Ustawa z 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 106, poz. 675) już obowiązuje. Stało się to  z dniem 17 lipca br. Dla zarządzających drogami ma to o tyle istotne znaczenie, że art. 62 tej regulacji zawarty w rozdziale 7 „Zmiany w przepisach obowiązujących” zawiera zmiany do ustawy drogowej i to bardzo istotne.

• Art. 4 pkt 15 – artykuł ten zawiera tzw. definicje drogowe. Dodano nową określającą kanał technologiczny.

Jest to „ciąg osłonowych elementów obudowy, studni kablowych oraz innych obiektów lub urządzeń służących umieszczeniu lub eksploatacji:
a) urządzeń infrastruktury technicznej związanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego,
b) linii telekomunikacyjnych wraz z zasilaniem oraz linii energetycznych, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego."
zatem rzecz dotyczy linii telekomunikacyjnych i linii energetycznych.

• Art. 16 zyskał ust. 3 i 4, w których niezależnie od postanowień (umów) związanych z inwestycjami niedrogowymi, skutkujących zobowiązaniami w zakresie dróg, wyodrębniono szczególny rodzaj umów dotyczący budowy i eksploatacji w pasie drogowym kanałów technologicznych.

• Art. 39 został dosyć dokładnie i w sposób obszerny „przemodelowany”
  - ust. 1 zakazujący czynności dewastujących drogę, zaopatrzony został w wyjątek określony w nowym ust. 1 a – odnoszącym się do innych budowli liniowych (poza koleją),
  - ust. 3 – został w związku z ust. 1 znacznie zliberalizowany; prawo do odmowy umieszczenia „urządzenia obcego” w pasie drogowym ograniczono w gruncie rzeczy do jednej przesłanki:
  „jeżeli ich umieszczenie spowodowałoby zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, naruszenie wymagań wynikających z przepisów odrębnych lub miałoby doprowadzić do utraty uprawnień z tytułu gwarancji lub rękojmi w zakresie budowy, przebudowy lub remontu drogi”,
  - ust. 3b-3d zostały dodane i zawierają postanowienie regulujące sankcje za niedopełnienie „obowiązku” określonego w ust. 3 – w nowym brzmieniu (500 zł za dzień zwłoki w wydaniu decyzji),
  - ust. 5 – 7, w tym cały ust. 6a – 6e i 7a – 7f – zawierają procedury związane z umieszczeniem tego typu urządzeń w pasie drogowym, przy czym istotne jest, że: - zarządca dróg krajowych ma obowiązek budowy tych kanałów, a
  - „zarządca samorządowy” może czynić to fakultatywnie, w zależności od „zgłaszającego zapotrzebowanie”,
  - ust. 8 – przewiduje możliwość wyłonienia „zarządcy kanałów” (?!)

W art. 40 ust. 7 zawarto delegację dla Ministra Infrastruktury w sprawie stawek opłat za zajęcie pasa drogowego.

Zatem regulacja, która na etapie prac legislacyjnych wzbudziła w środowisku branżowym wiele emocji stała się faktem. Inicjatywa, co do zasady może i słuszna, przez sposób uregulowania skutkuje ograniczeniem zarządcy drogi w jego prawach. Praktyka wykaże czy te przepisy sprawdzą się i w jakim kierunku pójdzie orzecznictwo sądowe (ostatnie wyroki sadów administracyjnych wskazywały na zrozumienie przez sądy zajęcia pasa drogowego, jako ingerencji w określoną całość technologiczną i prawną, skutkującą konsekwencjami w zakresie bezpieczeństwa ruchu).

Dla porządku należy zwrócić uwagę na art. 79 cytowanej na wstępie ustawy o treści:
„Art. 79. 1. Do inwestycji drogowej, dla której przed dniem wejścia w życie ustawy został złożony wniosek o wydanie decyzji:

1)  o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.34)) lub
2)  o środowiskowych uwarunkowaniach na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub
3)  o ustaleniu lokalizacji drogi lub decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
- stosuje się przepisy dotychczasowe.

2. Do inwestycji drogowej dotyczącej autostrad płatnych realizowanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, w przypadku których przed dniem wejścia w życie ustawy zawarto umowę o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady lub ogłoszono przetarg na budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady, stosuje się przepisy dotychczasowe”.

Ten klasyczny przepis przejściowy, przynajmniej czasowo łagodzi skutki wstrząsów organizacyjnych wprowadzonych nową regulacją i daje czas na dostosowanie się. A może i refleksję?

Na marginesie uwaga o charakterze ogólnym. Swoista moda na „specustawy” znamionuje – właśnie co? – czy słabość systemu prawa?, czy sposób na realizację przedsięwzięć z możliwością obejścia prawa? Tak, czy inaczej, wydaje się, że nie jest to sposób na poprawę (ulepszenie) prawa, a jedynie na załatwienie, tak czy inaczej, doraźnych problemów.

Ryszard Kulik
radca prawny
ZDMiKP Bydgoszcz