1. Uzasadnienie i funkcja Wymagań Technicznych do normy PN-EN 13043:2004

Norma PN-EN 13043:2004 jest normą klasyfikacyjną, nieokreślającą wymagań wobec kruszyw do konkretnych zastosowań, lecz wymieniającą jedynie szereg właściwości (geometrycznych, fizycznych, mechanicznych, chemicznych), służących do oceny jakości wyrobu oraz podającą szereg kategorii (poziomów) tych właściwości.

Zatwierdzenie przez Prezesa PKN normy PN-EN-13043:2004 spowodowało:

• wycofanie 8 dotychczasowych norm PN (dotyczących kruszyw mineralnych naturalnych i sztucznych stosowanych w budownictwie drogowym) sprzecznych z tą normą,
• wprowadzenie wielu nowych lub zmodyfikowanych norm metod badań,
• zdezaktualizowanie części normy PN-S-96025:2000 Drogi samochodowe i lotniskowe. Nawierzchnie asfaltowe. Wymagania.

WT-1 adaptują postanowienia normy PN-EN 13043:2004 do naszych warunków klimatycznych, materiałowych, technicznych.

W WT-1 stosowana jest terminologia zgodna z naszą praktyką i literaturą techniczną (dokonano także koniecznych zmian i ustaleń dotyczących terminologii, wynikających z nowatorskich postanowień normy europejskiej).

2. Korekty terminologiczne w WT-1 w stosunku do normy Pn-EN 13043:2004

Skorygowano w tytule normy zamiast „Kruszywa do mieszanek bitumicznych…” – „Kruszywa do mieszanek mineralno-asfaltowych…”.

Skorygowano błędy tłumaczenia występujące w normie PN-EN 13043:2004, wprowadzając terminy poprawne, stosowane w drogownictwie, np.:

• „wypełniacz” zamiast „kruszywo wypełniające”,
• „wskaźnik wysypu” zamiast „współczynnik przepływu”,
• „wskaźnik Los Angeles” zamiast „współczynnik Los Angeles”,
• „wskaźnik mikro-Devala” zamiast „współczynnik mikro-Devala”,
• „rozpad krzemianowy w żużlu wielkopiecowym chłodzonym powietrzem” zamiast „rozpad krzemianu dwuwapniowego w żużlu wielkopiecowym chłodzonym powietrzem”,
• „rozpad żelazowy żużla wielkopiecowego chłodzonego powietrzem” zamiast „rozpad związków żelaza w żużlu wielkopiecowym chłodzonym powietrzem”,
• „wolne przestrzenie” zamiast „puste przestrzenie”,
• „liczba asfaltowa” zamiast „ liczba bitumiczna”,
• „przyrost temperatury mięknienia mieszanki wypełniacz – asfalt, oznaczony metodą pierścienia i kuli” zamiast „badanie kruszywa wypełniającego do mieszanek bitumicznych metodą „pierścienia delta i kuli”.

3. Wybór badanych właściwości, metod badań i wymagań

W szczególności normy dotyczące materiałów i wyrobów w budownictwie drogowym, w tym norma PN-EN 13043, są tak skonstruowane, aby każdy kraj członkowski CEN mógł wybrać wymagania (kategorie wyrobu) i metody badań odpowiednie do własnych warunków klimatycznych, technicznych i materiałowych, np. należy wybrać metodę badania tej samej cechy (w normie podane są często różne metody stosowane w różnych krajach europejskich, co jest efektem pozostawienia obecnego status quo, aby uniknąć konieczności całkowitej wymiany sprzętu badawczego i związanych z tym kosztów) i kategorię (czyli wymagania wobec wyrobu w zależności od warunków użytkowania).

Przykład 1: Odporność na ścieranie abrazyjne kruszyw grubych stosowanych do warstw ścieralnych, przez opony z kolcami
Właściwość „odporność na ścieranie abrazyjne przez opony z kolcami” jest stosowana w Europie jedynie w krajach skandynawskich. Opony okolcowane nie są dopuszczone do stosowania Polsce, wobec czego zdecydowano o nieprzydatności tego badania i określaniu wymagań wobec kruszyw krajowych w Polsce.
W normie PN-EN 13043 podane są często różne metody badań tej samej właściwości. W WT-1 Kruszywa dokonano racjonalnego wyboru metody odpowiadającej polskim warunkom (podobnie, jak w innych krajach wybrano metodę dotychczas stosowaną).

Tweet