WHO, UNECE i ONZ szacują, że z powodu zanieczyszczenia środowiska umiera w Europie około 1,4 mln osób rocznie. Organizacje wzywają europejskich liderów do rozszerzenia działań mających na celu zapobieganie chorobom i zgonom, których przyczyną jest zły stan środowiska.

Co roku 1,4 mln Europejczyków umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczonego środowiska, co stanowi około 15 proc. ogółu zgonów w Europie. Przynajmniej połowa umiera przez złą jakość powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynków. Łącznie, choroby związane ze środowiskiem zabierają Europejczykom co roku około 50 mln lat zdrowego życia.

- Możemy zapobiec tym zgonom decydując się na zdrowe wybory polityczne we wszystkich sektorach rządowych – mówiła dr Zsuzsanna Jakab, dyrektor regionalna WHO w Europie. – Zachęcamy wszystkich europejskich przywódców do wyboru bardziej zrównoważonych strategii politycznych, aby sprostać wyzwaniom zdrowotnym XXI wieku.

W połowie czerwca w czeskiej Ostrawie odbyła się 6. ministerialna konferencja na temat środowiska i zdrowia. Ponad 450 przedstawicieli z 53 krajów regionu europejskiego WHO zebrało się, wraz z organizacjami rządowymi i pozarządowymi, aby podpisać deklarację o priorytetowym traktowaniu działań w zakresie środowiskowych zagrożeń dla zdrowia do 2018 roku.

Dużą część chorób niezakaźnych powodują środowiskowe czynniki ryzyka

Środowiskowe czynniki ryzyka odpowiedzialne są za około 26 proc. przypadków niedokrwiennej choroby serca, 25 proc. udarów mózgu oraz 17 proc. zachorowań na raka w Europie. Zgony z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz związanych z zanieczyszczonym środowiskiem są trzy razy częstsze w krajach o niskich i średnich dochodach niż w tych z wysokimi dochodami.

Zanieczyszczenie powietrza jest największym zabójcą wśród środowiskowych czynników ryzyka, odpowiedzialnym za 620 tys. zgonów każdego roku, zarówno na zewnątrz (transport, przemysł, produkcja energii), jak i wewnątrz budynków (ogrzewanie paliwami stałymi, kiepska wentylacja, wtórne palenie tytoniu). Inne szkodliwe czynniki środowiskowe - zanieczyszczenie chemiczne, hałas, słaba infrastruktura sanitarna, zanieczyszczona woda, a także choroby zawodowe i wypadki – również są niebezpieczne. Choroby biegunkowe, spowodowane zaniedbaniami higienicznymi, złym stanem sanitarnym i zanieczyszczoną wodą, powodują 14 zgonów dziennie – wynik niedopuszczalny w XXI wieku w Europie. Ponadto, tylko w wypadkach drogowych ginie 85 tys. osób rocznie.

Ograniczenia finansowe, nierówności, ekstremalne zjawiska pogodowe spowodowane zmianami klimatycznymi, wzrost chorób niezakaźnych, starzenie się populacji, gwałtowna urbanizacja i bezprecedensowe poziomy migracji nasilają negatywny wpływ środowiska na zdrowie Europejczyków.

Inwestowanie w miasta

W 2015 roku, po raz pierwszy w dziejach ludzkości, większość mieszkańców świata żyła na obszarach miejskich. Do 2030 roku 8 na 10 Europejczyków będzie mieszkało w miastach, gdzie będą narażeni na wiele zanieczyszczeń. Najbardziej zagrożone są dzieci, osoby żyjące w ubóstwie, dotknięte marginalizacją społeczną.

Nowy raport WHO, opracowany wspólnie z UNECE i ONZ, „Środowisko i zdrowie w europejskich miastach w XXI wieku: czyniąc różnicę” udowadnia, że inwestowanie w miasta poprawia zdrowie mieszkańców i zmniejsza nierówności.

- Uznanie jakości życia w miastach za jeden z priorytetów na konferencji ministerialnej stanowi kamień milowy. WHO zobowiązuje się wspierać wszystkie kraje europejskie w działaniach na rzecz poprawy zdrowia, dobrostanu i środowiska – powiedział dr Srdan Matic, koordynator ds. środowiska i zdrowia w WHO.  

Zobowiązanie do zapobiegania zgonom z powodu chorób środowiskowych

Konferencja ministerialna w Ostrawie była szóstym etapem w procesie zainicjowanym prawie 30 lat temu w celu wyeliminowania najistotniejszych zagrożeń dla ludzi ze strony środowiska. WHO w Europie, we współpracy z UNECE i ONZ oraz udziałem rządu Republiki Czeskiej, określi podejście do możliwości i wyzwań XXI wieku. Do 2018 roku oczekuje się, że kraje europejskie rozwiną krajowe programy na rzecz środowiska i zdrowia, oparte na wybranych priorytetach, spośród siedmiu przedstawionych na konferencji, czyli: jakości powietrza, bezpieczeństwie chemicznym, zmianach klimatu, ekologicznych i zrównoważonych systemach zdrowotnych, gospodarce odpadami, bezpieczeństwie sanitarnym i jakości wody oraz miastach.

Europejskie Centrum Środowiska i Zdrowia WHO w Bonn będzie współpracować z krajami w celu realizacji ich zobowiązań. Konferencja w Ostrawie miała zaangażować europejskich liderów w działania na rzecz zdrowia i środowiska w celu osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym wspieraniu celów strategii „Zdrowie 2020” i europejskiej polityki zdrowotnej, aby zapewnić ludziom sprzyjające środowisko.

Źródło: WHO
Tł. IH