Rozwój  gospodarczy w Polsce nie może być realizowany bez budowy, modernizacji, przebudowy i remontu obiektów budowlanych i infrastruktury, w tym transportowej. Szczególnie budowy nowych dróg publicznych i tras kolejowych są warunkiem uzyskania rzeczywistej spójności z Unią Europejską. To stawia wyzwania wszystkim uczestnikom  procesu rozwojowego, w tym producentom materiałów drogowych; między innymi producentom kruszyw, którzy muszą zapewnić ich odpowiednią ilość.

W Polsce w latach 2012 - 2020 do wybudowania dróg publicznych (krajowych, samorządowych) oraz tras kolejowych, potrzebnych będzie ok. 230 mln ton kruszyw oraz 240 mln ton mas ziemnych, skalnych i innych materiałów na nasypy, dojazdy, podjazdy. W znacznym zapotrzebowaniu na materiały do wykonywania obiektów drogowych należy szukać pełnego wykorzystania wydobywania kopalin ze złóż. Warunkiem koniecznym do spełnienia tych priorytetowych potrzeb jest także nowe podejście do terenów przeznaczonych pod zadania dobra wspólnego, poprzez stosowanie, a nie deklarowanie, konstytucyjnego obowiązku zrównoważonego rozwoju, ochronę złóż już eksploatowanych i perspektywicznych oraz dalsze doskonalenie logistyki i transportu kruszyw.

Zapotrzebowanie na kruszywa w Polsce

Przystąpienie do Unii Europejskiej zaowocowało znaczącym udziałem Polski w podziale budżetu na lata 2007- 2013 (+2). Środki te pozwoliły na rozpoczęcie modernizacji i rozwój wielu gałęzi gospodarki w Polsce. Znaczna część otrzymanych środków przeznaczanych jest  na infrastrukturę, w tym głównie drogi krajowe. Celem tego działania jest dostosowanie ich i zsynchronizowanie z europejskim systemem transportowym. Zakładano, że powierzenie Polsce i Ukrainie organizacji EURO 2012, spowoduje skrócenie czasu realizacji wielu wcześniej planowanych zamierzeń. Oczekiwanie to zostanie zrealizowane w sposób niezadowalający.

Zaprezentowany program w układzie prognozy rocznej ilości oddawanych do eksploatacji nowych dróg, uwzględnia dokończenie budowy dróg przewidywanych na EURO 2012. Przyjmując szacunkowe ilości kruszyw niezbędnych do realizacji każdego z rodzajów budowanych dróg oraz uwzględniając ich konstrukcję, można przygotować prognozę ich zapotrzebowania.

Zapotrzebowanie kruszyw na drogi krajowe to tylko część kruszyw potrzebnych do realizacji budowy i modernizacji dróg w Polsce. Znaczne zapotrzebowanie wykazują drogi samorządowe. Nie należy również zapominać o drogach „żelaznych”, czyli trasach kolejowych, szczególnie faworyzowanych w unijnym systemie finansowania.

Realizacja tych znanych potrzeb w zakresie infrastruktury jest zależna od wielkości środków przyznanych Polsce w budżecie unijnym na lata 2014 – 2020. Obecnie wstępne informacje są w tym względzie nadmiernie optymistyczne. Wobec rzeczywistego stanu gospodarki kilku krajów Unii Europejskiej oraz spowolnienia gospodarek głównych płatników, należy bardzo ostrożnie podchodzić do ich rzeczywistych zrealizowanych wielkości.

Kruszywa w Polsce są zużywane w całym budownictwie, a tylko jego część wykorzystuje się w budownictwie drogowym. Zużycie kruszyw do budowy dróg w latach 2000 – 2010 wyniosło 15 – 25% całej produkcji.

Obecnie w programie budowy dróg wiodącymi są drogi krajowe, których gospodarzem jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. W okresie 2012 – 2020 niezbędna jest preferencja dla dróg samorządowych, których gospodarzami są samorządy wojewódzkie, powiatowe i gminne oraz miejskie. Taka wielość i różnorodność gospodarzy i realizatorów nie sprzyja osiąganiu oczekiwanych efektów. Dlatego, w Polsce koniecznym jest zreformowanie tego nieefektywnego systemu. Drogi krajowe zużywają do swej budowy i modernizacji w równych okresach od 1/3  do 1/2  całkowitego zużycia kruszyw drogowych, reszta przeznaczana jest na drogi samorządowe.

Tweet