Bardzo spadły nastroje przedsiębiorców reprezentujących sektor mikro, małych i średnich firm w Polsce w tym kwartale. O ile podsumowanie kwartału trzeciego wypada nie najgorzej, to na końcówkę roku firmy prognozują zdecydowane pogorszenie kondycji krajowej gospodarki. Skłonność biznesu MŚP do inwestycji w najbliższych miesiącach jest również niewielka – wynika z najnowszego badania Instytutu Keralla Research.
Czwarty kwartał przynosi bardzo wyraźne pogorszenie nastrojów wśród firm sektora MŚP. Wskaźnik KERNA ilustrujący kierunek zmian, w obecnym pomiarze wyniósł 66,95 pkt. na minusie, czyli o 13 pkt. mniej w relacji do ostatniego odczytu. Wpływ na tak uzyskany wynik mają przede wszystkim gorsze oceny trzeciego kwartału w odniesieniu do kondycji krajowej gospodarki i znaczące obniżenie prognoz na ostatnie miesiące bieżącego roku. Już co trzeci ankietowany prognozuje pesymistycznie dla rozwoju polskiej gospodarki. Liczba przedsiębiorców oczekujących pozytywnych zmian w najbliższych trzech miesiącach zmniejszyła się aż o 13 pkt. proc.
- Aktualna mapa nastrojów MŚP wygląda naprawdę źle. Tak fatalnych ocen nie spodziewaliśmy się, zwłaszcza, że w pierwszych miesiącach tego roku mikro biznes kreślił pozytywne scenariusze dla gospodarki krajowej, jak też dla firm. Tymczasem końcówka roku wygląda niczym ostre cięcie wszelkich złudzeń - zauważa Katarzyna Pydych, dyrektor Instytutu Keralla Research. - Kumulacja serii groźnie brzmiących zapowiedzi przekazywanych przez rząd od połowy roku uzasadnia tak głęboki zwrot w nastrojach MŚP. Utrzymanie podatku VAT na tym samym poziomie, już odczuwalny wzrost kosztów prowadzenia firmy i zapowiedź radykalnego podniesienia podatku dla firm poprzez wprowadzenie jednej daniny na rzecz ZUS, NFZ i fiskusa, to tylko część informacji, które najwyraźniej mocno zrewidowały ocenę warunków do prowadzenia biznesu w Polsce, szczególnie wśród mikro przedsiębiorców.
Z badania Keralla Research wynika też, że większej sprzedaży i poprawy koniunktury spodziewają się w zasadzie głównie firmy handlowe, co zdaje się być efektem uruchomionego przez rząd programu „Rodzina 500 plus”. Również GUS, w swej cyklicznej publikacji dotyczącej koniunktury informuje o utrzymujących się pomyślnych prognozach sprzedaży w handlu. Natomiast reprezentanci pozostałych branż nie przejawiają praktycznie żadnego optymizmu.
Warto zwrócić uwagę, że ostatni kwartał roku cechuje też stosunkowo niska, jak na ten czas, skłonność przedsiębiorców do inwestowania. Wobec ostatniego pomiaru Index ZAIR wzrósł symbolicznie o 0,80 pkt. i wynosi minus 59,40 pkt. Kupować będą głównie firmy zatrudniające 50 – 249 pracowników oraz przedsiębiorstwa z branży transportowej i hotelarskiej. Obszary, w które już dziś planowane są wydatki to: nowe maszyny, ich modernizacja, samochody do użytku firmowego, a także oprogramowanie i nowe meble. Podobnie, jak w przypadku ostatniego pomiaru, inwestycji nie przewidują głównie mikro firmy.
Przedsiębiorcy gorzej oceniają kondycję gospodarki w trzecim kwartale
O 8 pkt. proc. wzrosła liczba przedstawicieli firm sektora MŚP, którzy wskazują na pogorszenie się sytuacji gospodarczej w Polsce w minionych trzech miesiącach. Słabo ocenia krajową gospodarkę w październikowym pomiarze prawie co trzeci przedsiębiorca (32,5 proc.). Na niekorzystną sytuację wskazują przede wszystkim usługodawcy, firmy transportowe oraz właściciele hoteli i restauracji. W relacji do poprzedniego odczytu, zmniejszył się odsetek przedsiębiorców pozytywnie oceniających kondycję polskiej gospodarki w trzecim kwartale. W lipcu optymistów było 20,2 proc., natomiast dziś jest ich jedynie 12,5 proc. (spadek o 7,7 pkt. proc.).
Przedsiębiorców pozytywnie oceniających kondycję swojej firmy, nieznacznie, ale przybyło
W relacji do pomiaru z poprzedniego kwartału więcej przedstawicieli sektora MŚP pozytywnie ocenia sytuację w firmie. Dla 21,8 proc. badanych minione trzy miesiące przyniosły poprawę w biznesie, co oznacza niewielki wzrost o 1,8 pkt. proc. kw./kw. Od początku drugiego kwartału sukcesywnie zmniejsza się liczba przedsiębiorców, którzy negatywnie oceniają kondycję firmy. Do dziś odsetek pesymistów spadł aż o 10,8 pkt. proc. i w październikowym odczycie ukształtował się na poziomie stosunkowo niskim, bo zaledwie 13 proc.
Przedsiębiorcy zakładają pogorszenie kondycji krajowej gospodarki w czwartym kwartale
Według 31,3 proc. badanych w nadchodzących miesiącach pogorszy się kondycja polskiej gospodarki. W poprzednim kwartale pesymistyczne oceny wyrażał, co piąty przedsiębiorca, natomiast dziś niepomyślny scenariusz zakłada już prawie co trzeci przedsiębiorca. Niekorzystnie prognozują najczęściej firmy o zatrudnieniu do 9 pracowników i nieprowadzące eksportu. Jeśli chodzi o branże, złe nastroje panują wśród usługodawców, przedsiębiorstw świadczących usługi transportowe, budowlane oraz w hotelach i restauracjach. Wyjątkiem jest tylko handel. O 7 pkt. proc. ubyło badanych przewidujących poprawę sytuacji ekonomicznej kraju. Trzy miesiące temu optymistów było 18,7 proc., a obecnie – 11,7 proc. Pozytywnych zmian spodziewają się tylko firmy o profilu handlowym, których optymizm utrzymuje się od drugiego kwartału b.r.
Przedsiębiorcy spodziewają się pogorszenia kondycji firmy w czwartym kwartale
Po raz pierwszy w tym roku przybyło badanych, którzy prognozują gorszą sytuację firmy w najbliższych trzech miesiącach. Taki scenariusz zakłada obecnie o 3,9 pkt. proc. więcej ankietowanych w relacji do ostatniego odczytu. W przeciwieństwie do małych i średnich firm, niekorzystnie prognozują mikro przedsiębiorstwa, ale też firmy budowlane i niebędące eksporterami. Od drugiego kwartału coraz mniej przedsiębiorców liczy na poprawę kondycji firmy. W kwietniu pozytywnie prognozowało prawie 40 proc. badanych, w lipcu – 33,2 proc., a w październiku już 20,2 proc. (spadek o 19 pkt. proc. wobec drugiego kwartału i o 13 pkt. proc. w odniesieniu do ostatniego trzeciego kwartału).
Źródło: Instytut Keralla Research