Jednym z najistotniejszych obszarów, w których zalecana jest integracja pomiędzy drogowym transportem publicznym i indywidualnym oraz innymi gałęziami transportu, jest zarządzanie ryzykiem. Przykładem mogą być tworzone w krajach rozwiniętych centra zarządzania drogowym transportem miejskim, coraz częściej połączone z dyspozytorniami innych gałęzi transportu. Powinny one skupiać następujące instytucje:
- policję,
- straż pożarną,
- ratownictwo medyczne,
- dyspozytornie sterowania ruchem ulicznym,
- dyspozytornie operatora transportu publicznego,
- dyspozytornie sterowania węzłem kolejowym,
- policję wodną,
- centrum zarządzania kryzysowego,
- centrum zarządzania imprezami masowymi.
Zintegrowane centra zarządzania transportem umożliwiają między innymi najszybszą wymianę informacji pomiędzy zarządzającymi różnymi elementami systemu transportowego oraz koordynację działań prewencyjnych i ratowniczych. Jeden z najnowocześniejszych systemów funkcjonuje w Stuttgarcie (fot. 1), koordynując zarządzanie transportem drogowym, w tym publicznym i służby ratownicze. W ograniczonym zakresie takie centrum istnieje w Krakowie (dyspozytornia sterowania ruchem ulicznym, sterowanie na trasie tramwaju szybkiego oraz zarządzanie bezpieczeństwem w tunelu tramwajowym).
Monitoring bezpieczeństwa
W kraju istnieje jedna ogólnopolska baza danych o zdarzeniach drogowych – jest nią policyjna baza SEWIK. Tylko ona pozwala na ocenę stanu bezpieczeństwa na poziomie określonego obszaru (kraj, województwo, powiat, gmina). Diagnoza stanu istniejącego wykazała, że nie można oddzielić zdarzeń z udziałem autobusów publicznych miejskich od zamiejskich oraz mikrobusów od autobusów. Taki podział byłby przydatny przy szczegółowych analizach, bowiem właściwości ruchowe oraz konstrukcja powodują, że ryzyko wystąpienia zdarzenia, a zwłaszcza jego skutki mogą się znacznie różnić pomiędzy tymi grupami pojazdów. W ramach unijnego projektu CiViTAS CARAVEL [1] w latach 2006-2008 stworzono w Krakowie koncepcję zakładającą elektroniczne zbieranie i przesyłanie danych o zdarzeniach oraz rozszerzenie zakresu gromadzenia informacji o nowe parametry, m.in. związane z transportem zbiorowym (wyróżnienie mikrobusów oraz potrąceń pasażera przez pojazd obcy przy wsiadaniu lub wysiadaniu do/z pojazdu transportu zbiorowego).
Konieczne jest zcentralizowane rejestrowanie zdarzeń z udziałem pojazdów transportu publicznego w skali kraju, w oparciu o dwa możliwe do wyboru warianty:
I. Rejestrowanie zdarzeń w oparciu o policyjną bazę danych SEWIK, skorelowaną z bazą CEPIK oraz bazami przewoźników, w celu identyfikacji brakujących informacji (rodzaj pojazdu, nazwa przewoźnika). Optymalnym rozwiązaniem byłoby rozszerzenie danych gromadzonych na policyjnej Karcie Zdarzenia Drogowego, jednak z uwagi na ograniczony zakres tego dokumentu, jest to trudne do zrealizowania.
II. Rejestrowanie zdarzeń w oparciu o raporty przesyłane obligatoryjnie raz w roku do powołanego Urzędu Transportu Drogowego przez przewoźników posiadających licencję, w ramach której wykonują przewozy co najmniej trzema pojazdami. Takie zobowiązanie chronione sankcjami musiałoby pojawić się w przepisie prawnym regulującym powstanie jednostki zarządzającej zintegrowanym systemem bezpieczeństwa transportu.
Monitoring bezpieczeństwa pozwoli na diagnozowanie trendów, inicjowanie działań w skali makro oraz analizy porównawcze pomiędzy obszarami (gminy, powiaty, województwa). Pozwoli to na wykrywanie niepokojących tendencji na określonym obszarze lub u przewoźnika.
W przypadku szczegółowej oceny stanu bezpieczeństwa na poziomie lokalnym należy korzystać również z baz danych prowadzonych przez miasta oraz duże firmy przewozowe. Największą dokładnością charakteryzują się obecnie bazy prowadzone przez dużych przewoźników miejskich, oparte na kartach wypadkowych sporządzanych przez własnych inspektorów. Jednak wskazane jest, aby bazy danych były umiejscowione u zarządców (Zarządy Dróg i/lub Transportu) i sporządzane przez ich inspektorów, gdyż wtedy obejmowałyby wszystkich przewoźników, u których zamawiane są usługi przewozowe, a zestaw zbieranych danych byłby ujednolicony.
