Z mierzącej blisko 18 tys. km sieci dróg krajowych prawie 54% długości nie wymaga w najbliższej przyszłości zabiegów remontowych, natomiast na pozostałej części sieci trzeba przeprowadzić różnego rodzaju remonty – od wzmocnień, poprzez wyrównania, po zabiegi powierzchniowe. W tym połowę potrzeb remontowych stanowią zabiegi, które należy wykonać natychmiast. Druga połowa to roboty, jakie powinny być zaplanowane do wykonania w najbliższych latach. To wynik raportu o stanie technicznym nawierzchni asfaltowych i betonowych sieci dróg krajowych w 2008 roku.

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad prowadzi systematyczne pomiary cech techniczno-eksploatacyjnych w ramach Systemu Oceny Stanu Nawierzchni oraz Systemu Oceny Stanu Nawierzchni Betonowych. Dane za dany rok są zestawiane w raport. Co roczne badania wykonywane od kilku lat są miarą zmian, jakie zachodzą na sieci dróg krajowych, a także obiektywnym obrazem potrzeb modernizacyjnych. Na tej podstawie opiera się planowanie robót i niezbędnych na nie nakładów.

W raporcie podsumowującym 2008 rok potrzeby remontowe na sieci dróg krajowych ujęto w dwóch kategoriach: zabiegów koniecznych (dla odcinków w krytycznym stanie technicznym) i zabiegów zalecanych (dla odcinków w ostrzegawczym stanie technicznym i dla odcinków, których remont jest konieczny). Łączna długość odcinków w stanie krytycznym mierzy prawie 3 800 km. Z tego na ponad 753 km należy wykonać wzmocnienia, na około 2 300 km – wyrównania, a na 715 km – zabiegi powierzchniowe. Długość odcinków krytycznych w stosunku do danych z 2007 roku zmniejszyła się minimalnie. Pozytywnym zjawiskiem w tym przypadku jest spadek liczby kilometrów wymagających wzmocnień i wyrównań nawierzchni.

Odcinki dróg krajowych w stanie ostrzegawczym łącznie mierzą 6 200 km. Jest to o 500 km mniej od liczby jaką oszacowano na koniec 2007 roku. Obecnie w tej kategorii wzmocnień wymaga 2 397 km, wyrównania – 3 800 km, a zabiegów powierzchniowych – 2 040 km. Przy tym niekorzystnie wypada porównanie zabiegów wymaganych do wykonania natychmiast i zabiegów zalecanych. W zakresie wyrównań zakres natychmiastowych robót zmniejszył się tylko nieznacznie w stosunku do 2007 roku i wynosi 13%. Potrzeby w zakresie stanu krytycznego dla wzmocnień wynoszą 4,2% długości sieci dróg krajowych. 

Stan nawierzchni dróg krajowych jest zróżnicowany w poszczególnych województwach. W kilku województwach wskaźnik odcinków o złym stanie technicznym przekracza wielkość średniej krajowej (0,21). W Małopolsce jest większy o 1,5. Jednak, mimo że województwo małopolskie wykazuje największe potrzeby remontowe w stosunku do długości administrowanej sieci, prymat w liczbie kilometrów wymagających remontu przypada Mazowszu.

W większości regionów najpilniejsze są wyrównania ze względu na liczne występowanie kolein. Natomiast w województwie dolnośląskim priorytetowymi są wzmocnienia, a w województwie małopolskim – powierzchniowe utrwalenia.

Czynniki decydujące o stanie technicznym dróg krajowych od lat są niezmienne, a najpoważniejszym nadal jest niedostateczna ilość środków finansowych na odnowy i bieżące utrzymanie (w tym na renowacje poboczy i odbudowy elementów systemu odwodnienia dróg). Obecny stan jest konsekwencją tego niedoboru z lat poprzednich. Poważnym problemem jest też niedostosowanie dawniej projektowanych konstrukcji nawierzchni dróg do obecnie występujących obciążeń. Ciągle nie posiadamy skutecznego systemu eliminacji z ruchu pojazdów przeciążonych. W długości sieci dróg krajowych tylko 1 jest dostosowana do nacisków 11,5 t/oś.

Niezbędne nakłady na likwidację wszystkich zaległości remontowych na sieci dróg krajowych sięgają 8 mld zł. Dla wszystkich rodzajów zabiegów wskazanych jako do natychmiastowego wykonania te nakłady kształtują się na poziomie 3,6 mld zł.

 GDDKiA dąży do zapewnienia 10-12-letniego okresu międzyremontowego nawierzchni. Cel ten jest do osiągnięcia pod warunkiem wykonywania 1 200-1 600 km remontów rocznie.

Agnieszka Serbeńska

Na podstawie: Raport o stanie technicznym nawierzchni asfaltowych i betonowych sieci dróg krajowych na koniec 2008 roku, Warszawa, marzec 2009; www.gddkia.gov.pl