29 czerwca w Krakowie odbyło się seminarium projektu CH4LLENGE na temat wyzwań w planowaniu mobilności w miastach Polski i Europy. Plany Zrównoważonej Mobilności w Miastach (SUMP) to strategiczne dokumenty, które przyczyniają się do osiągnięcia ustalonych celów dotyczących klimatu i energii.

W ramach projektu CH4LLENGE dziewięć europejskich miast i osiem wspomagających organizacji połączyło siły, aby zająć się najpilniejszymi wyzwaniami związanymi z planowaniem zrównoważonej mobilności.

O tych właśnie wyzwaniach mówiła Susanne Boehler-Badecker z Rupprecht Consult, koordynatora projektu. Ekspertka zwróciła uwagę na aktywne zaangażowanie społeczne lokalnych interesariuszy i obywateli, współpracę polityczną i administracyjną, odpowiedni dobór działań, który ma szansę spełnić cele danego miasta oraz monitoring i ocenę procesu planowania mobilności. Susanne Boehler-Badecker zidentyfikowała też główne bariery prawidłowego planowania, a wśród nich: niedostateczną współpracę między różnymi sektorami, obawę przez podejmowaniem niepopularnych decyzji politycznych, konflikty celów różnych instytucji, niewłaściwe finansowanie, brak doświadczenia i odpowiednich danych oraz ograniczone umiejętności.

A jak Kraków przymierza się do wdrożenia koncepcji planowania zrównoważonej mobilności?

- Pod koniec 2013 roku odbyły się kompleksowe badania ruchu, którymi objęto ponad 13 tysięcy mieszkańców Krakowa – wyjaśnił Łukasz Szewczyk z krakowskiego magistratu. – Dzięki tym badaniom poznaliśmy preferencje mieszkańców i ich ocenę systemu transportowego oraz zyskaliśmy informacje na temat sposobów poruszania się po mieście. Dużym zaskoczeniem było to, że po zrealizowaniu tak wielu inwestycji, korzystanie z komunikacji zbiorowej prawie zrównało się z komunikacją indywidualną (36% i 33%). Dla porównania, w 2003 roku komunikacją zbiorową odbywało się około 50% podróży. Wzrasta ruch rowerowy, a jedynym wskaźnikiem, który od 20 lat się nie zmienia,  jest ruch pieszych na poziomie około 30%.

Po referendum, które odbyło się w zeszłym roku w Krakowie okazało się, że mieszkańcy chcą rozwoju ścieżek rowerowych, monitoringu i budowy metra w mieście. Zostały powołane specjalne zespoły robocze i udało się wypracować zakres rzeczowy do Studium Rozwoju Systemu Transportowego, który jest podstawą do wszelkich dalszych analiz, dotyczących m.in. rozwoju szybkiego tramwaju czy budowy metra lub premetra.

- Chcemy, żeby pod koniec roku pojawił się projekt polityki transportowej, który powinien zawierać elementy wynikające z wytycznych projektu CH4LLENGE – dodał Łukasz Szewczyk. – Staramy się, aby zarówno program parkingowy, jak i  plan zrównoważonego rozwoju były zgodne z zasadami zrównoważonej mobilności w miastach. Mam nadzieję, że wysiłki tych miast, które podjęły się wdrożenia tej koncepcji, przyniosą oczekiwane efekty.

Podczas spotkania swoimi doświadczeniami podzielili się goście z Rzymu i Drezna oraz przedstawiciele polskich miast, Krakowa, Warszawy i Gdyni. O stanie planowania zrównoważonej mobilności w Polsce mówił profesor Wojciech Suchorzewski, ambasador projektu CH4LLENGE.

- Polskie plany transportowe dotyczą wyłącznie publicznego transportu zbiorowego – podkreślił prof.  Wojciech Suchorzewski. – Z przyczyn dla mnie zupełnie niezrozumiałych, wymagany zakres nie obejmuje innych form transportu zbiorowego, czyli przewoźników, którzy w miastach, a zwłaszcza w zespołach miejskich odgrywają bardzo dużą rolę.

- W Polsce w większości planów transportowych nie uwzględnia się usług transportu zbiorowego świadczonego przez przewoźników – podsumował prof. Suchorzewski. – Coraz częściej podejmowane są jednak próby stworzenia planów zrównoważonej mobilności, do czego konieczne jest stworzenie ram prawnych wymuszających ich opracowanie, a co najmniej uwzględnienia idei zrównoważonej mobilności w dokumentach dotyczących rozwoju miast: studiach uwarunkowań, polityki transportowej czy planów transportowych.

Uczestnicy seminarium wielokrotnie zwracali uwagę na konieczną współpracę urbanistów i transportowców, dotyczącą m.in. budowy osiedli mieszkaniowych czy parkingów. Podkreślali, że władze nie powinny wydawać pozwoleń na budowę osiedli w miejscach, gdzie nie ma odpowiedniej  infrastruktury transportowej, ale także nie powinny uciekać przed niepopularnymi decyzjami o likwidacji miejsc parkingowych przy ulicach. Planowanie zrównoważonej mobilności wymaga długoterminowych celów i odważnego podejścia, bez których się nie powiedzie.

Organizatorem wydarzenia był Urząd Miasta Krakowa. Patronem medialnym był portal edroga.pl

***

Więcej o planowaniu zrównoważonej mobilności w wytycznych KE

Ilona Hałucha