Zgodnie z obowiązującym prawem obowiązki w zakresie budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, ochrony i oznakowania dróg wewnętrznych oraz zarządzanie nimi należy w pierwszej kolejności nie do właściciela, lecz do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga. Przykładowo na osiedlu mieszkaniowym. Pojęcie zarządcy terenu obejmuje przy tym zarówno zarządców nieruchomości w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami, jak i niektóre inne podmioty, np. spółdzielnie mieszkaniowe. Dopiero gdy teren nie ma zarządcy, wymienione wyżej obowiązki spoczywają na właścicielu terenu (art. 8 ust. 2 ustawy o drogach publicznych).

Dostępność drogi wewnętrznej

Jak już wskazaliśmy wcześniej drogą publiczną może być wyłącznie droga, z której może korzystać każdy. Droga wewnętrzna – definiowana a contrario – w stosunku do drogi publicznej, nie ma więc nałożonego warunku powszechnej dostępności. Może być ona przeznaczona wyłącznie dla określonej kategorii podmiotów prawa. W przypadku dróg wewnętrznych, które są własnością państwa lub danej jednostki samorządu nie ma to oczywiście większego znaczenia; istotniejsze jest natomiast w przypadku dróg będących własnością podmiotów prywatnych.

W tym przypadku podmioty korzystające należą zasadniczo do jednej z trzech grup:

1) współwłaściciele drogi wewnętrznej. Zgodnie z art. 206 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. W praktyce przepis ten w odniesieniu do nieruchomości drogowych oznacza, że każdy ze współwłaścicieli może przechodzić i przejeżdżać przez drogę wewnętrzną stanowiącą przedmiot współwłasności i żaden z pozostałych współwłaścicieli nie może temu przeszkodzić;
2) beneficjenci służebności przejazdu i przechodu przez daną działkę – drogę wewnętrzną. Służebność polega na tym, że określona nieruchomość (zwana nieruchomością obciążoną) zostaje obciążona prawem, polegającym w szczególności na tym, że określony podmiot może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej. W odniesieniu do omawianego przez nas przypadku owo korzystanie będzie polegało na możliwości przejazdu i przechodu przez nieruchomość obciążoną. Jej właściciel nie będzie mógł się sprzeciwiać takiemu korzystaniu, mimo że – co do zasady – mamy prawo żądać by nikt nie wkraczał na działkę będącą przedmiotem naszej własności. W zależności od sposobu wyznaczenia podmiotów uprawnionych do korzystania z nieruchomości obciążonej możemy mieć do czynienia ze:

• służebnością gruntową, gdy uprawnionym jest każdorazowy właściciel określonej nieruchomości (zwanej nieruchomością władnącą) – przykładowo nieruchomości położonej w drugim rzędzie działek od drogi publicznej. Służebności tego typu są uregulowane w art. 285 i następnych Kodeksu cywilnego;
• służebnością osobistą, gdy uprawnionym jest konkretna osoba fizyczna. Regulacja dotycząca służebności tego typu znajduje się w art. 296 i następnych Kodeksu cywilnego. Służebność osobista nigdy nie może zostać ustanowiona na rzecz osoby prawnej; służebności takiej nie można również zasiedzieć;

3) osoby korzystające z drogi na podstawie umów – do tej kategorii zaliczyć należy przykładowo wszystkich tych, którzy każdorazowo uiszczają opłatę za przejazd przez daną drogę wewnętrzną.

Tweet