Poprawa warunków siedliskowych zieleni przyulicznej w miastach, a także zieleni towarzyszącej drogom krajowym i autostradom - to zagadnienia dyskutowane podczas III konferencji „Zieleń Przydrożna”, która odbyła się w Poznaniu, w dniach 16-17 września br. Organizatorem trzeciej już edycji konferencji była firma Dendros, a jej opiekunem merytorycznym prof. dr hab. inż. Marek Siewniak - przewodniczący Europejskiej Rady ds. Drzew (EAC). Patronat honorowy nad imprezą objął prezydent Miasta Poznania, a spotkanie odbyło się przy współpracy Zarządu Dróg Miejskich w Poznaniu.

Branżowe akty prawne, w których została ujęta ochrona i kształtowanie zieleni przyulicznej omówiła Iwona Jędrychowska-Klimczak, naczelnik Wydziału Ochrony Systemu Przyrodniczego Miasta Stołecznego Warszawy. Zwróciła ona uwagę, iż zapisy w ustawach bardziej określają zakazy, niż umożliwiają świadome kształtowania drzewostanu, a drzewo nie jest równoprawnym partnerem dla infrastruktury pasa drogowego.

Radca prawny Krzysztof Gruszecki z kolei przedstawił ostatnie zmiany w przepisach odnoszących się do ochrony zieleni przydrożnej, w tym omówił:
- zwolnienia z uzyskania zezwolenia na usuwanie drzew, których wiek nie przekracza 10 lat,
- załączniki do wniosku o wydanie zezwolenia w postaci rysunku lub mapy określającej usytuowanie drzew lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości,
- obowiązek organu wydającego decyzje oględzin w zakresie gatunków chronionych,
- uzgodnienia dotyczące usuwania drzew w pasie drogowym z regionalną dyrekcją ochrony środowiska.

Degradacja drzew to problem nasilający się w ostatnim czasie, m.in. związany jest on z odladzaniem jezdni zimą. W wystąpieniu poświęconym warunkom glebowym i świetlnym dr hab. Jacek Borowski z SGGW podkreślał, że sól drogowa zaburza gospodarkę glebową i jest ewidentną przyczyną zamierania zieleni w aglomeracjach miejskich. - Duże stężenie soli wywołuje zaburzenia w gospodarce wodnej pąków, pędów oraz młodych przyrostów - podsumował wykładowca.

Temat ten kontynuowany był również w referacie nt. „Prób poprawy warunków siedliskowych drzew przyulicznych Poznania”. Agnieszka Szulc z Zarządu Dróg Miejskich w Poznaniu wydzieliła trzy grupy działań, które są stosowane w celu poprawy warunków życia drzew: przygotowanie terenu pod obsadzenie, ochronę mechaniczną drzew młodych i starych oraz pielęgnację młodych odsadzeń. Również na przykładzie Poznania - Magdalena Garczarczyk z firmy APAK - omówiła krok po kroku prace związane z zastosowaniem po raz pierwszy w Polsce mieszanki kamienno-glebowej na ul. Podgórnej. Ponieważ nasadzenia zostały zrealizowane dopiero w 2007 roku, trudno jeszcze w pełni ocenić rezultaty. Stwierdzić można jednak, iż grusze rozwijają się porównywalnie do innych egzemplarzy sadzonych w terenie otwartym. Zauważalną różnicą jest jednak krótszy okres kwitnienia drzew rosnących na ul. Podgórnej.

Podczas poznańskiego spotkania poruszane były również zagadnienia zieleni autostradowej. Agnieszka Sawicka-Moczulska przedstawiła poszczególne etapy realizacji zieleni autostradowej na odcinku A2 Nowy Tomyśl- Konin od projektowania, wykonawstwa i przejęcia do eksploatacji. Karol Wolski zaprezentował analizę czynników zamierania roślin wzdłuż dróg i autostrad, natomiast problemy w projektowaniu, wykonaniu i utrzymaniu zieleni zostały omówione na podstawie doświadczeń firmy Czechanowicz. Nie zabrakło też praktycznego podejścia związanego z kształtowaniem przejść dla zwierząt – przedstawionego przez Daniela Marandę z firmy EKKOM Sp. z o.o.

Zadrzewienie dróg w systemach zadrzewień ochronnych, ich typy oraz funkcje były tematem wystąpienia prof. dr hab. inż. Marka Siewniaka. - Rolą projektanta jest stworzenie zintegrowanego systemu zadrzewień ochronnych. Projekt zieleni i plan krajobrazu są integralnymi częściami projektu i powinny być wykonywane równocześnie z projektem drogi - podkreślał profesor.

- Ważne, by projektowanie sieci infrastruktury linowej było połączone z planowaniem sieci ekologicznych (np. przejścia dla zwierząt, korytarze ekologiczne, ochrona starych drzewostanów) - informował Marek Macinatowicz z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych z Zielonej Góry.

Ostatni wykład konferencji - Doroty Sikory - poświęcony był zieleni historycznej dróg, przyczynom degradacji nasadzeń alejowych, inicjatywom społecznych, a także godnym naśladowania przykładom ochrony drzew alejowych w Niemczech.

Podczas wyjazdu technicznego poznański Zarząd Dróg Miejskich zaprezentował obiekty, na których w ostatnich latach przeprowadzona została rewaloryzacja zieleni.

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi obowiązku uzgadniania wydawania zezwolenia na usunięcie drzew w obrębie pasa drogi publicznej z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, który wprowadziła ustawa z 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 119, poz. 804), pod koniec stycznia 2011 roku firma Dendros zorganizuje szkolenie, które poprowadzi radca prawny Krzysztof Gruszecki.