Holenderskie miasto Houten słynie z organizacji ruchu, która priorytetowo traktuje pieszych i rowerzystów. Houten, nie bez powodu, bywa nazywany „rajem dla rowerów”. Miasto ma 129 kilometrów ścieżek rowerowych, dwupoziomowe ronda oddzielające cyklistów od innych pojazdów oraz drogi, na których to samochody muszą dostosować prędkość do rowerzystów. To wszystko spowodowało, że piesi i rowerzyści są w Houten bezpieczniejsi niż w innych holenderskich miastach.
Houten to średniej wielkości miasto, położone w środkowej części Holandii, które zaprojektowano i zbudowano głównie w latach 70. ubiegłego wieku. Od połowy lat 60., ze względu na korzystne położenie miasta w pobliżu Utrechtu i wzdłuż linii kolejowych, wzrastała tam liczba mieszkańców – od około 4 tys. do 48 tys. w 2014 roku.
Miasto ma dwie połączone obwodnice, tworzące kształt ósemki. Pośrodku każdej z nich znajduje się dworzec kolejowy. Nie ma tu więcej dróg szybkiego ruchu dla zmotoryzowanych, natomiast istnieje cała sieć tras dla rowerzystów i pieszych, na których mają oni bezwzględne pierwszeństwo. Ponadto, w miarę możliwości, niechronieni użytkownicy ruchu są oddzieleni od zmotoryzowanych, zwłaszcza na skrzyżowaniach.
Houten nie ma opracowanego Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, ale posiada ogólną politykę zrównoważonego rozwoju, która ma na celu realizację ambitnych planów miasta w zakresie ochrony środowiska i klimatu.
W okresie silnego rozwoju miasta, zwłaszcza dużego wzrostu liczby mieszkańców, pod koniec lat 60. powstał projekt, stworzony przez holenderskiego architekta Roba Derksa. Zakładał on budowę jednej obwodnicy i jednego dworca kolejowego, a także ograniczonej możliwości korzystania z samochodu w obrębie miasta. W zamian miała powstać gęsta sieć bezpośrednich tras rowerowych. Priorytetem było zapewnienie bezpieczeństwa pieszym i rowerzystom.
W latach 90. rozwinęła się południowa, mieszkalna część Houten. Powstała wtedy druga obwodnica ze stacją kolejową pośrodku. Połączenie obu dróg dało widoczny obecnie kształt ósemki. Natomiast sam projekt urbanistyczny powstał na wzór starszej części Houten.
Główny cel polityki transportowej miasta to ograniczenie ruchu zmotoryzowanego. Na obu stacjach kolejowych w 2010 i 2011 roku otwarto parkingi i wypożyczalnie rowerów. Ma to zachęcić zarówno mieszkańców, jak i turystów do korzystania z rowerów podczas podróży. Aby jeszcze bardziej ograniczyć liczbę samochodów, miasto prowadzi dwa programy car-sharingu, czyli systemu wspólnego użytkowania floty samochodów. Realizowane są także edukacyjne projekty w szkołach: bezpieczeństwa dzieci w ruchu drogowym oraz zachęcające do jazdy na rowerze.
Miasto stara się trzymać zasady „pierwszeństwa dla wolniejszych” i stale poprawiać sieć zrównoważonego transportu miejskiego.
Polityka rowerowa i organizacja ruchu w Houten przekładają się na wysoki poziom bezpieczeństwa, a także duży udział pieszych i rowerzystów w ruchu drogowym. Przez to nawet współczynnik aktywności fizycznej w Houten jest znaczenie powyżej holenderskiej średniej krajowej: ponad 80 proc. mieszkańców jest aktywnych ponad 2,5 godziny tygodniowo (średnia dla Holandii to 55 proc.).
Badanie przeprowadzone w 2010 roku dało następujące wyniki:
- poziom bezpieczeństwa w Houten jest dwukrotnie wyższy niż w innych podobnych (nowych) miastach,
- prawie 3 metry ścieżki rowerowej na mieszkańca i rozległa 129-km sieć tras rowerowych przyczyniły się do lepszych ocen jakości życia i bezpieczeństwa niż np. w pobliskim mieście Veldhuizen, które zaprojektowano raczej z myślą o kierowcach,
- 42 proc. podróży krótszych niż 7,5 km pokonywanych jest na rowerze, a około 21 proc. pieszo,
- mieszkańcy Houten pokonują też na rowerze odległości nie związane z wyjazdem do pracy czy szkoły, np. 53 proc. załatwia w ten sposób zakupy spożywcze, 70 proc. inne zakupy, a prawie 80 proc. wizyty u znajomych i rodziny.
Ze względu na sukces promocji korzystania z rowerów w Houten, problemem stało się przepełnienie parkingów rowerowych. Aby rozwiązać ten problem, miasto wybudowało garaż dla rowerów, połączony z warsztatem, w którym można dokonywać napraw, pod głównym dworcem kolejowym. Ponadto, powstało 1700 miejsc parkingowych na dworcu południowym.
Podobnie zwiększyło się zapotrzebowanie na pociągi kursujące do i z Utrechtu. Dobudowano więc tory kolejowe (z dwóch do czterech linii) i częstotliwość kursowania pociągów została zwiększona.
Prawdopodobnie korzystanie z samochodów w mieście będzie coraz bardziej ograniczane poprzez zmniejszanie przestrzeni parkingowej i podnoszenie opłat za nie. W Houten od 2011 roku prowadzone są działania, które mają na celu zmniejszenie poziomu korzystania z prywatnych samochodów, np. ograniczenie uzależnienia od samochodów osób dojeżdżających do pracy, a od 2012 roku włączono w plany mobilności cel dotyczący zwiększenia liczby osób wybierających się na rowerze również na zakupy.
IH
Źródło: Eltis
