Artykuły

Szczegółowy monitoring informacji o bezpieczeństwie, analizy i badania przyczyn wypadków, korzystanie z doświadczeń wszystkich systemów transportu, nowoczesne systemy ratownictwa, szkolenia kadry w rękach zintegrowanych instytucji zarządzających bezpieczeństwem transportu, to niektóre z elementów zaproponowanych do wdrożenia w nowej koncepcji integracji systemów bezpieczeństwa transportu w Polsce. Koncepcja została przedstawiona 22 kwietnia 2010 r. podczas konferencji, która odbyła się w Politechnice Gdańskiej, podsumowującej prace nad trzyletnim Projektem ZEUS – „Zintegrowanym Systemie Bezpieczeństwa Transportu”.

ZEUS – „Zintegrowany System Bezpieczeństwa Transportu” to projekt badawczy zamówiony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. To pierwsza w tej części Europy koncepcja integracji systemów bezpieczeństwa głównych gałęzi transportu: drogowego, kolejowego, lotniczego i wodnego. Politechnika Gdańska była generalnym wykonawcą przedsięwzięcia oraz realizatorem części drogowej. Partnerami projektu byli: Politechnika Śląska – transport kolejowy, Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie – transport lotniczy oraz Akademia Morska w Szczecinie – transport wodny.

Prace nad Projektem

Gałęzie i rodzaje transportu różnią się pod względem ich użytkowników, rozwiązań funkcjonalnych i prawnych, wielości instytucji zaangażowanych w procesy bezpieczeństwa transportu. Dlatego też, podstawowe uwarunkowania tworzenia integracji systemu zarządzania bezpieczeństwem zostały określone na podstawie analiz diagnostycznych, które umożliwiły identyfikację kluczowych elementów dla prawidłowego funkcjonowania systemu bezpieczeństwa. W toku prac porównano sytuację Polski z krajami, które od lat uważa się za liderów w tym zakresie. Zidentyfikowano mocne i słabe strony krajowego systemu bezpieczeństwa transportu oraz możliwość wykorzystania doświadczeń z innych krajów.

Główne wnioski wynikające z prac zespołu autorskiego Projektu ZEUS ujęte w przedstawionej koncepcji integracji systemów bezpieczeństwa czterech rodzajów transportu w Polsce:

• Integracja systemu bezpieczeństwa transportu jest niezbędnym kierunkiem usprawniania jego funkcjonowania.
• System bezpieczeństwa transportu w Polsce wymaga przebudowy instytucjonalnej w celu integracji podstawowych funkcji i zadań.
• Proces dochodzenia do rozwiązań docelowych uwarunkowany jest współdziałaniem istniejących instytucji systemu bezpieczeństwa i wolą polityczną w przeprowadzenia zmian legislacyjnych.
• Instytucje na wszystkich poziomach zarządzania wymagają wyposażenia w sprawne narzędzia zarządzania bezpieczeństwem.

Niektóre z zaproponowanych rozwiązań:
* Koncepcja Zintegrowanego System Bezpieczeństwa Transportu przewiduje, że będzie on spełniał cztery podstawowe funkcje:

• Zapobieganie zagrożeniom w transporcie – programowanie poprawy bezpieczeństwa, upowszechnienie metod zarządzania ryzykiem, ocenę skuteczności stosowanych środków poprawy, szkolenia kadry.
• Ratownictwo techniczne i medyczne – zmniejszanie szkód i strat w wypadkach transportowych, procedury ratownicze, metody współdziałania służb, standardy wyposażenia, ratownictwo na miejscu wypadku, opieka zdrowotna po wypadku, pomoc ofiarom.
• Badania przyczyn wypadków transportowych – procedury i metody badania przyczyn wypadków, formułowanie i rozpowszechnianie rekomendacji w zakresie niezbędnych zmian w systemie bezpieczeństwa.
• Monitoring i informacja o bezpieczeństwie – systematyka i standaryzacja pojęć, integracja baz danych o wypadkach, stosowanie nowoczesnych technologii monitoringu.

* Przedstawiona w koncepcji integracji struktura organizacyjna systemu przewiduje  powstanie:

• Instytucji koordynacyjnej: jednej instytucji na poziomie krajowym – Krajowej Rady Bezpieczeństwa Transportu (KRBT),
• Instytucji głównych: Urzędu Transportu (UT) o funkcjach podstawowych oraz Krajowej Komisji Badania Wypadków Transportowych (KKBWT) i Obserwatorium Bezpieczeństwa Transportu (OBT) o funkcjach wspomagających,
• Instytucji współdziałających: instytucji spoza sektora transportu o funkcjach podstawowych i wspomagających (głównie Policja, Państwowa Straż Pożarna, instytucje zarządzania kryzysowego, instytucje ochrony zdrowia, instytucje badawcze),
• Instytucji podrzędnych: kontrolowanych przez urzędy transportu zarządców infrastruktury, przewoźnicy, producentów.

Krajowa Rada Bezpieczeństwa Transportu

To projektowany w koncepcji międzyresortowy organ doradczy i pomocniczy Rady Ministrów  w sprawach bezpieczeństwa transportu. Jednostką wykonawczą KRBT jest Sekretariat, który działa  w strukturze organizacyjnej Ministerstwa Infrastruktury. Celem jej działania ma być określanie kierunków i koordynacja działań administracji rządowej w sprawach bezpieczeństwa transportu. Do podstawowych zadań należeć mają: proponowanie kierunków polityki państwa w zakresie bezpieczeństwa transportu, koordynacja działań instytucji funkcjonujących w ramach resortu transportu i innych resortów, ukierunkowanie badań naukowych, inicjowanie oraz opiniowanie aktów prawnych w dziedzinie transportu.

Tweet