Do uzgodnień międzyresortowych z początkiem stycznia br. został przekazany projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, którego planowane zapisy służą wdrożeniu do polskiego systemu prawnego postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 20l0/40/UE z 7 lipca 2010 roku w sprawie ram wdrażania inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu (tzw. dyrektywa ITS).

Dyrektywa ITS jest europejskim przepisem ramowym, ustalającym tzw. obszary priorytetowe, do których zaliczono:

I. Optymalne wykorzystanie danych o drogach, ruchu i podróży;

II. Ciągłość usług ITS związanych z zarządzaniem ruchem, informacją dla użytkowników i przewozami towarowymi;

III. Aplikacje ITS związane z bezpieczeństwem i ochroną ruchu drogowego;

IV. Powiązanie pojazdu z infrastrukturą transportową,

Dla tych obszarów Komisja Europejska opracuje specyfikacje ITS oraz zainicjuje powstanie niezbędnych norm, mających na celu zapewnienie interoperacyjności funkcjonujących i wdrażanych w państwach członkowskich usług i aplikacji ITS. Specyfikacje ITS, opracowane w przyszłości przez KE, będą miały zastosowanie bezpośrednie z mocy nowego art. 43 a) ustawy o drogach publicznych. Dla każdego rodzaju specyfikacji ITS (po jej przyjęciu przez KE zgodnie z artykułami 6 i 7 dyrektywy ITS) każdorazowo dokonywana będzie analiza odnośnie ewentualnej potrzeby wydania dodatkowych przepisów krajowych, w celu zapewnienia pełnego wykonania danej specyfikacji.

Zgodnie z art. 6 Dyrektywy ITS, KE przyjmie w pierwszej kolejności specyfikacje niezbędne do zapewnienia zgodności, interoperacyjności i ciągłości w celu wdrożenia i stosowania rozwiązań ITS w odniesieniu do działań priorytetowych (określonych szczegółowo w art. 3 i załączniku I dyrektywy ITS). KE została zobowiązana do przyjęcia pierwszych specyfikacji do 27 lutego 2013 roku. Przyjmowanie specyfikacji, wydawanie przez KE upoważnień dla europejskich organów normalizacyjnych dotyczących opracowania norm oraz dokonywanie wyboru i wdrażania aplikacji i usług ITS ma odbywać się zgodnie z poniższymi zasadami, określonymi w załączniku II dyrektywy ITS:

a) skuteczność - rzeczywiste przyczynianie się do rozwiązania kluczowych wyzwań mających wpływ na transport drogowy w Europie (na przykład do zmniejszenia zatorów, ograniczenia emisji spalin, zwiększenia efektywności energetycznej, osiągnięcia wyższych poziomów bezpieczeństwa i ochrony, w tym dla szczególnie zagrożonych uczestników ruchu drogowego),

b) opłacalność - optymalizowanie stosunku kosztów do rezultatów mierzonych realizacją celów,

c) proporcjonalność - w stosownych przypadkach zapewnianie różnych poziomów osiągalnej jakości usług i wdrażania, z uwzględnieniem specyfiki lokalnej, regionalnej, krajowej i europejskiej,

d) wspieranie ciągłości usług - zapewnianie nieprzerwanych usług na terenie całej Unii, w szczególności w ramach sieci transeuropejskiej oraz, w miarę możliwości, na jej zewnętrznych granicach, kiedy usługi ITS są wdrażane; ciągłość usług powinna być zapewniona na poziomie dostosowanym do cech sieci transportowych łączących kraje z krajami, oraz w stosowanych przypadkach regiony z regionami i miasta z obszarami wiejskimi,

e) zapewnianie interoperacyjności - zapewnienie, by systemy oraz procesy gospodarcze będące ich podstawą miały zdolność do wymiany danych oraz do wymiany informacji i wiedzy, by umożliwić skuteczne świadczenie usług ITS,

f) wspieranie zgodności wstecznej - w stosownych przypadkach zapewnianie zdolności systemów ITS do współpracy z istniejącymi systemami służącymi temu samemu celowi, bez utrudniania rozwoju nowych technologii,

g) poszanowanie istniejącej infrastruktury krajowej i cech sieci - uwzględnianie naturalnych różnic między cechami sieci transportowych, zwłaszcza w zakresie natężenia ruchu oraz warunków drogowych związanych z pogodą,

h) promowanie równego dostępu - nieutrudnianie dostępu do aplikacji i usług ITS szczególnie zagrożonym uczestnikom ruchu drogowego oraz niedyskryminowanie takich uczestników w tym zakresie,

i) wspieranie dojrzałości - wykazywanie, po dokonaniu odpowiedniej oceny ryzyka, odporności innowacyjnych systemów ITS osiągniętej dzięki odpowiedniemu poziomowi zaawansowania technicznego i wykorzystania operacyjnego,

j) zapewnianie jakości określania czasu i położenia - wykorzystywanie infrastruktury satelitarnej, lub dowolnej innej technologii zapewniającej równorzędne poziomy dokładności, na potrzeby aplikacji i usług ITS, które wymagają globalnych, nieprzerwanych, dokładnych i gwarantowanych usług związanych z określaniem czasu i położenia,

k) ułatwianie intermodalności - uwzględnianie przy wdrażaniu ITS, w stosownych przypadkach, kwestii związanych z koordynacją różnych rodzajów transportu,

l) poszanowanie spójności - uwzględnianie istniejących zasad, kierunków polityki i działań Unii, które mają zastosowanie w dziedzinie ITS, w szczególności w dziedzinie normalizacji.

Wdrożone dotychczas w Polsce systemy telematyczne są zróżnicowane technologicznie. Cechują je na ogół lokalny zasięg oraz możliwość realizacji funkcji o wąskim zakresie specyfikacji. Nie współpracujące ze sobą systemy telematyczne nie dają możliwości wielokrotnego użycia zbieranych danych, w tym zwłaszcza do realizacji innych funkcji (już realizowanych bądź możliwych w przyszłości) przez inne podsystemy ITS. Wyspowy charakter wdrażania ITS uniemożliwia pełne wykorzystanie potencjału charakterystycznego dla rozwiązań sieciowych.

Tweet