Jak wynika z danych Komendy Głównej Policji od wielu lat w Polsce utrzymuje się bardzo niekorzystny bilans śmiertelnych ofiar wypadków drogowych – rocznie na polskich drogach ginie ok. 5,5 tys. osób. Statystki wskazują, że najwięcej wypadków ma miejsce w obszarze zabudowanym (ok.70%), a najczęstszym rodzajem wypadków jest najechanie na pieszego (ok. 30%). Piesi stanowią drugą co do wielkości grupę ofiar wypadków drogowych (1852 zabitych w 2008 r.). Przejście dla pieszych, które z założenia powinno być miejscem bezpiecznym dla niechronionych uczestników ruchu drogowego – jest miejscem w którym dochodzi do ok. 10% wypadków drogowych.

Szczegółowa analiza przyczyn wypadków drogowych z udziałem pieszych wskazuje, że bardzo często do wypadków dochodzi wskutek nieostrożnego wejścia pieszego zza pojazdu lub przeszkody na jezdnię przed nadjeżdżający pojazd. Najliczniejszą grupą pieszych – sprawców wypadków są dzieci w wieku od 7-14 lat, zaś najliczniejszą grupę ofiar śmiertelnych stanowią osoby w wieku 50-59 lat.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że do największej liczby wypadków z udziałem pieszych dochodzi w miesiącach jesiennych i zimowych. Źródłem tego są złe warunki atmosferyczne, szybko zapadający zmierzchu oraz słaba widoczność pieszych. W miesiącach tych w godz. od 16-19 miało miejsce 40% wszystkich wypadków powodowanych przez pieszych. Na terenie Chorzowa tylko w roku 2009 doszło do 2 wypadków śmiertelnych z udziałem pieszych i 8 wypadków z udziałem dzieci. Powyższe dane oraz analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego prowadzone w ramach Zespołu ds. Organizacji i Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (który działa przy Miejskim Zarządzie Ulic i Mostów w Chorzowie), stały się inspiracją do opracowania we współpracy z Komendą Miejską Policji, Strażą Miejską i Wydziałem Zarządzania Kryzysowego Urzędu  Miasta - programu „Bezpieczne Przejście dla pieszych”.

Cele projektu

Głównym celem programu jest poprawa bezpieczeństwa pieszych jako niechronionych uczestników ruchu drogowego. Osiągnięciu tego celu służą:
1. działania edukacyjne adresowane do dzieci i młodzieży (spotkania prowadzone przez Policję i Straż Miejską przypominające zasady przechodzenia przez jezdnię, przestrzegające przed zagrożeniami przechodzenia na czerwonym świetle i w miejscach niedozwolonych) oraz do kierowców (akcja ulotkowa przypominająca i uświadamiająca zasady przepisów prawa o ruchu drogowym - art. 49 ust.1 pkt 1 i 2, tj. zakaz zatrzymywania pojazdów w odległości mniejszej niż 10 m od przejść dla pieszych i skrzyżowań);
2. działania modernizacyjne:
a) naniesienie w rejonie przejść dla pieszych aplikacji wskazujących w sposób graficzny przestrzeń, która powinna być wolna od pojazdów,
b) zabudowa słupków dyskryminujących na chodnikach w rejonie przejść i skrzyżowań,
c) wymiana tradycyjnych opraw oświetlenia ulicznego w rejonie przejść na oszczędne i wysokowydajne oprawy typu LED znacznie poprawiające oświetlenie przejścia i otoczenia,
d) montaż na masztach sygnalizacji świetlnych tabliczek akcji „Przechodź na zielonym”(rys.);

3. działania egzekucyjne: przeprowadzenie przez patrole Policji i Straży Miejskiej działań interwencyjnych i egzekucyjnych wobec kierowców naruszających art. 49 ust.1 pkt 1 i 2 prawa o ruchu drogowym oraz działań interwencyjnych i egzekucyjnych wobec pieszych przechodzących na czerwonym świetle lub w miejscach niedozwolonych.

Realizacja projektu

Opis stanu istniejącego
Wzrost poziomu zmotoryzowania społeczeństwa powoduje, że w miastach brakuje miejsc parkingowych i kierowcy bardzo często parkują bezpośrednio przed, a nawet na przejściach dla pieszych lub w rejonie skrzyżowań. Kierowcy parkujący w tych miejscach (naruszając art. 49 ust.1 pkt 1 i 2 prawa o ruchu drogowym) stwarzają realne zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez pogarszanie widoczności pieszego wchodzącego na przejście, zaś parkujące na skrzyżowania pojazdy powodują, że włączenie się do ruchu z ulicy podporządkowanej jest bardzo niebezpieczne. Często kierowcy nie są świadomi, że parkując w rejonie przejścia lub skrzyżowania stwarzają realne zagrożenie bądź świadomie bagatelizują przepis o zakazie parkowania w tych miejscach.

Istotnym elementem wpływającym na bezpieczeństwo pieszych – szczególnie po zmierzchu lub w okresach zmniejszonej przejrzystości powietrza – jest niedostateczne oświetlenie przejść dla pieszych. W okresie zmniejszonej widoczności (wczesny poranek, zmierzch, noc, deszcz, mgła) pieszy chcący przejść przez jezdnię jest słabo widoczny – jego wejście na jezdnię często zaskakuje kierowców zmniejszając szansę na skuteczne hamowanie.

Etapy programu
Realizację programu podzielono na etapy. Etap pierwszy polegał na wytypowaniu przejść dla pieszych szczególnie niebezpiecznych lub szczególnie uczęszczanych przez dzieci, przeprowadzeniu audytu brd wytypowanych przejść, identyfikacji zagrożeń i określeniu koniecznych środków poprawy brd. Wykonanie tego działania wyznaczono na marzec – kwiecień 2010 r., a wykonywane było przez Miejski Zarząd Ulic i Mostów, Policję i Straż Miejską.

W drugim etapie opracowano dokumentację wdrożeniową dla wytypowanych przejść, opracowano i przygotowano ulotki edukacyjne (maj – lipiec 2010 r.; to działanie realizowane jest przez Miejski Zarząd Ulic i Mostów, Komendę Miejską Policji w Chorzowie, Wydział Zarządzania Kryzysowego UM i Straż Miejska).

Trzeci etap (czerwiec – sierpień 2010 r.) obejmuje wykonanie aplikacji oznakowania poziomego, wymianę opraw oświetlenia w rejonie przejść na oprawy typu LED, montaż tabliczek „Przechodź na zielonym”. Na tym etapie również rozpoczęła się akcja medialna. W tych działaniach uczestniczą Miejski Zarząd Ulic i Mostów oraz Wydział Zarządzania Kryzysowego UM.

W czwartym etapie (wrzesień-październik 2010 r.) z kolei planowana jest akcja edukacyjna polegająca na organizacji spotkań, dystrybucji ulotek wśród kierowców (wręczanie ulotek kierowcom i pieszym podczas rutynowych kontroli drogowych). Kontynuowana też będzie akcja medialna. W tych przedsięwzięciach wezmą udział Miejski Zarząd Ulic i Mostów, Policja, Straż Miejska, Wydział Zarządzania Kryzysowego UM, młodzież szkół gimnazjalnych.

Ostatni, piąty etap rozpocznie się w październiku. Będzie przede wszystkim obejmował akcję interwencyjno–egzekucyjną prowadzoną cyklicznie dwa razy w miesiącu przez Wydział Ruchu Drogowego KMP w Chorzowie, Policję i Straż Miejską.

Tweet