.

Opłata sądowa

W tej chwili od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej pobiera się opłatę stałą w wysokości 3 tysięcy złotych (art. 34 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Opłaty tej wysokości wnoszone są w postępowaniach w sprawie udzielenia zamówień zarówno o równowartości w złotych 14 000 euro, jak i o wartości liczonej w miliardach złotych. Dotychczasowe uregulowanie wręcz zachęca do wnoszenia skarg w postępowaniach o zamówienia o znacznych wartościach. Dlatego proponuje się zmianę brzmienia art. 34 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wnoszący skargę będzie uiszczał stosunkową opłatę sądową: 5% od wartości przedmiotu zamówienia udzielanego w postępowaniu, w którym skarga jest wnoszona, nie więcej jednak niż 100 000 zł.

***

Nowe przepisy zamówień publicznych mają szczególne znaczenie dla przyspieszania realizacji dużych zamówień infrastrukturalnych, np. budowy autostrad, mostów czy linii komunikacyjnych.

Czy przepisy zamówień publicznych stanowią dobre prawo, umożliwiające efektywne wydatkowanie środków finansowych na inwestycje? Co w ostatniej nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych udało się usprawnić i w jakim kierunku idzie odformalizowanie tych przepisów w nowym projekcie nowelizacji? Odpowiedzi na te pytania zawarte są w poniżej zamieszczonym nagraniu. Jest to fragment wypowiedzi prezesa Urzędu Zamówień Publicznych – Jacka Sadowego, zarejestrowanej podczas konferencji „Rozwój infrastruktury transportowej w Polsce. Szansa dla firm budowlanych” (Warszawa, 11 marca 2009 r.).

 

{mp3}projekt_zmian_w_pzp{/mp3}

Dodaj komentarz
Komentarze do artykułów może dodać każdy użytkownik Internetu. Administrator portalu nie opublikuje jednak komentarzy łamiących prawo oraz niemerytorycznych, tj. nieodnoszących się bezpośrednio do treści zawartych w artykule. Nie będą również publikowane komentarze godzące w dobre imię osób czy podmiotów, rasistowskie, wyznaniowe czy uwłaczające grupom etnicznym, oraz zawierają treści nieetyczne albo niemoralne, pornograficzne oraz wulgarne. Z komentarzy zostaną usunięte: reklamy towarów, usług, komercyjnych serwisów internetowych, a także linki do stron konkurencyjnych.