- Jako drogowcy i obywatele mamy powody do prawdziwej dumy i satysfakcji - powiedziała Barbara Dzieciuchowicz, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, podczas otwarcia konferencji „Dialog się opłaca: od Białej Księgi Branży Drogowej do optymalizacji budowy dróg”, która odbyła się podczas Targów AUTOSTRADA-POLSKA w Kielcach. - Powstają nowoczesne drogi, co widać w każdym zakątku kraju. Ale, jako przedstawiciele branży, mamy obowiązek mówić o problemach. Jednym z nich jest sytuacja i kondycja firm, które budowały drogi w pierwszej perspektywie finansowej UE. Dla większości z nich nie był to sukces.

Barbara Dzieciuchowicz przypomniała, że w listopadzie i grudniu zeszłego roku organizacje branżowe opracowały „Białą Księgę Branży Drogowej”, w której spisano 39 problemów, które są dla drogowców najważniejsze. Zgrupowano je w sześciu obszarach: strategicznym, ekonomiczno-finansowym, prawno-administracyjnym, zawodowym, rynkowym i dotyczącym zarządzania ruchem.

Poza ogólną dygresją, że programy budowy dróg nie powinny być programami politycznymi, Barbara Dzieciuchowicz wspomniała o ustawie Prawo zamówień publicznych.

- Prawo zamówień publicznych to jedno, a praktyka stosowania przepisów to rzecz druga – stwierdziła prezes OIGD. – Zła praktyka stosowania przepisów spowodowała, że tak a nie inaczej wyglądały przetargi, takie a nie inne firmy je wygrywały, dochodziło do zrywania kontraktów, problemów z uzyskaniem zapłaty za wykonane prace. Zależy nam na tym, aby tę praktykę zmienić.

Zdaniem Barbary Dzieciuchowicz, w oparciu o obowiązujące przepisy można stosować zrównoważone umowy, realne okresy gwarancji i wybierać rzetelnych wykonawców. To nie wymaga zmiany przepisów, a zmiany podejścia zamawiającego oraz instytucji nadzorujących. M.in. w tym celu powstanie Narodowe Forum Kontraktowe, w którym będą powstawały wzory dokumentów przetargowych, umów, dobrych praktyk z udziałem wszystkich interesariuszy rynku zamówień publicznych. Wszyscy zainteresowani, drogowcy i zamawiający, w tym samorządowi, mają także wziąć udział w procesie tworzenia, aktualizowania i ujednolicenia przepisów techniczno-budowlanych.

Sen z powiek branżowców spędza także finansowanie infrastruktury drogowej po 2020 roku, kiedy z UE przestaną płynąć do Polski tak znaczne środki. Trzeba pamiętać, że w ciągu tych kilku lat przybędzie jeszcze sporo dróg, a później potrzebne będą środki m.in. na ich właściwe utrzymanie, remonty i modernizacje, co daje pracę głównie małym i średnim firmom. Szczególną uwagę należy zwrócić na drogi samorządowe, które stanowią 95% sieci dróg publicznych, a są dużo bardziej zaniedbane niż drogi krajowe. - Mniej się o nich mówi, samorządowcy mają mniejszą siłę przebicia, a nie ma systemowych rozwiązań wspierających finansowanie dróg samorządowych - podkreśliła B. Dzieciuchowicz. - To jeden z poważniejszych problemów, o którym musimy zacząć rozmawiać i podejmować decyzje.

Organizacje drogowe chcą też m.in. wprowadzenia w procedurze przetargowej możliwości składania ofert w dwóch wariantach nawierzchni, wyeliminowania z zamówień wykonawców niedysponujących własną kadrą i sprzętem, prawidłowego rozkładu ryzyka między zamawiającym i wykonawcą, przywrócenia międzynarodowych procedur FIDIC czy wprowadzenia dobrych praktyk w kwestii zatrudnienia.

- W tej grupie były również postulaty dotyczące m.in. urealnienia okresów gwarancyjnych - dodała B. Dzieciuchowicz. - Kilkunastoletnie okresy gwarancji na remonty to nie jest uczciwe podejście.

Wśród postulatów prawno-administracyjnych organizacje branżowe zawarły przede wszystkim określenie zakresu odpowiedzialności generalnego dyrektora GDDKiA, uporządkowanie przepisów technicznych, uproszczenie procedur wydawania decyzji administracyjnych czy zmianę ustawy o drogach publicznych.

- Mamy ustawę o drogach publicznych z roku 1985, sprzed transformacji  - poinformowała B. Dzieciuchowicz. - Ustawa była wielokrotnie nowelizowana, ale uważamy, że już najwyższy czas napisać tę ustawę na nowo.

W postulatach zawodowych znalazły się apele o wzmocnienie roli inżyniera kontraktu i kształcenie polskich fachowców budowlanych.

- Bardzo trudno jest przekonać młodych ludzi, że będą mieli w tym zawodzie zagwarantowaną pracę w sposób ciągły i niezmącony koniunkturami finansowymi - podkreśliła prezes OIGD. - A jest już odczuwalny brak pracowników, zwłaszcza po szkolnictwie zawodowym. Postulujemy również przemodelowanie szkolnictwa wyższego.

- Postulaty w „Białej Księdze” to nie są tylko pobożne życzenia - podsumowała  B. Dzieciuchowicz. - Pod każdym z nich znajduje się rekomendacja, w jaki sposób chcielibyśmy i proponujemy ten problem rozwiązać.

Dokument już pod koniec stycznia został opublikowany i trafił do ministerstw, głównych urzędów, posłów i senatorów.

-  Pracując nad „Białą Księgą” nie wiedzieliśmy jeszcze, że minister powoła Komitet Sterujący i grupy robocze, które będą pracowały nad optymalizacją procesu budowy dróg - dodała B. Dzieciuchowicz. - Mam nadzieję, że większość naszych postulatów znajdzie się wśród rekomendacji do dalszych działań i deklarujemy dalszą współpracę w tym zakresie.

Ilona Hałucha