Artykuły

W celu zbadania wpływu zmian w infrastrukturze komunikacyjnej miasta przeprowadzone zostały własne badania o charakterze pilotażowym, których efektem jest próba wyznaczenia wielkości wpływu utrudnień w podróżowaniu na wybór środka i celu podróży.

Jako poligon badawczy wybrano obszar osiedla Podwawelskiego i dzielnicy Ruczaj w Krakowie, ponieważ w roku 2007 prowadzone były w tej okolicy prace remontowe na ul. Konopnickiej, łączącej wybrane osiedla z centrum miasta. Zamknięcie tej ulicy spowodowało znaczne utrudnienia w podróżach do centrum miasta (w kierunku Kleparza). Przyczyniła się do tego konieczność wyłączenia skrętu w lewo dla samochodów jadących z kierunku ul. Kapelanka do centrum miasta oraz znaczne utrudnienia w funkcjonowaniu komunikacji zbiorowej w tym obszarze. Powstałe utrudnienia w ruchu mogły przyczynić się do zmian w zachowaniach komunikacyjnych mieszkańców analizowanych dzielnic, objawiających się rezygnacją z części podróży fakultatywnych lub realokacją celów podróży. Aby zbadać jak powstałe utrudnienia w podróżowaniu przyczyniły się do ewentualnych zmian (czy w ogóle miały na to wpływ), zdecydowano się na przeprowadzenie badań ankietowych wśród mieszkańców.

Badania były prowadzone na przystankach komunikacji zbiorowej oraz na wybranych parkingach osiedlowych. Miały one charakter badań preferencji stwierdzonych, które dotyczyły sytuacji zarówno przed jak i po wprowadzeniu ograniczeń. Podczas badań uzyskano łącznie 326 ankiet przeprowadzonych na przystankach komunikacji zbiorowej (194 ankiety) i na parkingach (132 ankiety). Mniejsza liczba ankiet uzyskana na parkingach wynika z większej niechęci kierowców do udzielania odpowiedzi w porównaniu do pasażerów oczekujących na przyjazd tramwaju czy autobusu.

Na pytanie o częstotliwość podróży do centrum (w kierunku Kleparza) zdecydowana większość to osoby podróżujące codziennie (57%) oraz podróżujące 1-2 razy w tygodniu (18%). Rozkład odpowiedzi przedstawiono na rys. 2.

Rys. 2. Zestawienie częstotliwości podróżowania do centrum przez ankietowanych wraz z motywacją podróży

Związane z tym pytanie odnosiło się do motywacji podróży, czyli w jakim celu osoba odbywała podróż. Wskazywane odpowiedzi w zdecydowanej większości odnosiły się do motywacji związanych z pracą i nauką (odpowiednio 51% i 24%). Może wnioskować, iż odpowiedzi udzielone w poprzednim pytaniu odnosiły się raczej do dni roboczych niż do całego tygodnia.

Najważniejszym pytaniem w przeprowadzonej ankiecie było jakimi środkami transportu podróżowali ankietowani przed i po wprowadzeniu ograniczeń w ruchu drogowym (zamknięciu ul. Konopnickiej). Pozwoli to oszacować wpływ ograniczeń na zmiany w podziale zadań przewozowych. Wyniki ankiet zestawiono na rys. 3.

W wyniki ograniczenia ruchu związanego z zamknięciem ul Konopnickiej można zaobserwować wyraźną zmianę w podziale zadań przewozowych. Nastąpiło wyraźnie zmniejszenie osób podróżujących samochodami osobowymi – spadek z 35% w ogóle podróży do 28%. Wprawdzie nie jest to znacząca wartość, ale uwzględniając niechęć kierowców do pozostawiania swoich samochodów na parkingu, wydaje się być bardzo ważnym sygnałem dowodzącym o możliwości oddziaływania na stopień wykorzystania samochodu.

Znacznie większy spadek pasażerów został zanotowany w przypadku komunikacji autobusowej, która podobnie jak samochody osobowe, wykazywała duże straty czasu – spadek z 51% do 39%. Największy wzrost liczby pasażerów zanotowały linie tramwajowe – ponad dwukrotny wzrost z 13% do 31%. Oznacza to, że komunikacja tramwajowa przejęła pasażerów z samochodów osobowych i autobusów i jest to związane ze znacznie krótszym czasem podróży tym środkiem transportu. Wart jest podkreślenia fakt, iż ponad 12% ankietowanych wskazało na podróże łączone – tramwaj + autobus przed ograniczeniami i 22% po wprowadzeniu ograniczeń. Na tej podstawie można wnioskować, że dla części pasażerów wydłużył się czas podróży.

Podróże rowerowe, pomimo, że okres zamknięcia przypadał na lato i jesień, mają śladowy udział w podróżach. Pomimo to zanotowano wzrost z 1% do 2% (łącznie odpowiedziało 4 ankietowanych przed i 8 po zamknięciu). Na pytanie związane z przyczyną, dla której ankietowani zmienili środek transportu po wprowadzeniu utrudnień, 49% wskazało skrócenie czasu podróży a 32% wygodę. Niższy koszt podróży był przyczyną zmian tylko dla 10% ankietowanych. Zestawienie odpowiedzi przedstawiono na rys. 4.

Tweet