Na 42% europejskiej sieci drogowej występuje nieakceptowalny poziom ryzyka. Wśród państw, których sieć nie spełnia standardów bezpieczeństwa jest Polska. Najniebezpieczniejsze odcinki dróg krajowych znajdują się w województwach lubelskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i podkarpackim.
Już po raz czwarty, w ramach międzynarodowego Programu Oceny Ryzyka na Drogach EuroRAP, naukowcy z Politechniki Gdańskiej wraz z ekspertami Polskiego Związku Motorowego i Fundacji Rozwoju Inżynierii Lądowej opracowali mapę ryzyka na drogach krajowych w Polsce. Wyniki badań wykazują znaczący spadek długości „czarnych odcinków” oraz liczby „odcinków krytycznych”.
Mapa prezentuje poziomy ryzyka bycia ofiarą śmiertelną lub ciężko ranną w wypadku drogowym na sieci dróg krajowych w Polsce. Ryzyko przedstawiono za pomocą pięciostopniowej skali: kolor zielony oznacza najniższą klasę ryzyka (najwyższy poziom bezpieczeństwa), a kolor czarny najwyższą klasę ryzyka (najniższy poziom bezpieczeństwa). Ryzyko indywidualne dotyczy każdego użytkownika dróg i mierzone jest częstością wypadków z ofiarami śmiertelnymi i ciężko rannymi na każdym odcinku drogi w stosunku do liczby pojazdów, które przejeżdżają przez ten odcinek.
Z mapy ryzyka indywidualnego na drogach krajowych w Polsce w latach 2008-2010 wynika, że:
- 42% długości dróg krajowych, to „czarne odcinki” o najwyższym poziomie ryzyka, jednakże jest to o 19% (3 tys. km) mniej w stosunku do okresu 2005-2007 rozpoczynającego systematyczne badania ryzyka EuroRAP w Polsce,
- 76% długości dróg krajowych, to „czarne i czerwone odcinki”, jest to o 10% mniej niż w latach 2005-2007,
- 55% wszystkich wypadków ciężkich (z ofiarami śmiertelnymi i ciężko rannymi) na drogach krajowych miało miejsce na „czarnych odcinkach”, jest to o 16% mniej niż w latach 2005-2007,
- już 11% długości dróg krajowych (o 7% więcej niż w latach 2005-2007) spełnia kryteria bardzo małego i małego ryzyka przyjęte przez EuroRAP, jako poziom ryzyka akceptowanego dla podstawowej sieci dróg; są to odcinki głównie autostrad oraz dwujezdniowych dróg ekspresowych.
Mapę ryzyka indywidualnego opracowano w oparciu o dane zebrane przez policję. W badanym trzyletnim okresie (2008-2010) na drogach krajowych w Polsce miało miejsce 10,6 tys. ciężkich wypadków (tj. wypadków z ofiarami śmiertelnymi lub ciężko rannymi), w których zginęło 4,7 tys. osób i 9,3 tys. odniosło ciężkie obrażenia ciała. Koszty materialne i społeczne tych wypadków wyniosły ponad 9,5 mld zł. W stosunku do okresu 2005-2007 liczba wypadków ciężkich na drogach krajowych spadła o 18%, a liczba ofiar śmiertelnych o 21%, choć łączna droga przebyta przez pojazdy wzrosła o 6%.
Te pozytywne zmiany są niewątpliwie efektem prowadzonych działań inwestycyjnych na polskich drogach, wprowadzania automatyzacji systemu nadzoru nad ruchem drogowym i pozytywnych zmian zachowań uczestników ruchu drogowego.
Znacząco spadła liczba odcinków krytycznych (o najwyższym ryzyku) z 44 do zaledwie 13. Na szczególną uwagę administracji drogowej zasługuje 7 odcinków, które przynajmniej w ostatnich trzech okresach analizy uznano za odcinki krytyczne.
W dalszym ciągu najwięcej dróg o nieakceptowanym poziomie ryzyka występuje w województwach: lubelskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i podkarpackim, a najmniej w województwie wielkopolskim. Najbardziej niebezpiecznymi są odcinki na drogach: 35, 7 oraz 2, a najbardziej bezpiecznymi autostrady A2 i A1. Największymi zagrożeniami powodującymi nadal wysokie ryzyko są wypadki związane z: najechaniem na pieszego, zderzeniami bocznymi i czołowymi, nadmierną prędkością oraz spowodowane przez młodych kierowców.
Z opublikowanego w tym roku przez EuroRAP Europejskiego Atlasu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (atlas.eurorap.org) wynika, że na 42% europejskiej sieci drogowej występuje nieakceptowalny poziom ryzyka. Najwyższe ryzyko jest w Bośni i Hercegowinie, Grecji oraz Polsce. Holandia jest liderem wśród państw osiągających najlepsze standardy bezpieczeństwa. Aż 88% tamtejszych dróg zakwalifikowano do najniższego poziomu ryzyka.
***
W ramach Programu EuroRAP, oprócz mapy ogólnej ryzyka indywidualnego, opracowano również mapy ryzyka indywidualnego w podziale na najczęstsze przyczyny wypadków jak m.in.: najechanie na pieszego, nadmierna prędkość, zderzenie czołowe czy wypadnięcie z drogi. Wszystkie mapy można pobrać ze strony internetowej Programu: www.EuroRAP.pl. Ponadto na stronie eurorap.targeo.pl dostępna jest mapa interaktywna z możliwością przełączania warstw obrazujących różne rodzaje ryzyka i okresy, których dotyczy badanie.
Źródło: Programu EuroRAP w Polsce www.eurorap.pl
EuroRAP to Europejski Program Oceny Ryzyka na Drogach (European Road Assessment Programme), który umożliwia niezależną ocenę poziomu zagrożenia zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego według jednolitej metodyki. Jest jednym z największych i najefektywniejszych w ostatnich latach programów na rzecz poprawy bezpieczeństwa na drogach w Europie. Uczestniczy w nim ponad 30 państw europejskich, a następne zgłaszają swój akces. Program EuroRAP wspiera Dekadę Działań ONZ na rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
