11 października został oficjalnie zainaugurowany Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Na rozwój wspólnych inicjatyw na terenie przygranicznych regionów Polski i pobliskich obwodów Ukrainy i Białorusi, Unia Europejska przeznaczyła kwotę ponad 165 milionów euro.
Wnioski, najpierw w postaci ogólnych koncepcji projektów, należy składać od 11 października do 31 grudnia 2016 roku. Następnie, wybrani wnioskodawcy zostaną poproszeni o złożenie pełnych wniosków aplikacyjnych. Najlepsze inicjatywy uzyskają dofinansowanie ze środków UE od 100 tys. do 2,5 mln euro (maksymalnie do 90% zatwierdzonych kosztów projektu). Łączny budżet przeznaczony na realizację projektów wybranych w pierwszym naborze to ponad 80 milionów euro.
W kolejnych latach zorganizowane zostaną jeszcze dwa nabory wniosków. Drugi konkurs projektów z całkowitym budżetem wynoszącym ponad 28 mln euro, rozpocznie się 1 października 2018 roku. Z kolei nabór na tzw. „małe projekty” z dofinansowaniem na poziomie 20-60 tysięcy euro zostanie zainagurowany 1 grudnia 2017 roku.
Podstawowym warunkiem zakwalifikowania projektu do realizacji jest zawiązanie partnerstwa transgranicznego przez organizację z Polski z przynajmniej jednym partnerem z Białorusi i/lub Ukrainy. Partnerami mogą być władze lokalne i regionalne, instytucje centralne odpowiedzialne za realizację zadań publicznych na poziomie regionalnym lub lokalnym, organizacje pozarządowe, lokalne instytucje zaangażowane w regionalną współpracę i integrację, ośrodki edukacyjne, kulturalne, badawcze i naukowe oraz regionalne oddziały takich służb jak straż graniczna czy jednostki ratownicze.
Współpraca przygraniczna jest zwykle kojarzona z wąskim pasem rozciągającym się wzdłuż granic państwowych. Program PL-BY-UA 2014-2020 ma znacznie szerszy zasięg obejmujący aż 12 podregionów w 4 województwach w Polsce oraz 4 obwody na Białorusi i 6 obwodów na Ukrainie.
Projekty zgłaszane do realizacji w ramach programu muszą zakładać osiągnięcie ściśle określonych celów. 4 priorytetowe obszary tematyczne to:
1.DZIEDZICTWO - promocja kultury lokalnej i zachowanie dziedzictwa historycznego,
2.DOSTĘPNOŚĆ - poprawa dostępności regionów, rozwoju trwałego i odpornego na klimat transportu oraz sieci i systemów komunikacyjnych,
3.BEZPIECZEŃSTWO - wspólne wyzwania w obszarze bezpieczeństwa i ochrony,
4.GRANICE - promocja zarządzania granicami oraz bezpieczeństwem na granicach, zarządzanie mobilnością i migracjami.
Przedstawiciele władz samorządowych, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych, które wzięły udział w poprzedniej edycji Programu w latach 2007-2013 nie mają żadnych wątpliwości, że przyniósł on mieszkańcom ich regionów ogromne korzyści. W ciągu 7 lat zrealizowanych zostało łącznie 117 projektów, wśród których dominowały inwestycje infrastrukturalne (m.in. modernizacja infrastruktury komunikacyjnej, rozwój ochrony środowiska oraz budowa infrastruktury turystycznej), przedsięwzięcia kulturalne i szkoleniowo–badawcze oraz działania związane z rozwojem przedsiębiorczości na terenach przygranicznych.
Ze środków programowych gruntownie zmodernizowano infrastrukturę 5 przejść granicznych; powstało 116 km nowych dróg; zmodernizowano lub wybudowano 5 oczyszczalni ścieków oraz ponad 90 km linii kanalizacyjnych. Wytyczono też ponad 1800 km nowych szlaków krajoznawczych i rowerowych.
Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego