Podsumowanie
Przejścia dla zwierząt są najlepszym rozwiązaniem minimalizującym oddziaływanie inwestycji liniowych na populacje zwierząt, pod warunkiem zapewnienia ich odpowiedniej skuteczności ekologicznej. Doświadczenia praktyczne, związane z kilkunastoletnią historią budowy takich obiektów w Polsce, jednoznacznie wskazują, że ciągle brakuje wystarczającej implementacji bogatych doświadczeń i „dobrych praktyk” europejskich.
W zakresie projektowania i realizacji przejść spotykamy liczne błędy i niewłaściwe rozwiązania, często drobne w kontekście projektowym, ale istotne w wymiarze ekologicznym. Większość błędów niestety się powtarza do tego stopnia, że można już je określać jako „typowe”.
Problemy związane z odpowiednim projektowaniem przejść wynikają przede wszystkim z faktu, że projektanci traktują te obiekty podobnie jak inne budowle inżynierskie, nie uwzględniając (doceniając) ich specyfiki, wynikającej z uwarunkowań środowiskowych i zakładanych funkcji. Praktyka potwierdza, że najlepsze obiekty powstają w sytuacjach szerokiej i konstruktywnej współpracy pomiędzy projektantami i przyrodnikami, polegającej na merytorycznym konsultowaniu poszczególnych opracowań projektowych. Współpraca powinna rozpocząć się już na etapie opracowań koncepcyjnych, żeby możliwie najwcześniej wyeliminować błędne rozwiązania, a kończyć dopiero pod oddaniu obiektów do użytkowania, gdyż na etapie budowy również mogą wystąpić problemy. Konstruktywny i otwarty dialog przy projektowaniu i realizacji przejść jest gwarancją osiągnięcia zakładanych efektów ekologicznych a jednocześnie optymalnego wykorzystania środków finansowych przeznaczonych na ich budowę.
Obecnie w Polsce bardzo istotne jest prowadzenie możliwie szerokiego monitoringu istniejących przejść, w celu określania efektywności ich wykorzystania przez zwierzęta oraz weryfikacji wytycznych europejskich i wyciągania dalszych wniosków odnośnie konstruowania obiektów o jak najwyższej skuteczności.
Daniel Maranda
EKKOM Sp. z o.o.
mgr Rafał Kurek
Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot
Summary
The guidelines for designing and usage of wild fauna passages
The construction of fauna passages has been for many years the most important and the most common mitigation measure in the wild fauna protection in road construction sector. In Poland the proper number of fauna passages properly designed and realized will be essential for maintaining and development of the big mammals populations – the animals which have the highest needs concerning habitats they live in – such as wolf, lynx, bison or moose. The huge importance and high costs of fauna passages construction demands undertaking all the possible efforts to reach the highest effectiveness by choosing proper location, selection of optimal parameters, number and density of fauna passages as well as proper decoration. The guidelines and recommendations concerning the key elements deciding about the effectiveness of fauna passages are presented in the article. The article is prepared on the basis of “good practices” worked out all over Europe as well as Polish experience. Also the most common mistakes made during designing and construction phase, having their effect on the usage by wild animals, are presented.
- «« poprz.
- nast.
