W 2012 roku wydarzyło się 37 046 wypadków drogowych, w tym ze skutkiem śmiertelnym 3 246. W ich konsekwencji śmierć poniosło 3 571 osób. Wynika z tego, że w co jedenastym wypadku zginął co najmniej jeden człowiek. We wszystkich wypadkach, jakie miały miejsce w 2012 roku, ranne zostały 45 792 osoby. Do najtragiczniejszych wypadków dochodziło w weekendy. Natomiast spośród głównych tras krajowych do tych, na których odnotowano najwięcej wypadków należą drogi nr 7, 8 i 1. Z kolei na drogach wojewódzkich, mierzących łącznie blisko 28,5 tys. km, w ubiegłym roku odnotowano 6 287 wypadków, w których zginęły 803 osoby, a 8 037 zostało rannych. Dane te pochodzą z opublikowanego przez Komendę Główną Policji raportu podsumowującego miniony rok na polskich drogach.
W porównaniu z rokiem 2010, kiedy to miały miejsce łącznie 38 832 wypadki, liczba ta spadła o 1 786 wypadków (-4,6%), natomiast w porównaniu z 2011 rokiem, w którym zanotowano 40 065 wypadków, liczba ta spadła o 3 019 wypadków (-7,5%). W porównaniu z rokiem 2010, kiedy zginęło 3 907 osób, nastąpił spadek liczby śmiertelnych ofiar o 336 osób (-8%), natomiast w porównaniu z rokiem 2011, w którym śmierć poniosło 4 189 osób nastąpił spadek o 618 osób (-14,8%). W przypadku rannych w porównaniu do 2010 roku, kiedy obrażenia odniosło 48 952 osoby, liczba ta zmniejszyła się o 3 160 (-6,5%), natomiast w porównaniu do roku 2011 kiedy zanotowano 49 501 osób rannych, liczba ta zmniejszyła się o 3 709 osób tj. (-7,5%).
W statystykach policyjnych również brane są pod uwagę kolizje. W 2012 roku do jednostek Policji zgłoszono ich 339 581. W porównaniu do 2010 roku, w którym zgłoszono Policji 416 075 kolizji, liczba ta zmniejszyła się o 76 494 (-18,4%), natomiast w porównaniu do 2011 roku, w którym odnotowano 366 520 kolizji, ich liczba zmniejszyła się o 26 939 (-7,3%).
Wskaźniki wypadków, zabitych i rannych (uzyskiwane w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców) wykazują tendencję widocznej poprawy w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. W podsumowaniu 2012 roku osiągnęły następujące poziomy: wypadki – 96,1, zabici – 9,3, ranni - 118,8. Dla porównania rok 2011 przyniósł następujące wskaźniki: wypadki – 104,9, zabici – 11, ranni – 129,6.
W 2012 najwięcej wypadków miało miejsce w październiku (10,1% ogółu), we wrześniu (9,8%) i w lipcu (9,7%). Duża liczba wypadków w miesiącach letnich spowodowana jest zwiększonym natężeniem ruchu związanym z okresem wakacyjnym. Zjawiskiem obserwowanym od kilku lat jest zwiększona liczba wypadków w miesiącach jesiennych. W okresie tym pogarszają się warunki atmosferyczne oraz warunki drogowe, wcześnie zapada zmrok. Wówczas dochodzi przede wszystkim do potrąceń pieszych, gdyż stają się oni gorzej widoczni. Natomiast w miesiącach zimowych odnotowuje się znaczne zmniejszenie liczby wypadków i ich ofiar. W związku z trudnymi warunkami atmosferycznymi na drogi wyjeżdża mniej samochodów, a kierujący nimi są ostrożniejsi.
Podobnie jak w roku 2011, najwięcej wypadków wydarzyło się przy dobrych warunkach atmosferycznych. Wtedy bowiem kierujący czują większy komfort jazdy, rozwijają większe prędkości, co w przypadku wystąpienia wypadku niesie tragiczniejsze skutki.
W 2012 roku najwięcej wypadków – aż 27 056 – miało miejsce w obszarach zabudowanych (73%). Zginęły w nich 1 652 osoby, a 32 071 zostało rannych. Poza obszarami zabudowy wydarzyło się 9 990 wypadków (27%). Zginęło w nich 1 919 osób, a obrażenia odniosło 13 721 uczestników ruchu.
Wypadki na zamiejskich odcinkach dróg są tragiczniejsze w skutkach. W co piątym wypadku ginął człowiek, podczas gdy na odcinkach dróg w zabudowie w co szesnastym wypadku była ofiara śmiertelna. Kierowcy bowiem poza obszarami zabudowy rozwijają większe prędkości. Tam też ginie w wypadku więcej niż jedna osoba. Ponadto na trasy zamiejskie pomoc lekarska dociera znacznie później.
Na prostych odcinkach dróg wystąpiło 19 821 wypadków, w tym ofiar rannych było 23 476, a śmierć w nich poniosło 2 270 osób. Głównymi przyczynami wypadków na prostych odcinkach dróg są: niedostosowanie prędkości do warunków ruchu, nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego, nieprawidłowe wyprzedzanie, nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami.
Szczególnie niebezpieczne są również skrzyżowania z drogami z pierwszeństwem przejazdu. W tych miejscach zdarzyło się 10 811 wypadków, rannych zostało 13 670 osób, a śmierć poniosły 543 osoby. Główne przyczyny wypadków na skrzyżowaniach z pierwszeństwem przejazdu to: nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego, niedostosowanie prędkości do warunków ruchu.
W 2012 roku zdecydowana większość wypadków miała miejsce na drogach jednojezdniowych, dwukierunkowych. Tam doszło do 30 502 zdarzeń (82,3% ogółu zdarzeń), w których zostały ranne 37 733 osoby (82,4% ogółu rannych), a zginęło 3 137 osób (87,8% ogółu ofiar śmiertelnych). Główne przyczyny wypadków występujących na drogach jednojezdniowych, dwukierunkowych to: niedostosowanie prędkości do warunków ruchu, nie udzielenie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowe zachowanie się wobec pieszego, nieprawidłowe wyprzedzanie, nie zachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami, nieprawidłowe wykonanie manewru skrętu.
Spośród wszystkich rodzajów wypadków drogowych na pierwsze miejsce wysuwają się zdarzenia, które zakwalifikować można do kategorii „zderzenie się pojazdów w ruchu”. W 2012 roku wypadków takich było 18 245, co stanowiło 49,2% ogółu, śmierć w nich poniosły 1 442 osoby (40,4% wszystkich zabitych), a ranne zostały 25 143 osoby (54,9% ogółu rannych).
Następnym, najczęściej występującym rodzajem wypadku, było „najechanie na pieszego”. Takich zdarzeń było 10 042 (27,1%), w ich wyniku zginęły 1 152 osoby (32,3%), a 9 548 zostało rannych (20,9%).
Wśród czynników mających decydujący wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego (człowiek – droga – pojazd jako czynnik sprawczy wypadków), na pierwsze miejsce zdecydowanie wysuwa się człowiek. To właśnie zachowanie się poszczególnych grup użytkowników dróg, generalnie wpływa na powstawanie wypadków drogowych.
W 2012 roku 59 600 kierujących pojazdami uczestniczyło w wypadkach drogowych. Z ich winy powstało 30 186 wypadków (co stanowi 81,5% ogółu). W wyniku tych zdarzeń śmierć poniosło 2 511 osób, a 39 002 zostały ranne. Głównymi przyczynami wypadków było: niedostosowanie prędkości do warunków ruchu, nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu, nieprawidłowe zachowanie wobec pieszego (nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla pieszych oraz nie ustąpienie pierwszeństwa pieszemu).
Kolejną grupą sprawców wypadków drogowych byli piesi. W 2012 roku spowodowali oni 3 735 wypadków (10,1% ogółu wypadków), w wyniku których śmierć poniosło 625 osób (17,5% ogółu zabitych), a obrażenia ciała odniosły 3 182 osoby (6,9% ogółu rannych). W większości ofiarami w tych wypadkach byli sami piesi. Najczęstszą przyczyną było: wejście na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem, przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym, wejście na jezdnię zza pojazdu, przeszkody, wejście na jezdnię przy czerwonym świetle. W porównaniu z 2011 r. piesi spowodowali mniej wypadków o 642 (-14,7%), w których zginęło mniej osób o 129 (-17,1%) oraz rannych zostało mniej o 536 osób (-14,4%).
Z drugiej strony to właśnie niechronieni uczestnicy ruchu drogowego stanowią zasadniczą grupę ofiar wypadków – aż 40% ogółu ofiar. W 2012 roku odnotowano 10 309 wypadków z udziałem osób pieszych (27,8% ogółu), w których zginęło 1 167 osób (32,7% ogółu), a 9 945 odniosło obrażenia ciała (21,7% ogółu). W miejscach udostępnionych dla ruchu pieszego odnotowano 6 857 wypadków, stanowi to 66,5% wszystkich wypadków z udziałem pieszych. Śmierć poniosły 443 osoby (38,3% ogółu zabitych pieszych), rannych zostało 6 980 osób (72% ogółu rannych pieszych).
Z kolei rowerzyści w 2012 roku uczestniczyli w 4 665 wypadkach drogowych, w których zginęło 317 osób, a rany odniosły 4 532 osoby. Wśród ofiar największą grupę stanowili sami rowerzyści – 300 zabitych oraz 4 135 rannych. Większość wypadków z udziałem rowerzystów miała miejsce na obszarze zabudowanym – 3 955. Na obszarze niezabudowanym wypadki cechowały się wysoką ofiarochłonnością - w 710 wypadków zginęły 143 osoby, tj. w co piątym wypadku była ofiara śmiertelna, gdy na obszarze zabudowanym w co dwudziestym drugim.
***
Nadal istotnym problemem są nietrzeźwi uczestnicy ruchu. W 2012 roku nietrzeźwi użytkownicy dróg uczestniczyli w 4 467 wypadkach drogowych (12,1% ogółu wypadków), śmierć w nich poniosły 584 osoby (16,4% ogółu zabitych), a 5 305 osób odniosło obrażenia (11,6% ogółu rannych). W porównaniu do roku ubiegłego zmniejszyła się liczba wypadków z udziałem osób nietrzeźwych o 505 (-10,2%). Jednak to nietrzeźwi uczestnicy ruchu spowodowali 3 407 wypadków (9,2% ogółu), w których zginęło 475 osób (13,3%), a rannych zostało 4 071 osób (8,9%). Najliczniejszą grupę nietrzeźwych sprawców wypadków stanowili kierujący pojazdami. Byli oni sprawcami 2 336 wypadków, w których zginęło 306 osób, a rannych zostało 3 125 osób. W odniesieniu do ogólnej liczby wypadków spowodowanych przez kierujących, nietrzeźwi stanowili 7,7%. W porównaniu do 2011 roku nastąpił spadek liczby wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących o 381 ( -14%) natomiast wzrosła liczba osób zabitych o 6 (+2%).
W grupie nietrzeźwych kierujących największe zagrożenie bezpieczeństwa stanowili kierujący samochodami osobowymi, którzy spowodowali 1 742 wypadki (74,6% wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących). Wskaźnik ten jest niższy niż w roku poprzednim (2011 – 76,4%). W wypadkach zawinionych przez nietrzeźwych kierujących samochodami osobowymi zginęły 242 osoby, tj. 79,2% śmiertelnych ofiar zdarzeń spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących (2011 rok – 88,3%), a ranne w tych wypadkach zostały 2 483 osoby, tj. 79,5% (2011 rok – 80,7%).
Następną grupą nietrzeźwych użytkowników stwarzającą zagrożenie byli rowerzyści. Spowodowali oni 206 wypadków (8,8%), w których zginęły 23 osoby (7,5%), a 195 zostało rannych (6,2%). Natomiast piesi, będący pod działaniem alkoholu spowodowali 988 wypadków, w ich wyniku śmierć poniosło 148 osób, a 854 zostały ranne. W porównaniu do roku 2011 nastąpił spadek liczby wypadków spowodowanych przez tę grupę uczestników ruchu o 118 (-10,7%). Prawie co czwarty pieszy – sprawca wypadku był pod wpływem alkoholu (na poziomie roku ubiegłego). Liczba zdarzeń, do powstania których przyczynili się nietrzeźwi piesi systematycznie spadała do 2010, w roku 2011 wzrosła i stanowiła 2,8% wszystkich wypadków, w 2012 roku spadła do 2,7%.
Źródło: KGP
