Przykład 2: Odporność na rozdrabnianie kruszywa grubego
Jako podstawowe badanie odporności na rozdrabnianie kruszywa grubego przyjęto metodę Los Angeles, którą należy stosować wg PN-EN 1097-2, rozdział 5. Kategorie przedstawia tablica 2.

Odporność na rozdrabnianie kruszywa grubego może być określana na podstawie odporności na uderzenie kruszywa grubego wg PN-EN 1097-2. Kategorię przyjęto jako NR, czyli – brak wymagań.

Podane dwie metody są stosowane w różnych krajach członkowskich CEN. Metoda Los Angeles jest powszechniej stosowana, w tym w Polsce. Metoda „odporności na uderzenie” jest stosowana w Niemczech. Obie metody zostały utrzymane w normie ze względu na poparcie różnych krajów i chęć pozostawienia metody dotychczas w nich stosowanej z jednej strony ze względu na chęć pozostawienia dotychczas stosowanego sprzętu laboratoryjnego i ograniczenie kosztów wdrożenia norm EN, jak też ze względu na doświadczenia własne wymagań powiązanych z daną metodą badania właściwości.

Przykład 3: Odporność na polerowanie kruszywa grubego stosowanego do warstw ścieralnych
Jako podstawowe badanie odporności na polerowanie kruszywa grubego, stosowanego do warstw ścieralnych, przyjęto polerowalność PSV, którą należy określać wg PN-EN 1097-8, a wynik podawać zgodnie z odpowiednią kategorią.

Nie przyjęto do stosowania w Polsce metody badania odporności na ścieranie powierzchniowe (ścieralność AAV) wg PN-EN 1097-8, załącznik A. Podobnie nie przyjęto badania odporności na ścieranie kruszywa grubego (wskaźnik mikro-Devala M_DE) wg PN-EN 1097-1.

Podane metody badań dotyczą zbliżonych do siebie właściwości odporności mechanicznej na ścieranie kruszywa. Metody te zostały opracowane i są stosowane w różnych krajach: PSV w Wielkiej Brytanii oraz innych krajach UE, AAV tylko w Wielkiej Brytanii, mikro-Deval tylko we Francji. Spośród tych metod do stosowania w Polsce przyjęto jedynie metodę PSV, uznając pozostałe za zbyt kosztowne i mało przydatne w badaniach kruszyw krajowych stosowanych w Polsce.

4. Ułatwienie stosowania kruszyw lokalnych i alternatywnych

Dokument WT-1 Kruszywa w stosunku do wcześniejszych norm polskich dotyczących kruszywa stosowane w budownictwie drogowym wnosi następujące istotne zmiany:

• umożliwia racjonalne wdrożenie normy PN-EN 13043 do budownictwa drogowego w Polsce z uwzględnieniem klasy drogi, kategorii obciążenia ruchem, przeznaczenia kruszywa w nawierzchni drogowej,
• wybór kruszywa do zastosowania nie zależy od jego pochodzenia (np. rodzaju skały, regionu, bądź kamieniołomu), lecz od spełnienia wymagań,
• skupia w jednym dokumencie wymagania wobec kruszyw mineralnych naturalnych (ze skał naturalnych) i mineralnych sztucznych (z surowców przemysłowych pochodzenia hutniczego, górniczego, budowlanego).

Dzięki wymienionym zmianom ułatwia się zastosowanie kruszyw lokalnych (np. kruszonych z otoczaków polodowcowych lub ze skał osadowych, wapiennych) lub kruszyw uzyskanych z żużli stalowniczych, pomiedziowych itp.

Dokument WT-Kruszywa zawiera wymagania wobec kruszyw stosowanych w mieszankach mineralno-asfaltowych do nawierzchni drogowych. Dokument ten w połączeniu w dokumentem WT-2 Nawierzchnie asfaltowe umożliwi wdrożenie norm europejskich PN-EN obejmujących wyroby podstawowe stosowane w budownictwie drogowym. Wymagania podane w tych dwóch dokumentach są ze sobą nierozłącznie powiązane.

Przykład 4: Nasiąkliwości jako wskaźnik mrozoodporności
Badanie nasiąkliwości w celu określenia wskaźnika mrozoodporności kruszywa należy wykonywać na surowcu do produkcji kruszywa wg PN-EN 1097-6, załącznik B. Wynik badania należy podawać zgodnie z kategorią wg tablicy.

W normie i WT wskazano, że jeśli nasiąkliwość kruszywa spełnia postawione wymaganie, to kruszywo należy uznać za mrozoodporne. Należy zwrócić uwagę, że wymaganie to nie odnosi się do żużla wielkopiecowego, z którego kruszywo jest z natury rzeczy bardziej porowate i nasiąkliwe, a jednocześnie spełnia wymaganie mrozoodporności. Rozdzielenie tych dwóch właściwości w ocenie kruszywa z żużli wielkopiecowych spowoduje zlikwiduje dotychczasowe nieporozumienia i ułatwi stosowanie kruszyw mineralnych sztucznych, w tym z żużla wielkopiecowego.

Przykład 5: Składniki wpływające na stałość objętości żużli wielkopiecowych i stalowniczych
W normie PN-EN 13043 i w WT-1 po raz pierwszy wspólnie umieszczono metody badań i wymagania wobec kruszyw mineralnych naturalnych i sztucznych (zwanych dotychczas odpadami przemysłowymi). Oznacza, to że jeśli materiały niezależnie od ich pochodzenia spełnią wymagania, to mogą być akceptowane i stosowane w budownictwie drogowym. W badaniach żużli wskazano natomiast szczególne badania wymagane w ich ocenie, aby spełnić wymaganie trwałości wykonanej nawierzchni drogowej.

Tweet