Podstawy filozofii uspokojenia ruchu kołowego odnajdujemy już na początku „Działu II” ustawy Prawo o ruchu drogowym, dotyczącego właśnie ruchu drogowego.

W rozdziale 1. Zasady ogólne, czytamy:
Art. 3. 1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.
Art. 4. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania.
Art. 5. 1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe.

Gdybyśmy wszyscy, jako uczestnicy ruchu drogowego stosowali tylko te zasady ogólne, o ile bezpieczniejsze byłyby nasze drogi. Niestety także inżynierowie ruchu zakładający, że podstawowe zasady ruchu polegają na „niezachowywaniu ostrożności”, „nieprzestrzeganiu przepisów ruchu drogowego” oraz „niestosowaniu się do poleceń, sygnałów, znaków i przepisów”, przyzwyczajają uczestników ruchu drogowego do przesadnego stosowania środków nadzwyczajnych, przyczyniając się w ten sposób do lekceważenia podstawowych zasad ruchu drogowego.

Metody uspokojenia ruchu kołowego

Obecne prawo o ruchu drogowym umożliwia zastosowanie następujących metod uspokojenia ruchu kołowego:
1) obszar zabudowany;
2) strefa ograniczonej prędkości:
a. 30 km/h:
- bez pierwszeństwa ruchu pieszego,
- z pierwszeństwem ruchu pieszego;
b. 40 km/h;
3) strefa zamieszkania;
4) zakaz ruchu kołowego:
a. bezwarunkowy,
b. warunkowy (nie dotyczy dojazdu do posesji),
c. droga tylko dla pieszych.

Obszar zabudowany
Definicje dotyczące obszaru zabudowanego, zawarte w przepisach obowiązujących w ruchu drogowym⁶ są bardzo lapidarne i nie oddają charakteru oraz znaczenia tej formy organizacji ruchu. W ustawie Prawo o ruchu drogowym czytamy, że obszar zabudowany jest to obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi (art. 2 pkt. 15). Podobnie z rozporządzenia, które określa znaki i sygnały obowiązujące w ruchu drogowym, ich znaczenie i zakres obowiązywania, dowiadujemy się że znak D-42 „obszar zabudowany” oznacza wjazd na obszar zabudowany. Znak D-43 „koniec obszaru zabudowanego” oznacza wyjazd z obszaru zabudowanego (§58, ust. 3). Tymczasem znak D-42 niesie za sobą ograniczenie prędkości o 40–50 km/h (w nocy 30–40 km/h), bez obowiązku stopniowania tego ograniczenia. Jest to największe obszarowe ograniczenie prędkości w stosunku do prędkości dopuszczalnej na drogach dojazdowych. Z tego powodu należy „obszar zabudowany” traktować jako metodę uspokojenia ruchu i wzmacniać ograniczenia wynikające z prawa wprowadzonego znakami D-42 odpowiednimi środkami technicznymi, od „bram wjazdowych” zaczynając.

Najistotniejsze parametry techniczne dla dróg, zależą od przypisanych im prędkości wyjściowych do projektowania⁷. Mimo iż pojęcia „obszar zabudowany” nie należy identyfikować z urbanistycznym pojęciem „teren zabudowy”, to jednak istnieje określona współzależność pomiędzy tymi rodzajami obszarów. „Obszar zabudowany” z prędkością dopuszczalną 50 km/h (w nocy 60 km/h), wymaga rozwiązań o parametrach technicznych określonych dla dróg w terenie zabudowy, czyli dla ulic. Różnice prędkości do projektowania dla dróg i ulic tych samych klas funkcjonalnych, przedstawia rys. 1.

Niezwykle istotnym, ciągle niedocenianym argumentem nakazującym stosowanie rozwiązań miejskich na obudowanych drogach tranzytowych przez obszary zurbanizowane, jest definicja ulicy zawarta w ustawie o drogach publicznych, według której⁸ ulica (oznacza) drogę na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe. Oprócz tego w „obszarze zabudowanym” obowiązuje najwięcej przepisów szczególnych, nie stosowanych poza tym obszarem.

Przepisy szczególne dla „Obszaru zabudowanego” (PDF)

Tweet