Na drogownictwo miejskie, czyli drogi znajdujące się w granicach administracyjnych miast, składa się wiele różnych dróg i powierzchni komunikacyjnych. Są to przede wszystkim drogi zaliczone do dróg publicznych wszystkich kategorii, a więc dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych, w granicach pasa drogowego (z wszystkimi jego elementami, a więc z chodnikami, pasami zieleni i ścieżkami rowerowymi), znajdujące się na terenie miasta w jego granicach administracyjnych. Drogi te najczęściej przyjmują nazwę ustawową, tj. ulice zaliczane są do odpowiedniej kategorii dróg.
Do dróg miejskich wlicza się także te, które nie są zaliczone do dróg publicznych, czyli tak zwane drogi wewnętrzne leżące na gruntach zarządzanych przez gminę. Dochodzą do tego drogi nie zaliczone do dróg, takie jak samodzielne ciągi piesze, ścieżki rowerowe oraz grunty służące komunikacji i transportowi oraz parkingom znajdującym się na terenach zarządzanych przez gminy.
Dróg publicznych w miastach jest ok. 65 000 km, co stanowi ok. 18% wszystkich dróg publicznych w kraju. Trzeba jednak wziąć pod uwagę fakt istnienia jeszcze ok. 14 000 km dróg publicznych o nawierzchni gruntowej, co stanowi ok. 21% ogólnej długości dróg publicznych w miastach. Jest to również konkretny wymiar problemów związanych z drogami w miastach.
Jest sprawą powszechnie zrozumiałą, że podawanie tylko długości dróg w miastach ma charakter porównawczy z drogami zamiejskimi, natomiast nie jest informacją mającą podstawowe znaczenie dla zarządców dróg w miastach. Najważniejszą informacją dla nich są dane dotyczące powierzchni ulic, także w liniach rozgraniczających, zarówno dróg publicznych jak i pozostałych dróg oraz powierzchni komunikacyjnych.
Wskazana złożoność drogownictwa miejskiego z punktu widzenia podziału ilościowego dróg staje się jeszcze bardziej złożona jeśli odnieść ją do podziału na zarządców poszczególnych kategorii dróg oraz na strukturę administracji państwowej. Jeśli tylko wziąć pod uwagę drogi publiczne to mamy podział na:
- drogi krajowe
- w miastach znajdujące się w zarządzie GDDKiA ok. 28 000 tys. m2
- w miastach na prawach powiatu ok. 20 000 tys. m2
- drogi wojewódzkie
- w miastach znajdujące się w zarządzie woj. ok. 25 000 tys. m2
- w miastach na prawach powiatu ok. 11 000 tys. m2
- drogi powiatowe
- w miastach w zarządzie powiatów ok. 102 000 tys. m2
- w miastach na prawach powiatów ok. 53 000 tys. m2
- drogi gminne
- w zarządzie gmin ok. 150 000 tys. m2
- w miastach na prawach powiatu ok. 88 000 tys. m2
Dla pełnej informacji należy uwzględnić jeszcze te, które nie są zaliczone do kategorii dróg publicznych znajdujące się w zarządzie gmin i innych podmiotów. Szczegółowe dane dotyczące długości dróg i ich powierzchni gromadzone są przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów, a opublikowane zostały wraz z komentarzem w raporcie o stanie dróg w miastach opracowanym w 2006 roku, pod kierunkiem dr inż. Jerzego Dudy w byłym już Zakładzie Drogownictwa Miejskiego Instytutu Rozwoju Miast z Krakowa.
Pamiętać także należy, że miasta w Polsce są zróżnicowane pod wieloma względami, a przede wszystkim pod względem wielkości, określanej na ogół liczbą mieszkańców oraz powierzchnią administracyjną. To są dwa główne parametry charakteryzujące miasta. Kolejną istotną z punktu widzenia dróg w miastach informacją jest wyposażenie miast w infrastrukturę komunalną oraz określenie jej stanu. Ma to istotne znaczenie i wpływ (na ogół negatywny) na stan dróg.
Na czynniki zewnętrzne mające istotny wpływ na sprawy dotyczące dróg w miastach nakładają się czynniki wewnętrzne, do których zaliczają się między innymi: wyraźna specyfika i odrębność dróg w miastach w stosunku do dróg pozamiejskich i to zarówno od strony technicznej, technologicznej, a także warunków projektowych oraz realizowanych celów w środowisku miejskim. Wyraźna różnica występuje w warunkach ruchu użytkowników zarówno zmotoryzowanych, jak i pieszych. Drogi w miastach mają zasadniczo inne zadania do spełnienia i nie można ich ograniczać tylko i wyłącznie do realizacji celów komunikacyjnych.
- poprz.
- nast. »»
